توپولوژی شبکه چیست ؟ انواع مدل های توپولوژی شبکه

توپولوژی شبکه به نحوه اتصال و چیدمان فیزیکی یا منطقی عناصر درون یک شبکه گفته می شود.

توپولوژی فیزیکی نحوه چیدمان فیزیکی اجزایی مانند کامپیوترها، کابل ها، مودم ها و سایر عناصر شبکه را توصیف می کند.

توپولوژی منطقی چگونگی جریان داده ها در شبکه را بدون توجه به طرح فیزیکی آن توصیف می کند.

Point-to-Point یا نقطه به نقطه

این ساده ترین نوع توپولوژی است

در توپولوژی Point-to-Point دستگاه‌ها به صورت متقابل با استفاده از یک کابل بهم متصل می‌شوند مانند اتصال دو رایانه، دو سوییچ یا دو روتر به یکدیگر، توپولوژی Point-to-Point در متون شبکه به دو صورت P2P و Peer To Peer هم نوشته می‌شوند. در این توپولوژی میان دستگاه گیرنده و فرستنده، دستگاه‌های میانی دیگری برای شکل دادن ارتباط وجود دارند ولیکن در ظاهر فقط فرستنده و گیرنده به نظر می‌آیند.

مانند ارتباطات رادیویی

Bus یا خطی

درتوپولوژی خطی Bus انتقال اطلاعات در لحظه فقط در یک جهت انجام می‌شود. هر نود شبکه به یک کابل متصل است.

در پیاده سازی آن نسبت به سایر توپولوژی‌ها کابل کمتری استفاده می‌شود.

اگر یک کابل به اشکال بخورد یا قطع شود کل شبکه از مدار خارج می‌شود.

کابل مورد استفاده در شبکه Bus کواکسیال است.

Ring یا حلقوی

توپولوژی Ring داده ها را در حلقه در جهت عقربه‌های ساعت به گردش می‌ اندازد تا زمانی که به مقصد برسند منتقل می کند که اصطلاحا Token Ring گفته می‌شود. در توپولوژی Ring، هر نود به عنوان یک تکرار کننده عمل می کند و هر نود یک لینک مهم است.

عیب‌یابی توپولوژی Ring سخت است و به دلیل ساختار این توپولوژی برای انتقال اطلاعات سرعت پایینی دارد و همچنین اشکال در یک نود باعث بروز اشکال در کل شبکه می‌شود.

Star یا ستاره ای

توپولوژی Star هاست شبکه را، به کامپیوتر یا دستگاه جانبی با استفاده از اتصال point-to-point به یک هاب مرکزی متصل می کند. از آنجایی که همه نود ها به یک هاب مرکزی وصل هستند، اگر هاب به مشکل بخورد ، شبکه نیز به مشکل می خورد. با این حال، Star به دلیل سهولت در اضافه شدن دستگاه های جدید و سادگی طراحی و اجرای آن سودمند است.

Mesh یا مش

توپولوژی مش یک ساختار پیچیده از اتصالات Point-to-point است که در آن تمام نود ها به هم وصل هستند.

توپولوژی مش شبکه ای که در آن هر نود داده ها را پخش می کند و در تقسیم داده ها در شبکه همکاری می کند.

نود ها در شبکه مش می توانند به طور کامل به یکدیگر متصل شوند (مانند آنچه در شکل بالا نشان داده شده است)، نیاز به اتصالات فیزیکی بین هر نود می تواند برای شبکه های بزرگ گران و غیرعملی باشد. بنابراین، شبکه های مش معمولاً بی سیم هستند.

Tree یا درختی

توپولوژی درختی دارای یک دستگاه مرکزی اصلی است و تمام نود های دیگر به آن متصل می شوند و یک سلسله مراتب را تشکیل می دهند و برای همین به آن توپولوژی سلسله مراتبی نیز گفته می شود. در این شبکه حداقل باید سه سطح سلسله مراتبی وجود داشته باشد.

توپولوژی های درختی از یک ساختار ارثی برای اتصال نود ها با استفاده از پیوندهای point-to-point استفاده می کنند.

تمام دستگاه‌های عضو شبکه به راحتی قابل مدیریت و پشتیبانی هستند و اگر دستگاه مرکزی دچار مشکل شود کل شبکه از مدار خارج می‌شود.

برای راه اندازی این توپولوژی کابل زیادی مصرف می‌شود.

Hybrid یا ترکیبی

از ادغام دو یا چند توپولوژی شبکه متفاوت با یکدیگر توپولوژی ترکیبی به وجود می‌آید. مثلا ترکیب توپولوژی Mesh با توپولوژی Ring یک توپولوژی ترکیبی را به وجود می‌آورد.

عیب یابی راحتی دارد و انعطاف‌پذیر است، ولی پیچیدگی در طراحی دارد و هزینه بر هم است.