مقایسه دو غول قرارداد هوشمند: اتریوم و کاردانو

دوست عزیز ادریس رشته توئیتی را در مورد مقایسه‌ی اتریوم و کاردانو از جهات مختلف منتشر کرد. برای این که این مطالب ارزشمند زیر دست و پای اصحاب توئیتر از بین نرود آن را با تصحیح مختصری در این جا بازنشر می‌کنم.

اتریوم و کاردانو به جز حوزه‌ی کاری، اشتراک بزرگ دیگری دارند، آن هم بنیان گذاران و مدیران این دو پروژه هستند، یعنی ویتالیک بوترین و چارلز هاسکینسون بوترین و هاسکینسون جزو پنج نفر بنیان‌گذار اتریوم بودند، ویتالیک بوترین یک دانشمند حوزه‌ی کامپیوتر و چارلز هاسکینسون یک ریاضیدان است.

هاسکینسون در سال ۲۰۱۴، به علت یک اختلاف نظر در مورد روش تأمین مالی اتریوم، از این پروژه جدا شد و چند ماه بعد، یک کمپانی نرم افزاری به نام IOHK را تأسیس کرد. این کمپانی، سازنده‌ی بلاکچین کاردانو است.

بزرگ‌ترین تفاوت اتریوم و کاردانو، رویکرد آنها در توسعه‌ی اکوسیستمشان است. تمرکز اصلی اتریوم تا به امروز، بخش خصوصی کشورهای توسعه‌یافته در اروپا و آمریکای شمالی بوده، در حالیکه تمرکز کاردانو بیشتر روی کشورهای در حال توسعه و بهخصوص دولت‌ها و نهادهای عمومی در این کشورها است.

روش توسعه‌ی کاردانو و اتریوم نیز تقریبا مخالف هم است. قسمت‌های مختلف شبکه‌ی کاردانو، پیش از استفاده، مدت زیادی به صورت تئوری مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرند، در حالیکه اتریوم عموما بررسی‌های خود را به صورت عملی آغاز می‌کند. این رویکرد اتریوم باعث جلو افتادن آن از سایر شبکه‌ها شده است.

اتریوم که از سال ۲۰۱۵ بلاکچین خود را لانچ کرده است، دارای بزرگ‌ترین اکوسیستم دنیای کریپتو است. این اکوسیستم، شامل بسیاری از آلت‌کوین‌ها، استیبل‌کوین‌ها، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا DAppها، NFTها و پروژه‌های فراوان دیگری است که همگی بر روی بلاکچین اتریوم (Ethereum) فعالند.

شبکه‌ی کاردانو که در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شده، بر خلاف اتریوم، اکوسیستم بسیار کوچکی دارد و در حال حاضر پروژه‌های بسیار کمی روی شبکه‌ی کاردانو فعالیت دارند، چرا که کاردانو در نیمه‌ی نقشه‌ی راه توسعه‌ی خود قرار دارد و هنوز پلتفورم قرارداد هوشمند خود را به طور کامل راه اندازی نکرده است.

شبکه‌ی اتریوم هم اخیراً، به علت رشد شدید تعداد کاربران و تراکنش‌های روی این بلاکچین، دچار افزایش قابل توجه میزان کارمزدها شده است. این موضوع موجب شده عده‌ی زیادی از فعالان بازار، تا حد امکان، از شبکه‌های دیگری مثل ترون (Tron) یا بایننس (BSC) برای انجام تراکنش‌های خود استفاده کنند.

این مشکلات مقیاس‌پذیری، در آپگرید شبکه‌ی اتریوم، یعنی Ethereum 2.0 حل خواهد شد. بنابراین برای عادلانه بودن این مقایسه، فرم نهایی کاردانو را با Ethereum 2.0 مقایسه خواهیم کرد.

بلاکچین کاردانو از دو لایه اصلی تشکیل شده است:
لایه‌ی اول، Settlement Layer است که تاریخچه‌ی تمام تراکنش های ADA و سایر توکن‌های فعال روی این بلاکچین را نگهداری می‌کند.
لایه‌ی دوم، Computation Layer، که قراردادهای هوشمند کاردانو را اجرا خواهد کرد.

کاردانو از یک پروتکل PoS به نام اوروبوروس (Ouroboros) استفاده می‌کند که در حال حاضر امکان انجام چند صد تراکنش در ثانیه را دارد. پس از اجرای HYDRA که مانند یک لایه‌ی دوم روی بلاکچین اصلی اجرا می‌شود، با بهبود مقیاس پذیری، کاردانو توانایی پردازش ۲.۵ میلیون تراکنش در ثانیه را خواهد داشت.

توکن‌های شبکه‌ی کاردانو، شرایطی مثل ADA خواهند داشت، یعنی برای انتقال نیازی به تولید شدن (mint) نخواهند داشت و کارمزد این تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند را می‌توان با خود توکن‌ها و بدون نیاز به ADA در کیف پول، پرداخت کرد.

اتریوم ۲، از مکانیزم شاردینگ (Sharding) که بلاکچین را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کند، استفاده خواهد کرد. هر شارد، فقط تراکنش‌های مربوط به خود را پردازش و ذخیره می‌کند. این مکانیزم اجازه‌ی پردازش تراکنش‌ها به صورت موازی را به شاردها می‌دهد که موجب افزایش تعداد تراکنش بر ثانیه خواهد شد.

در اتریوم ۲، ۶۴ شارد اولیه وجود خواهند داشت که هر کدام به زنجیره‌ی پایه وصل می‌شوند. این زنجیره، تمام فرآیندهای Staking و اجماع را بین شاردها هماهنگ‌سازی می‌کند. استفاده از این مکانیزم در اتریوم ۲، امکان پردازش حدود ۱۰۰ هزار تراکنش در ثانیه را فراهم خواهد کرد.

حالا نوبت مقایسه‌ی فرایند Staking در این دو شبکه است. برای Stake کردن ADA، می توان از ۲۵۰۰ Staking Pool موجود استقاده کرد. Staking Reward کوین ADA در حال حاضر، حدود ۴.۵%در سال است و برداشت ADAهایی که Stake شده در هر لحظه امکان پذیر است و به اصطلاح Lockup Period ندارد.

نکته‌ی بسیار جالب در مورد کاردانو، این است که Staking Reward استخرها در صورتی که بیش از حدی مشخص، ADA استیک کنند، کاهش می‌یابد و حتی ممکن است صفر شود. این فرآیند Validatorها را به ایجاد استخرهای جدید، و افراد را به استفاده از استخرهای جدید و کوچک‌تر تشویق می‌کند.

با وجود اینکه اتریوم ۲ هنوز فعال نشده، Staking کوین ETH در حال حاضر امکان‌پذیر است و مثل کاردانو، با افزایش مقدار ETH که استیک شده، Staking Reward رفته رفته کاهش می‌یابد. در حال حاضر، این نرخ سود حدود ۷٪ در سال بوده و بیش از ۱۵۰ هزار validator روی اتریوم ۲ فعال هستند.

کوین بلاکچین کاردانو یعنی ADA، دارای Supply Cap برابر ۴۵ میلیارد ADA است و بیش از این تولید نخواهد شد. در حال حاضر حدود ۳۲ میلیارد ADA در گردش است و ۱۳ میلیارد باقی مانده، با نرخ تورم سالانه حدود ۷٪ وارد گردش خواهد شد.

بر خلاف ADA، کوین ETH دارای Supply Cap مشخصی نبوده و نرخ تورم سالانه آن حدود ۴٪ در سال است. اما لازم به ذکر است که به زودی با اجرای مکانیزم EIP1559، بخشی از کارمزد هر تراکنش روی شبکه‌ی اتریوم به اصطلاح سوزانده و از گردش خارج خواهد شد.

در ادامه به بررسی وضعیت توسعه و مقبولیت این دو پروژه می پردازیم شرکت Grayscale در ژانویه ۲۰۲۱ درخواست ایجاد یک ADA Trust (صندوقی شبیه ETF) را به سازمان بورس آمریکا ارائه کرد. کاردانو در مارچ ۲۰۲۱ توسط Coinbase که یک صرافی کاملا تأیید شده در آمریکا است، لیست شد.

حجم معاملات ADA/USD در Coinbase، بعد از Binance، رتبه دوم را دارد، که نشان‌دهنده‌ی علاقه‌ی زیاد آمریکایی‌ها و نهادهای این کشور به کاردانو است.

بنا بر اعلام رسمی IOHK، کاردانو در حال همکاری با دولت اتیوپی با هدف ساخت یک دیتابیس ملی برای هویت معلمان و دانش آموزان این کشور است. همچنین،امکان اجرای قرار دادهای هوشمند روی بلاکچین کاردانو، از آگوست امسال در دسترس خواهد بود.

اتریوم ۲، طبق گفته‌ی توسعه‌دهنده‌ها، می‌تواند در پاییز امسال در دسترس قرار بگیرد. همچنین در حال حاضر چهار ETF بیتکوین در بازار سهام کانادا در حال معامله هستند. در ماه آپریل، بانک سرمایه گذاری اروپا یا EIB، اوراق قرضه‌ی دیجیتالی دو ساله را روی بلاکچین اتریوم منتشر کرد.

خب در آخر، نظر شخصی من: با توجه به این که اتریوم به طور چشمگیری از هر پروژه‌ی دیگری در این حوزه جلوتر است، در کوتاه مدت رقیبی نخواهد داشت اما با توجه به آپگریدهای عجولانه‌ای که اتریوم برای ماندن در این جایگاه انجام می‌دهد، شاید در بلند مدت دچار مشکلاتی شود و کاردانو جایش را بگیرد.