کاربرد فناوری بلاکچین در صنعت بازی

نام فناوری بلاکچین با دنیای ارزهای دیجیتال، متاورس و انجام معاملات مالی و کسب سود عجین شده است، اما این فناوری می‌تواند در صنایع مختلف کاربردهای متنوعی داشته باشد؛ صنعت و دنیای گیمینگ و بازی‌های ویدئویی از صنایعی است که به مفید بودن فناوری بلاکچین پی برده و در حال استفاده از آن است. در این مقاله از بلاگ پلتفرم مالی سیتکس قصد داریم به نقش و کاربرد فناوری بلاکچین در صنعت بازی نگاهی داشته و پتانسیل آن را بررسی کنیم.

بلاکچین چیست؟

در مقاله‌های قبلی در مورد بلاکچین و انواع آن مفصلاً صحبت کرده‌ایم؛ اما برای درک بهتر موضوع پیش‌رو، تعریف ساده‌ای از آن ارائه خواهیم کرد. به‌صورت ساده، بلاکچین یک پایگاه داده یا دفتر کل (Ledger) توزیع‌شده است که هر یک از نودهای (Node) فعال در آن، یک نسخه از تمام تراکنش‌ها و اطلاعات درون بلاک‌ها را در اختیار دارد.

اطلاعات شبکه بلاکچین به‌صورت بسته‌ای در بلاک‌های جداگانه نگهداری می‌شود و تولید هر بلاک، منوط به ایجاد و صحت بلاک پیش از آن است؛ در نتیجه در بلاکچین با مجموعه‌ای از بلاک‌های متصل بهم طرف هستیم که «زنجیره بلاک» یا بلاکچین را می‌سازند.

از آنجایی که اطلاعات در اختیار تعداد زیادی نود قرار دارد، وجود روشی برای ایجاد توافق و اجماع میان این نودها از لازمه‌های فعالیت شبکه بلاکچین است. روش‌های مختلفی برای اینکار وجود دارد اما دو الگوریتم اثبات کار Proof of Work و اثبات سهام Proof of Stake از پراستفاده‌ترین روش‌ها هستند.

ساخت بازی بلاکچینی چگونه است؟

مسلماً در این مقاله فرصت پرداختن به مسائل فنی و تخصصی ساخت بازی در بلاکچین نیست و این موضوع نیازمند مقاله مختص به خود است؛ اما به‌صورت کلی، بازی‌های بلاکچینی نرم‌افزارهایی هستند که بر پایه شبکه بلاکچین و با استفاده از توان محاسباتی نودهای آن شبکه اجرا می‌شوند.

در حالت عادی، تراکنش‌های مربوط به بازی‌های آنلاین و چندنفره (Multiplayer) کامپیوتری توسط سرورهای شرکت سازنده مدیریت‌شده و اطلاعات بازی و کاربران نیز در پایگاه‌های داده این شرکت‌ها نگهداری می‌شوند؛ اما در بازی‌های بلاکچینی، این کار توسط شبکه بلاکچین و نودهای آن انجام می‌شود. در نتیجه اطلاعات به‌صورت غیرمتمرکز در شبکه بلاکچین ثبت‌شده و تمام افراد به آن دسترسی خواهند داشت.

بازی‌های بلاکچینی جزء برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) محسوب می‌شوند که به‌صورت کد برنامه‌نویسی در بلاک‌های شبکه بلاکچین قرار گرفته و اجرا می‌شوند. برنامه‌های غیرمتمرکز نیز خود مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند مرتبط با یکدیگر هستند که در هر بلاک بلاکچین، در کنار تراکنش‌ها قرار گرفته و اجرا می‌شوند. بدین ترتیب، امکان ساخت بازی تنها در شبکه‌هایی وجود دارد که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند. از میان این شبکه‌ها می‌توان به اتریوم، بایننس اسمارت چین، پالی‌گان، EOS و… اشاره کرد.

در کنار مبحث اجرای بازی‌های بلاکچینی بر پایه شبکه‌های بلاکچینی، استفاده از توکن‌های غیرمثلی (NFT) نیز در بازی‌های بلاکچینی اهمیت بسیار بالایی دارد. در ادامه با جزئیات بیشتری به این موضوع خواهیم پرداخت.

نقش توکن‌های غیرمثلی (NFT) در بازی‌های بلاکچینی

همان‌طور که می‌دانید، بسیاری از بازی‌های آنلاین و چندنفره (Multiplayer) رایگان، از طریق ارائه و فروش مواردی مانند لباس شخصیت بازی، اسلحه‌ها و توانایی‌های مختلف و… به کاربران کسب درآمد می‌کنند. بازی‌های بلاکچینی سعی دارند با استفاده از فناوری بلاکچین و توکن‌ غیرمثلی NFT، مالکیت واقعی این موارد را برای کاربران به ارمغان آورند.

برای کسب یک اسلحه یا لباس مشخص در بازی‌های آنلاین عادی، کاربران دو راه در پیش دارند؛ خرید آیتم مورد نظر از سازنده بازی، یا صرف وقت برای جمع‌آوری منابع و ساخت آیتم مذکور. بازی‌های بلاکچینی نیز از همین مدل استفاده می‌کنند؛ با این تفاوت که با استفاده از NFTها، مالکیت آیتم یادشده در اختیار کاربر است و هر کاربر در صورت تمایل می‌تواند آن مورد را در بازار معاملاتی هر بازی به‌فروش بگذارد. برای درک بهتر، به مثال زیر توجه داشته باشید.

بازی اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) یکی از بزرگترین بازی‌های بلاکچینی است که در آن کاربران با استفاده از موجوداتی به‌نام اکسی (Axie) به مبارزه با سایر بازیکنان، انجام مراحل مختلف و پیدا کردن گنج، اقدام به افزایش قدرت اکسی‌های خود یا پیدا کردن اکسی‌های جدید می‌کنند. در این بازی بلاکچینی، هر اکسی در واقع یک NFT است که مالکیت آن در اختیار کاربر قرار داشته و در شبکه بلاکچین ثبت می‌شود.

بر این اساس، فرض کنید یک کاربر با شکست دادن یک کاربر دیگر، یک اکسی از نوع A دریافت می‌کند؛ اما این بازیکن یک اکسی دیگر از نوع A دارد و اکسی جدید کاربردی برای وی ندارد. این کاربر می‌تواند با استفاده از بازار معاملاتی این بازی، اکسی نوع A اضافه خود را به‌فروش بگذارد؛ هر چه یک اکسی کمیاب‌تر یا قوی‌تر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود. کاربری که نیاز به این نوع اکسی دارد نیز با پرداخت قیمت تعیین‌شده، صاحب آن اکسی خواهد شد؛ این تغییر مالکیت نیز از طریق توکن غیرمثلی در شبکه بلاکچین ثبت خواهد شد.

بسیاری از بازی‌های بلاکچینی از همین مدل استفاده کرده و فرصتی برای درآمدزایی ایجاد می‌کنند؛ در واقع افراد می‌توانند با صرف وقت و پیدا کردن آیتم‌‌های کمیاب‌تر یا قوی‌تر، آنها را فروخته و درآمد کسب کنند. این موضوع ایجاد اصطلاح Play to Earn (P2E) یا «کسب درآمد در ازای بازی» را به همراه داشته است و در حال حاضر هستند افرادی که با استفاده از بازی‌های بلاکچینی به امرار معاش می‌پردازند.

تأثیرات تکنولوژی بلاکچین در صنعت بازی‌

از زمان معرفی بیت کوین در سال 2009، شاهد افزایش استفاده از فناوری بلاکچین در صنایع مختلف بوده‌ایم و با اینکه اولین بازی‌های بلاکچینی در سال 2016 ساخته شده‌اند، اما از سال 2020 و خصوصاً در سال 2021 استفاده از بلاکچین در صنعت بازی افزایش چشمگیری داشته است.

در همین مدت کوتاه، بازی‌های بلاکچینی توانسته‌اند برخی از مشکلات این صنعت را حل کنند؛ اما قبل از بررسی تأثیر بالقوه یا بالفعل این فناوری بر صنعت بازی‌سازی، بهتر است به برخی از ویژگی‌ها و مشکلات فعلی این صنعت نگاهی داشته باشیم:

استفاده و موفقیت از بازی‌های معروف و بزرگ نیازمند صرف هزینه است و با اینکه امکان جمع‌آوری منابع در بسیاری از این بازی‌ها ممکن است؛ اما اینکار زمان‌بر بوده و بسیاری از کاربران از آن دوری می‌کنند.
سازندگان و توسعه‌دهندگان بازی‌ها نیاز به یک محیط امن مالی و نرم‌افزاری برای ساخت و اجرای بازی‌ها و طبیعتاً کسب درآمد از آن دارند.
بازیکنان نیز برای انجام تراکنش‌ها برای خرید و نگهداری آیتم‌های درون بازی به یک پلتفرم امن نیاز دارند.
بیشتر بازیکنان در چند بازی فعالیت دارند و ساخت یک اکانت برای هر بازی چندان کارآمد نیست.
دارایی‌های خریداری‌شده در بازی‌های عادی در سرورها و پایگاه‌های داده سازنده نگهداری می‌شود و مالکیت آنها در اختیار کاربران نیست.
تقلب‌کردن در بازی‌های آنلاین از مشکلات بزرگ بلاکچین در صنعت بازی است و برخی از کاربران با استفاده از حفرات امنیتی اقدام به انجام تراکنش‌های جعلی می‌کنند.

موارد اعلام‌شده تنها بخشی از مشکلات فعلی دنیای بازی‌های کامپیوتری، خصوصاً بازی‌های آنلاین و چندنفره به‌حساب می‌آیند و استفاده از فناوری بلاکچین می‌تواند در حل کردن برخی از آنها کاربردی باشد.

با استفاده از فناوری بلاکچین می‌توان مسائلی مانند ایجاد پلتفرمی امن برای انجام تراکنش‌های درون بازی و ورود سرمایه به بازی‌های کامپیوتری استفاده کرد؛ چراکه شبکه‌های بلاکچینی از امن‌ترین انواع پایگاه داده محسوب می‌شوند.

استفاده از توکن‌های غیرمثلی (NFT) نیز می‌تواند با اعطای مالکیت واقعی و کامل دارایی‌های به کاربران و ساده‌سازی فرآیند انتقال این مالکیت، مدیریت این دارایی‌ها را ساده‌تر کند. از آنجایی که این توکن‌ها بر پایه شبکه بلاکچین ایجاد می‌شوند، امکان تقلب در آنها نیز وجود ندارد و ثبت اطلاعات دارایی‌ها در شبکه بلاکچین نیز احساس امنیت دارایی‌ها را به همراه دارد.

همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم نیز بازی‌های بلاکچینی از بازی‌های P2E محسوب می‌شوند که بازی‌کردن و صرف وقت در آنها کسب درآمد را برای کاربران به‌همراه دارد؛ اما باید توجه داشت که کسب درآمد از بازی‌های کامپیوتری موضوع جدیدی نیست و آن را می‌توان در بازی‌های قدیمی مانند World of Warcraft یا به اختصار WoW نیز مشاهده کرد.

در این بازی‌ نیز برخی از کاربران از طریق کسب برخی آیتم‌های پرتقاضای بازی به کسب درآمد می‌پرداختند؛ اما تراکنش‌های مربوط به تبادل آیتم‌های بازی در ازای پول در کانال‌های غیررسمی و بر اساس توافق طرفین انجام می‌شد که افزایش خطر کلاهبرداری را به‌همراه داشت.

کما اینکه از نظر برخی از کارشناسان با صرف زمان مساوی در بازی‌های بلاکچینی، می‌توان بیشتر از بازی‌هایی مانند WoW درآمد داشت. در واقع بازی‌های بلاکچینی را می‌توان نسخه بهبودیافته بازی‌های قدیمی‌تر برای کسب درآمد در نظر گرفت.

همچنین، ثبت نام و فعالیت در بازی‌های بلاکچینی تنها نیازمند یک کیف پول ارز دیجیتال سازگار است و نیازی نیست برای هر بازی یک حساب کاربری جدا با ایمیل و رمز عبور مشخص بسازید. از آنجایی که بیشتر بازی‌های بلاکچینی بر پایه شبکه اتریوم توسعه یافته‌اند، کیف پول متامسک یکی از رایج‌ترین کیف پول‌های مورد استفاده در این بازی‌هاست و اتصال آن به هر بازی تنها نیازمند خواندن کد QR با استفاده از اپلیکیشن این کیف پول است.

نمونه‌هایی از بازی‌های مبتنی بر بلاکچین

طی دو سال گذشته شاهد افزایش چشمگیر محبوبیت تعداد بازی‌های بلاکچینی بوده‌ایم و در راستای افزایش این محبوبیت، تعداد بازی‌های این حوزه نیز افزایش داشته است. در ادامه نام برخی از این بازی‌ها و شبکه بلاکچینی مربوطه را مشاهده می‌کنید: