کلاهبرداری و سبک پانزی در حوزه رمز ارز ها

یک طرح پانزی (Ponzi scheme)، ترفندی برای کلاهبرداری است که در آن یک کلاهبردار یا همان طراح پانزی، به افراد ناآگاه وعده می‌دهد که اگر پول‌هایشان را در اختیار او قرار دهند، با آن پول‌ها کار خواهد کرد و سودهای نجومی و تضمینی به سرمایه‌گذاران خواهد داد.در ابتدا برای جلب اعتماد بیشتر، از پول افراد جدید، سود افراد قدیمی پرداخت می‌شود تا سرمایه‌گذاران بیشتری جذب سیستم شوند. این طرح در نهایت به دلیل اشباع شدن و عدم وجود سرمایه‌گذار جدید نابود شده و معمولاً کلاهبردار با مقدار زیادی پول متواری می‌شود.

تشخیص طرح‌های پانزی اصلاً سخت نیست. مهم‌ترین شاخصه این طرح‌ها سودهای نجومی تضمینی و ناشناس بودن است. به دلیل ماهیت ارزهای دیجیتال در حریم خصوصی تراکنش‌ها و عدم تحریم‌پذیری، این روزها شاهد افزایش فعالیت طرح‌های پانزی در حوزه ارزهای دیجیتال هستیم که تا زمان قانون‌گذاری ، سرمایه‌گذاران خودشان مسئولیت اصلی را برعهده دارند.

*** تاریخچه شکل گیری کلاهبرداری پانزی:

چارلز پانزی (انگلیسی( Charles Ponzi به ظاهر یک بازرگان اهل ایالات متحده آمریکا بود.

اما وی دراصل مجری یک سیستم کلاهبرداری بود که به نام خود وی شهرت یافت.

او با خرید کوپن‌های تخفیفی اداره پست و تعهد دادن آن‌ها در آمریکا و کشورهای دیگر به سرمایه‌گذاران وعده ۵۰ درصد سود را در ۴۵ روز یا ۱۰۰درصد سود در ۹۰روز می‌داد. در حالی که او با استفاده از سرمایه سرمایه‌گذاران پیشین و همچنین سرمایه‌گذاران جدید، سود اولین‌ها را پرداخت می‌نمود. در حالی که این کلاهبرداری چندین سال توسط او پیش رفته بود و با نام خود او (پانزی) شناخته می‌شد توانست در حدود یکسال ۲۰ میلیون دلار کسب کند .

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- این روز ها به دلیل فشار اقتصادی همه ما به دنبال راه های افزایش سرمایه و درامد هستیم تا بتوانیم از این فشار رها شویم اما به دلیل عدم اگاهی وعدم آموزش در دام کلاهبرداری ها و طرح های پانزی جدید می افتیم . کلاهبردار ها با دانستن فشار اقتصادی و با استفاده ازترفند سود های هیجان انگیز، یک شبه پولدار شدن، کمک به تمامی مردم که همه در زمان کمی پولدار شوند،ایجاد ترس عقب افتادن از بقیه، ما را گول میزنند و باعث از دست رفتن سرمایه ما میشوند.

- راه های زیادی برای شناخت اینگونه کلاهبرداری ها هست : سود های نجومی، ورود افراد بیشتر برابر است با سود بیشتر شما، نامعلوم بودن هویت گردانندگان، ناشفاف بودن فعالیت ها،نبودن اطلاعات تماس یا ادرس

- نکته مهم که شاید بهش توجهی نمیشه این است که اگر به شما ربات ترید معرفی شد با سوددهی ماهانه این نیاز به بررسی متخصص دارد چرا که ربات ها حداقل 3 سال نیاز دارند که ساخته و بررسی شوند و اصولا کسی که ربات سودده ساخته باشد به کسی معرفی نمیکند و خودش استفاده میکند.

-یکی دیگر از مشکلات حال حاضر بازارهای سرمایه فروش سیگنال هست که به هیچ وجه در بلند مدت سودده نیست چرا که هر تریدردید و تحلیل خوددرا نسبت به بازار دارد و به هیچ وجه شما نمیتوانید بازار را مثل او بررسی کنید.

- ورود بازاریابی شبکه ای یکی دیگر از داستان های اینروزاست که افرادی تحت عنوان شرکت هایی حتی با مجوز بازاریابی شبکه ای اقدام به فروش پکیج اموزشی ارز های دیجیتال میکنند که با بررسی میتوان فهمید که با ورود افراد جدید سود بیشتری نصیبتان میشود اینگونه فروش و عضو گیری دیگر کسی به اموزش اهمیت نمیدهد و همه برای سود بیشتر به دنبال عضو گیری بیشتر هستند که یکی از شیوه های پانزی است.

- موردی که در حال حاضر به شدت مرسوم است افرادی توکن یا کوین های کلاهبرداری میسازند و با ایجاد هیجان های کاذب و ایجاد ترس از دست دادن فرصت که اگر شما نخرید از سایرین عقب هستید و ... شروع به جذب سرمایه مردم میکنند. این نکته را باید بدانید پروژ های بلاکچینی نیاز به بررسی های طولانی و تخصصی دارند تا متوجه شوید پروژه خوبی هستند یا خیر و نهایتا باز هم ریسک هایی به همراه دارد پس صرفا هر شخصی پروژه ای ارایه داد اکثرا کلاهبرداری هستند و توکن یا کوینی معرفی کرد حتما مناسب نیستد.

* شیوه های مرسوم دیگر:

سرمایه گذاری ارز دیجیتال

سایت های استخراج ابری

استخراج ارز دیجیتال در ربات‌های تلگرامی

انتشار توکن بی ارزش که در مطالب فوق توضیح داده شده .

……………………………………………………………………………….......................................................

**مجازات قانونی کلاه‌برداری پانزی

- کلاهبرداری پانزی می‌تونه به روش‌های مختلف صورت بگیره. اگه شبکه‌ای باشه یا غیرشبکه‌ای باشه و یا اینترنتی باشه یا سنتی باشه...

هر کدوم از این ها کلاهبرداری محسوب میشود ولی مجازات مجزا داره :

· کلاهبرداری اینترنتی:

ماده ۱۳قانون جرائم رایانه‌ای مصوب ۱۳۸۸برابر با ماده ۷۴۱قانون تعزیرات: \"هر کس به طور غیر مجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

ماده ۶۷قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲: \" هر کس در بستر مبادلات الکترونیکی با سوء استفاده و یا استفاده غیر مجاز از داده پیام‌ها، برنامه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای و وسایل ارتباط از راه دور و ارتکاب افعالی نظیر ورود، محو، توقف داده پیام، مداخله در عملکرد برنامه یا سیستم رایانه‌ای و غیره دیگران را بفریبد و یا سبب گمراهی سیستم‌های پردازش خودکار و نظایر آن شود و از این طریق برای خود یا دیگری وجوه اموال یا امتیازات مالی تحصیل کند و اموال دیگران را ببرد مجرم محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبان اموال به حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل ماخوذه محکوم می‌شود.

· قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری:

‌ماده ۱ - هرکس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یاکارخانه‌ها یا مؤسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی‌فریب دهد یا بهامور غیر واقع‌امیدوار نماید یا از حوادث و پیشامد‌های غیر واقع بترساند و یا اسم ویا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل‌مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه ویا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آن‌ها تحصیل کرده و ازاین راه مال دیگریر را ببرد، ‌کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبش، به حبساز یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم‌می‌شود.

- مطابق قوانین کیفری مجازات کلاهبرداری ساده با مشدد متفاوت است. کلاهبرداری مشدد کلاهبردرای است که در آن مرتکب مشمول یکی از سه حالت زیر باشد:

۱-کارمند دولت یا مؤسسات عمومی و شهرداری‌ها یا نهاد‌های انقلابی باشد.

۲-مرتکب خود را به عنوان مامور دولت یا مؤسسات عمومی یا شهرداری، یا نهاد‌های انقلابی و شرکت‌های دولتی معرفی نماید.

۳-مرتکب با فریب مردم از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی استفاده کند.

به این کلاهبرداری‌ها کلاهبرداری مشدد اطلاق می‌شود و مجازات مرتکب آن علاوه بر رد مال به صاحب آن، دو تا ۱۰ سال حبس به علاوه جزای نقدی معادل مال مأخوذه است و نیز انفصال ابد از خدمات دولتی می‌باشد.

کلاهبرداری که شامل هیچ یک از انواع سه‌گانه فوق نباشد، کلاهبرداری ساده است و مرتکب آن به حبس از یک تا هفت سال به علاوه جزای نقدی معادل مال مأخوذه و رد مال محکوم می‌شود.

مجازات کلاهبرداری پانزی با توجه به اینکه مشدد باشه یا ساده، شامل مجازات‌های معین خواهد بود..

........................................................................................................................................

* چگونه رفتار کنیم:

افراد به دلیل دریافت سود بالا و اسان به طرح‌های پانزی روی می‌اورند هرچند این تصمیم بیشتر از سر نااگاهی است تا تصمیم درست سرمایه‌گذاری.

-اصولاً افراد سرمایه‌گذار بزرگ برای سرمایه‌گذاری درست و حساب شده و همچنین سود ده مطالعات زیادی می‌کنند و هرلحظه در حال تحقیق و بررسی هستند، تمامی زوایای مورد سرمایه‌گذاری رو ریز به ریز بررسی می‌کنند و شاید این بررسی ماه‌ها طول بکشد.

- این بررسی حداقلی برای شناخت کلاهبرداری‌های پانزی نیاز است: ۱. چه اشخاصی پشت پروژه هستند و هویت واقعی انان چیست و پیشینه ان‌ها چگونه است. ۲. دفتر مرکزی پروژه کجاست و ایا ادرسی وجود دارد؟ و اگر وجود دارد ایا صحت دارد؟ ۳. هدف پروژه چیست؟ ایا واهی است یاخیر؟ و اینکه این هدف چقدر قابل دست‌یابی است؟ ۴. پروژه مجوز‌های لازم را دارد یا خیر؟ و اگر دارد این مجوز‌ها صحت دارند یا خیر؟ ۵. ایا پروژه سایتی یا شبکه اجتماعی دارد؟ و در این شبکه‌ها و سایت چقدر در مورد پروژه صحبت شده و اطلاعات واقعی به کاربران ارائه داده است؟ ۶. آیا برای سودگرفتن بیشتر نیاز است افراد بیشتری وارد سیستم شوند یا خیر(رفتارپانزی و هرمی)؟ ۷. با پول سرمایه‌گذاری افراد چه کاری قرار است انجام شود؟ ۸. میزان سود دهی پروژه واقعی باشد و سوددهی عجیب و قریب وخیلی زیادهست یا خیر؟ و......

- و این خیلی واضح است در کلاهبرداری‌های پانزی شما در ازای ورود افراد بیشتری و سرمایه‌گذاری بیشتر سود بیشتری دریافت می‌کنید و سود شما منوط است به ورود افراد بیشتر، در این میان محصولی وجود ندارد و مشخص نیست با پول شما چه کاری انجام می‌دهند که اکثرا از پول نفرات بعدی سود نفرات قبلی داده می‌شود.

- عدم وجود مشاوران سرمایه‌گذاری و عدم اگاهی و اموزش باعث شده چند سالی همه ما خیلی راحت سرمایه‌هایی که به سختی به دست اوردیم را در اختیار سیستم‌های پانزی و کلاهبرداری بگذاریم.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

* فروپاشی طرح های کلاهبرداری پانزی چه موقع است؟

اصولا ادامه کار و پا برجا بودن این طرح ها منوط به ورود افراد بیشتر است و هنگامی که این داستان به اشباع برسد پایان کار این طرح هاست و معمولا افراد اخری که به شبکه ورود کردند ضرر میکنند طبق اطلاعات اصولا 80 – 90 درصد مردم در این طرح ها ضرر میکنند.

مراقب سرمایه هایتان باشید. شکاک باشید، تحقیق کنید، روی احساساتتان کنترل داشته باشید و اجازه ندهید پیشنهادات وسوسه انگیز‌،‌ چشمانتان را ببندد.

* منابع :

cyberpolice.ir/ - wikipedia.org/

با تشکر از : اقای فرهاد باصری (مدیر دفتر الکترونیک قضایی )