وب 3 چیست؟

برای اینکه وب3 را توضیح بدهم نیاز است که نگاهی گذرا به دو ورژن پیشین وب داشته باشیم.

وب 1 چیه؟

وب یک در سال ۱۹۹۱ توسط Tim Berners-Leeابداع و تا سال ۲۰۰۴ استفاده می‌شد. در این تکنولوژی امکان دسترسی به محتوا در یک داکیومنت بصورت یک سویه که روی یک سرور بود ممکن شد و وبسایت ها شامل هایپرلینک های مرتبط با هم در پیچ های بیشتر استاتیک ساده که شامل یکسری محتوا فقط در قالب html بود را فراهم میکرد.

آدرس نخستین وبسایت : http://info.cern.ch

وب 2 چیه؟

ایده وب2 توسط "Darcy DiNucci" در سال 1999 مطرح و در اواخر سال 2004 در یک کنفرانس توسط شرکت O’Reilly معرفی شد.

از مهم ترین تفاوت های وب 2 با ورژن 1 می ‌توان به قابلیت محتوا گذاری توسط کاربر و همچنین ارتباط کاربران با یکدیگر اشاره کرد. وب سایت هایی مانند فیس بوک، فروشگاه ها، توییتر، دیسکورد، یوتیوب، وبلاگ ها، ویکی ها، اینستاگرام، کوئرا و ... جزو وبسایت‌های وب2 به حساب می آیند.

وب 3 چیه؟

ایده وب3 در سال 2014 توسط Gavin Wood مطرح شد. مشخصه اصلی وب3 استفاده از تکنولوژی بلاک چین برای غیر متمرکز کردن و ایمن تر کردن آن است.

بلاکچین (Blockchain) چیه؟

بلاک چین به معنی زنجیره‌ای از بلاک ها می باشد. تکنولوژی بلاک چین از این ایده برای ذخیره کردن اطلاعات در بلاک های مختلف استفاده می کند که هر بلاک با بلاک های پیشین و پسین خود با استفاده از یک کد اختصاصی مرتبط می شود. بدین گونه داده ها رمزگذاری شده (encrypted) خواهند بود و امنیت اطلاعات کاربران کاملا حفظ خواهد شد. برای کدنویسی بلاکچین میتوان از زبانهایی چون CPP، Python و Javascript استفاده کرد. برای نمونه تلگرام در سال2020 از تکنولوژی “Telegram Open Network(TON)” رونمایی کرد که یک تکنولوژی کامپیوتری غیرمتمرکز بر بستر بلاکچین است و کریپتوکارنسی بومی خود به نام "Gram" را دارد. گرچه تلگرام بدلیل شکایت کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا رسما از این پروژه کناره گیری کرد؛ ولی این پروژه با نام Free TON به کار خود ادامه داد.

با توجه به اینکه در وب3 این تکنولوژی استفاده می شود کاربران می‌توانند هرکدام اطلاعات شخصی خود را به صورت ایمن ذخیره کنند. یعنی در وب سایت های نسل 3 دیگر اطلاعات کاربران در سرور ها ذخیره نمی شود بلکه با استفاده از یک کلید/کد خصوصی (Private Key) و یا یک عبارت اختصاصی (Phrase) وارد حساب کاربری شد.

همچنین دیگر نیازی به صرافی ها، کارگزاری ها و بانک های متمرکز نخواهد بود. اینگونه که کاربر با استفاده از یک کلید عمومی که آدرس کیف پول غیرمتمرکز او، مانند متامسک است می‌تواند پول یا ارز دیجیتال دریافت کند و همچنین می‌تواند با یک کلید خصوصی (Private Key) خود که در کیف پول اوست و مانند اطلاعات شخصی حساب میباشد به کیف پول دیگر پول یا ارز دیجیتال بفرستد.

کاربرد اصلی وب3 در واقع مربوط به حوزه های کریپتوکارنسی، توکن های غیرمثلی (NFTs) و تکنولوژی دیفای (DeFi) میباشد که هدف اصلی آن است.

کریپتوکارنسی چیه؟

کریپتوکارنسی ها یا همان ارزهای دیجیتال به توکن های مثلی (Fungible Tokens) گفته میشود که توسعه دهندگان میتوانند با کدنویسی آنها را به هر شمار که میخواهنند ایجاد و عرضه کنند؛ که البته کلاهبرداری های بسیاری در این راه انجام میشود و کسانی که آگاهی نداشته باشند در دام آنها می افتند.

توکن غیر مثلی (NFT) چیه؟

توکن های غیر مثلی (Non-Fungible Tokens) توکن هایی هستند که مانند ندارند و هر کدام متمایز و گوناگون از دیگری است و میتواند ارزش گوناگونی داشته باشد. این توکن ها میتوانند کاور، عکس، موزیک، e-book و ... باشند. این توکن ها میتوانند خرید و فروش شوند، به مزایده گذاشته شوند و یا حتی هدیه داده شوند. NFT ها دارای اطلاعات کامل همچون کیف پول سازنده، کیف پول دارنده، اطلاعات تراکنش ها و قیمت آنها بر پایه ارز تعیین شده (مانند اتریوم) هستند. یکی از مشکلات آنها مشکل Copyright است؛ اینگونه که هر کسی میتواند اثر شما را کپی کند و بفروشد!

دیفای چیه؟

دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (Decentralised Finance) یک تکنولوژی مالی همانند کریپتوکارنسی است با این تفاوت که دیگر از کارگزاری ها (بروکر ها مانند بایننس) و بانکها برای خرید و فروش استفاده نمیشود و بجای آن از قرارداد های هوشمند بر بستر بلاکچین استفاده میشود. پلتفرم های دیفای به مردم امکان خرید و فروش، وام دهی و وام گیری میدهند. این پلتفرم ها بر پایه برنامه های غیرمتمرکز (DApps) توسعه یافته اند که این برنامه ها بصورت افزونه (extension) در مرورگر ها یا یک برنامه ی جدا در دسترس اند. در این برنامه ها شما میتوانید دارایی خود را درون استخر های نقدینگی (Liquidity pools) به پلتفرم وام دهید و یا به اصطلاح هادل (Hodl) کنید و سود درصدی سالیانه دریافت کنید.

نقد وب نسل 3

تکنولوژی وب3 منتقدانی نیز دارد؛ برخی آنرا فقط یک ایده برای آینده میدانند که اکنون امکان پذیر نیست و برخی همچون ایلان ماسک آنرا چرت و پرت (BS) میخوانند! همچنین برخی معتقدند که همه ی بخشهای یک وبسایت نسل3 نمیتواند نسل3 باشد و بخشهایی نسل2 باقی میمانند؛ بنابراین امنیت دلخواه بدست نمی آید!

دیدگاه شما چیست؟