دیفای چیست و چه کاربردی در حوزه ارزهای دیجیتال دارد؟
دیفای چیست؟ هر کسی که با حوزه ارزهای دیجیتال و بلاک چین اندکی آشنا باشد، حداقل یک‌بار این سؤال را از خود پرسیده و در مورد آن جستجو کرده است. بسیاری از پروژه‌هایی مثل متاورس، NFT ها و ... که دائم در مورد آن‌ها می‌شنوید، با کمک دیفای و پروژه‌های مربوط به آن فعالیت می‌کنند. اگر شما هم در مورد سؤالاتی مثل «DeFi چیست» و «امور مالی غیرمتمرکز چیست» کنجکاو هستید، این مقاله را تا انتها بخوانید:
دیفای یا DeFiچیست؟
واژه DeFi در حقیقت کوتاه شده عبارت Decentralized financeاست که در فارسی آن را «امور مالی غیرمتمرکز» معنی کرده‌اند. دیفای بر بستر بلاک چین فعالیت می‌کند، یعنی امور مالی در این بستر، با استفاده از تعدادی «کلید» انجام می‌شود. زمانی که شما بتوانید از تعدادی کلید رمزگذاری شده برای انجام معاملاتتان استفاده کنید، نوعی هویت خاص به شما اعطا می‌شود که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را ردیابی کند.
در این نوع از معامله، تراکنش‌ها توسط یک منبع مرکزی مثل بانک کنترل نمی‌شود و تنها الزامات معامله، همان کلیدها هستند.
دیفای از کجا شروع شد؟
با وجود این که در حال حاضر دیفای بر بستر ارز دیجیتال «اتریوم» فعالیت می‌کند، اما بسیاری بیت کوین را اولین پروژه دیفای می‌دانند. بیت کوین، دارندگان آن را قادر ساخت تا به صورت واقعی، مالک پول خود باشند، آن را کنترل کنند و به هر جایی از دنیا که می‌خواهند، بفرستند. در تمامی این فرایندها، نیازی به بانک یا واسطه نبود. در حقیقت معامله با بیت کوین برای کسانی مناسب بود که با وجود عدم اعتماد به یکدیگر، روی نوعی ارز برای انجام معاملاتشان توافق می‌کردند و به مرور این ارز، توسط افراد به رسمیت شناخته شد و اعتبار کسب کرد. بزرگ‌ترین مزیت بیت کوین، عدم وابستگی به ارگان‌های دولتی برای تغییر ارزش آن و قانون‌گذاری برای معاملات بود.
اتریوم نیز تمامی این ویژگی‌ها را داشت، با این تفاوت که این ارز دیجیتال قابل برنامه‌ریزی بوده و عملکرد آن فراتر از پس‌انداز کردن و ارسال پول است.
پول برنامه‌ریزی‌شده چیست؟
قابلیت برنامه‌ریزی اتریوم این امکان را به شما می‌دهد که بتوانید شرایطی را به معامله خود اضافه کنید. مثلاً تعیین کنید که در صورت برقرار بودن برخی شرایط آب و هوایی، میزان مشخصی اتریوم از کیف پول شما در تاریخ و زمان مشخصی به کیف پول شخص دیگری واریز شود. این ویژگی، همان امنیت بالای بیت کوین را دارد، به همراه خدماتی مثل وام قراردادهای آتی، سرمایه‌گذاری و ... که توسط مؤسسات مالی و بانک‌ها ارائه می‌شود.
دیفای چگونه کار می‌کند؟
امور مالی در دیفای، با استفاده از یک سری «کلید» انجام می‌شود. این کلیدها رمزگذاری شده هستند و امنیت یک معامله را تضمین می‌کنند. همچنین این کلیدها باعث می‌شوند که هویت شما در معامله ناشناخته و غیرقابل‌دسترس باقی بماند. کلیدهای رمزگذاری شده به 2 دسته عمومی و خصوصی تقسیم می‌شوند و برای انجام امور مالی غیرمتمرکز، به هر 2 آن‌ها نیاز دارید.
تمامی افراد می‌توانند به کلیدهای عمومی دسترسی داشته باشند اما دسترسی به کلیدهای خصوصی، تنها توسط خود شما امکان‌پذیر است. در اصل کلیدهای خصوصی تضمین‌کننده امنیت معامله و اختصاصی شدن آن هستند. برای درک بهتر این مفاهیم، به مثال زیر توجه کنید:
وقتی شما صاحب یک کیف پول دیجیتال هستید، کلیدهای عمومی به عنوان خود کیف پول عمل می‌کنند و کلیدهای خصوصی به شما اجازه انجام معاملات و تراکنش‌ها را می‌دهند.
اتریوم و دیفای چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
اتریوم بهترین بستر و رمزارز برای امور مالی غیرمتمرکز است و به نوعی پایه و اساس دیفای به شمار می‌رود. دلایل آن را در ادامه می‌خوانید:
· هیچ‌کس مالک اتریوم و قراردادهای هوشمند آن نیست و به همین دلیل، هیچ‌کس نمی‌تواند قوانین و ارزش آن را تغییر دهد.
· در تمامی محصولات مرتبط با دیفای، از همان زبان برنامه‌نویسی اتریوم استفاده شده است. به همین دلیل شما می‌توانید با داشتن اتریوم ، در تمامی پلتفرم‌های مرتبط با دیفای، فعالیت کنید.
· همانند اتریوم، محصولات دیفای نیز دارای آزادی و شفافیت مالی بوده و هیچ موسسه یا بانکی نمی‌تواند آن‌ها را ضبط یا کنترل کند.
دیفای در دنیای ارز دیجیتال چه کاربردی دارد؟
کاربردهای برنامه‌های امور مالی غیرمتمرکز DeFi تنوع زیادی دارد و از زمان به کارگیری دیفای، حوزه ارزهای دیجیتال دارای تغییر و تحولات بسیاری شده و تنها محدود به معاملات لحظه‌ای و سرمایه‌گذاری نیست. در ادامه، با مهم‌ترین کاربردهای دیفای در دنیای ارزهای دیجیتال آشنا می‌شوید:
ارزهای پایدار یا Stable Coinها
ارزهای پایدار، محبوب‌ترین ارز در بین مؤسسات مالی غیرمتمرکز هستند. از آن جایی که قیمت رمزارزهای معمول، ثبات و پایداری ندارد، این مؤسسات برای عملکرد صحیح و حساب شده به ارزی احتیاج دارند که با وجود غیرمتمرکز بودن، ثبات قیمت هم داشته باشد. برای دستیابی به این هدف، استیبل کوین‌ها متولد شدند، رمزارزهایی که با وجود تغییرات شدید قیمت رمزارزهای دیگر، قیمت آن‌ها همیشه ثبات می‌ماند. 4 نوع ارز پایدار وجود دارد:
ارز پایدار مبتنی بر ارز کاغذی
این رمزارزها در حقیقت نسخه مجازی شده ارزهای کاغذی بین‌المللی مثل دلار هستند و قیمت یک واحد از آن‌ها با قیمت یک واحد از ارز کاغذی (فیات) برابر است. به عنوان مثال، ارز دیجیتال تتر همواره قیمتی نزدیک به یک دلار دارد. رمزارزهای فیات محور، بیشترین محبوبیت را در دنیای ارزهای دیجیتال دارند و در معاملات از آن‌ها بیشتر استفاده می‌شود.
ارز پایدار مبتنی بر ارز دیجیتال
این نوع استیبل کوین، به منظور ایجاد ثبات در قیمت برخی از رمزارزها ایجاد شده است. بر خلاف مدل مبتنی بر ارز کاغذی، قیمت یک واحد از این نوع ارز پایدار، با قیمت یک واحد از ارز دیجیتال برابر نیست. مأموریت اصلی این ارز پایدار، جذب نوسانات ارز دیجیتال معادل بوده و قیمت یک واحد از آن، با بازه‌ای از قیمت یک واحد از یک ارز دیجیتال، برابر است.
ارز پایدار مبتنی بر کالا
همان‌طور که از نام آن قابل حدس است، ارزش یک واحد از این ارز دیجیتال، با یک واحد از یک کالای ارزشمند مثل طلا یا نقره برابر است. دارندگان این رمزارز، در حقیقت مالک یک دارایی یا کالای ملموس در دنیای واقعی هستند، یعنی به ازای هر واحد از این ارز پایدار، یک واحد طلا یا نقره در دنیای واقعی وجود دارد.
ارز پایدار غیر مبتنی
این نوع Stable Coinبه هیچ دارایی، پول یا ارزی وابسته نبوده و تنها ویژگی آن، ثبات قیمت است. دارندگان این رمز ارز و کسانی که با آن معامله می‌کنند، می‌پذیرند که قیمت آن در طول زمان یک عدد ثابت است.
صرافی‌های غیرمتمرکز
برای معاملات ارزهای دیجیتال، شما باید از یک صرافی مجازی استفاده کنید. این صرافی ها، به 2 دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. در صرافی‌های متمرکز، برای انجام معامله، باید هویت خود را اثبات کنید و مدارک لازم را تحویل بدهید. اما در صرافی‌های غیرمتمرکز این الزام وجود ندارد و برای انجام معامله، تنها به آدرس کیف پولتان نیاز دارید.
خدمات بانکی با استفاده از دیفای
بزرگ‌ترین مشکل استفاده از خدمات بانکی متمرکز، مشکل اتلاف وقت برای انتقال وجه و کاغذبازی‌های مربوط به احراز هویت و دارا بودن شرایط است. با استفاده از دیفای، این مشکل از سر راه شما برداشته می‌شود و می‌توانید بدون دردسر و در سریع‌ترین زمان ممکن برای افراد مختلف در سراسر دنیا رمزارز واریز کنید، خرید و فروش انجام دهید و حق‌الزحمه کسی که برایتان کاری انجام داده را پرداخت کنید.
دریافت و پرداخت وام
همان‌طور که می‌دانید گرفتن وام روش‌های مختلفی دارد. گاهی اوقات شما با اعتباری که پیش وام‌دهنده دارید، مبلغی را دریافت می‌کنید و گاهی اوقات باید یک دارایی ارزشمند را به عنوان وثیقه قرار دهید. در این مدل وام‌دهی، در صورتی که شما نتوانید مبلغ وام را باز گردانید، وام‌دهنده می‌تواند دارایی وثیقه شما را به منظور جبران ضرر و زیاد خود، ضبط کند.
با استفاده از دیفای، شما می‌توانید به هر 2 روش ارز دیجیتال وام بگیرید، با این تفاوت که برای گرفتن وام نیازی به ارائه مدارک متعدد، احراز هویت و تائید شدن توسط بانک ندارید. برخی از وام‌دهندگان NFT را به عنوان وثیقه قبول می‌کنند.
دیفای چه کاربردی برای شما دارد؟
مهم‌ترین هدف استفاده از تکنولوژی DeFi، کسب درامد بدون دردسرهای مربوط به مؤسسات مالی متمرکز مثل تعیین هویت، محدودیت‌های زمانی و ریسک‌های معاملاتی است. علاوه بر کاربردهایی مثل دریافت و پرداخت وام، خدمات بانکی غیرمتمرکز و دسترسی به ارزهای پایدار، می‌توانید از تکنولوژی دیفای برای انجام امور زیر نیز استفاده کنید:
· ارسال پول به سراسر جهان بدون محدودیت زمانی و در کمترین زمان ممکن
· پرداخت حقوق و دستمزد با امنیت بالا و در زمان کوتاه
· خرید و فروش آنلاین
· سرمایه‌گذاری و پس‌انداز
· شرکت در بخت‌آزمایی‌های کریپتویی
· معاملات رمزارز و تبادل توکن
· مدیریت و ارتقای پورتفولیوی رمز ارز به صورت خودکار و بدون هزینه
مطلبی دیگر از این انتشارات
جداسازی لایهی داده از لایهی منطق در قراردادهای هوشمند اتریوم
مطلبی دیگر از این انتشارات
نهنگهای بیتکوین: از افسانه تا واقعیت!
مطلبی دیگر از این انتشارات
من یک مدل را آموزش دادم. قدم بعدی چیه ؟