بلاکچین در مدیریت زنجیره تامین: بررسی پروژه VeChain

پروژه VeChain پلتفرمی بر بستر بلاکچین است که با هدف بهبود فرایندهای مدیریت زنجیره تامین به وجود آمده است. این پروژه تکنولوژی بلاکچین را بستری برای رفع محدودیت های موجود در مدیریت زنجیره تامین انتخاب کرده به طوری که برای تعیین اصالت و کیفیت کالاهایی که توسط کاربران این پلتفرم تهیه شده است از تکنولوژي distributed ledgerیا دفتر حساب و کتاب توزیع شده استفاده می کند.

در واقع ویچین ادعا دارد که تکنولوژی بلاکچین از طریق نامتمرکز کردن نحوه انتقال و ذخیره اطلاعات میان صنعت و سازمان می تواند باعث ایجاد تحول در مدیریت زنجیره تامین شود و تحقق این امر را با شروع از قسمت مدیریت لجستیک میسر می داند.

اهداف اصلی VeChain به صورت زیر بین شده است:

۱) ایجاد یک اکوسیستم توزیع شده بر اساس فناوری بلاک چین برای جریان اطلاعات شفاف و انتقال ارزش با سرعت بالا و همکاری کارآمد

۲) کاربران نهایی، خرده فروشان و تولیدکنندگان بتوانند منبع قابل اعتمادی از چیزی که حقیقت است داشته باشند بدون اینکه مجبور باشند کورکورانه به یکدیگر اعتماد کنند.

۳) از طریق دیجیتالی کردن دارایی به راه حل های مدیریت زنجیره تامین به صورت ایمن برسد.

به طور خلاصه، VeChain قصد دارد پلتفرمی پیشرو برای ارائه ارزش واقعی اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر بلاکچین باشد و مانند سایر پروژه های بلاکچین فقط بر بازار مالی متکی به توکن های خود اکتفا نکند. این پلتفرم به معامله گران اجازه می دهد تا برای هر یک از محصولات خود یک شناسه منحصر به فرد که به صورت تمبر بر روی کالا نصب می شود اختصاص دهند و بدون اتکا به صداقت طرفین درگیر در زنجیره تامین، آنها را شفاف سازی می کند.

مکانیسم اثبات اجماع (consensus) در این پروژه نیز از دیگر نوآوری های این پروژه بود که در دو نسخه ابدا شد.

نسخه ۱ (PoA 1.0):

۱) زنجیره اصلی داده یا «تنه» با کمک قانون شناسایی سنگین ترین یا طولانی ترین زنجیره داده بدست می آید.

۲) هنگام تشکیل یک بلوک جدید، رهبر آن شبکه محلی، تعداد گره‌های فعال آن اجماع را که به صورت محلی مشاهده کرده است، به TotalScore آخرین بلوک روی تنه اضافه می‌کند و نتیجه را در بلوک جدید ذخیره می‌کند.

۳) گره های دیگر آن شبکه محلی برای ایجاد بلاک جدید باید آن را تایید کنند.

۴) یک گره در صورتی که به عنوان رهبر در شبکه محلی نتواند بلوک جدیدی تولید کند توسط سایر گره های صادق شبکه غیر فعال می شود.

۵) یک نود غیرفعال درصورتی مجددا فعال می شود که بتواند یک بلوک جدید درست کند.

اما این مکانیسم اجماع ضعف هایی داشت که منجر به آپدیت آن و تبدیل به نسخه ۲ شد. بررسی این ضعف ها باعث می شود بتوانیم نگاه منتقدانه ای به اینکه آیا این پروژه یا به طور کلی تکنولوژی بلاکچین نگرش درستی به حل مساله مدیریت زنجیره تامین است یا خیر داشته باشیم. ضعف های این مکانیسم اجماع به صورت زیر می باشد:

۱) PoA 1.0 مانند اتریوم، به دلیل ضعف در الگوریتم خود قابلیت شناسایی کامل نودهایی که به هنگام اضافه کردن بلوک جدید قصد تخریب و دستکاری داده دارند را ندارد.

۲) این مکانیسم عضو خانواده Nakamoto است که در نتیجه آن، امنیت و شفافیت تراکنش ها نه به صورت اکید بلکه به صورت احتمالاتی محاسبه و اجازه ثبت آن ها در شبکه صادر می شود.

۳) مشکلات نگهداری شبکه در برابر وضعیتی که دیتا به صورت بسیار ناهمزمان (asynchronous) در حال ثبت است، مانند کار کردن شبکه در مقیاس بزرگ

چنانچه مشاهده شد مهم ترین ویژگی یک پروژه برای مدیریت زنجیره تامین با توجه به تعداد بالای کاربران آن و زنجیره های تامین بسیار زیادی که وجود دارد، مقیاس پذیری می باشد، یعنی اگر پروژه ای نتواند در این زمینه مقیاس پذیر باشد عملا کارایی نیز نخواهد داشت. این امر چیزی است که PoA 1.0در آن ضعف دارد .

راه حل PoA 2.0برای حل مساله مقیاس پذیری:

۱) مکانیسم کمیته ای تایید(Committee-Endorsing Mechanism):

الف) در هر دور اجماع، برخی از گره ها به طور تصادفی به عنوان اعضای کمیته انتخاب می شوند. اعضای کمیته باید پروپوزال ارسال شده از سوی تولیدکننده بلوک را تایید کرده و با امضای آن، آن را به طور رسمی تایید کنند.

ب) استفاده از تابع تصادفی قابل تایید ( برای انتخاب تصادفی گره های کمیته)

پ) به کمک دو رویکرد بالا، احتمال دستکاری داده توسط یک نود بسیار کاهش می یابد.

۲) مکانیسم نهایی شدن بلوک:

الف) یک بلوک نهایی می شود در صورتی که توسط این اجماع تایید شود.

ب) این اجماع یک فرآیند سه مرحله ای متوالی است که در هر مرحله، بیش از دو سوم گره‌ها باید بر روی بلوک به توافق برسند تا تأیید شود.

نتیجه اجرایی شدن PoA 2.0:

۱) مکانیسم تأیید کمیته ای که به طور قابل توجهی احتمال دستکاری یک گره در حق خود برای تولید بلوک جدید را کاهش می دهد و منجر به نهایی شدن سریعتر بلوک جدید می شود.

۲) مکانیزم بلوک نهایی که تضمین ایمنی مطلق را به بلوک‌ها (و همچنین تراکنش‌های موجود) که معیارهای خاصی را دارند اعطا می‌کند.

عملیات پروژه VeChain:

به محصولی که روی پلتفرم VeChain اجرا می شود، یک شناسه منحصر به فرد و متمایز اختصاص داده می شود. شناسه ای که VID نامیده می شود و می تواند برای شناسایی محصول استفاده شود و امکان ردیابی تاریخچه مالکیت را در هر زمان فراهم می کند. این VIDبه یکی از طرق کد QR، برچسب RFID، یا برچسب‌های ارتباط میدان نزدیک (NFC) می تواند به محصول تخصیص داده شود.

با استفاده از فناوری بلاک چین، داده های ذخیره شده را نمی توان تغییر داد. علاوه بر این، گیرنده کالا این فرصت را دارد که اصالت کالا را تأیید کند، که به ویژه برای دارایی های لوکس بسیار کاربردی است. بنابراین، این سیستم شفافیت و قابلیت ردیابی بیشتری ایجاد می کند.

دو تکنولوژي که در زیرساخت VeChain استفاده شده و توکن های مربوط به خود را دارند به صورت زیر می باشند:

۱) توکن VET:

کاربران می توانند ظرفیت سیستم را روی بلاک چین خریداری کنند. هر چه تعداد VET متعلق به بالاتر باشد، اولویت در شبکه بالاتر است.

۲) توکن VTHO:

برای پرداخت هزینه افزودن اطلاعات به بلاک چین استفاده می شود (جزئیات در بخش بعدی)

به صورت خاص برای ایجاد قرارداد هوشمند استفاده می شود.

به عنوان مثال، شرکت‌هایی که از ردیابی VeChain در زنجیره تامین خود استفاده می‌کنند، باید با VTHO برای افزودن اطلاعات به بلاک چین هزینه پرداخت کنند. سپس توکن های VTHO مربوطه سوزانده می شوند.

کاربردهای عملیاتی شده VeChain در دنیای واقعی:

۱) شرکت BMW امیدوار است این همکاری باعث حذف کار کودکان در زنجیره تامین خود شود.

۲) رنو همچنین با VeChain کار می‌کند تا خوانش متر از خودرو را در بلاک چین ذخیره کند. زیرا یک روش رایج در هنگام فروش خودرو، پایین آوردن کیلومترشمار آن است که این کلاهبرداری ها با همکاری رنو و VeChain غیرممکن خواهد شد.

۳) برند مد لوکس Givenchy و همچنین مقامات دولتی چین از شرکای VeChain هستند.

۴) تولیدکنندگان مواد غذایی می توانند کل فرآیندهای لجستیکی خود را از تولیدکننده محصولات خام تا مصرف کننده نهایی ردیابی کنند.

پس به طور خلاصه، Vechain قصد دارد پلتفرمی پیشرو برای ارائه ارزش واقعی اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر بلاک چین باشد.

در قسمت بعدی این سری مقالات به تجربه یک شرکت که در زمینه زنجیره تامین محصولات کشاورزی کار می کند و چرایی اینکه هولوچین را بر بلاکچین به عنوان زیرساخت انتخاب کرد می خوانیم.