من میدانم که هیچ نمیدانم.
کیف پول یا wallet ارز دیجیتال چیست؟
همانطور که برای نگهداری روزمره و حمل پولهای کاغذی از انواع کیفپولها و انواع حساب بانکی استفاده میکنیم، برای نگهداری ارزهای دیجیتال هم از یک کیف پول مخصوص به نام Wallet یا والت ارز دیجیتال استفاده میکنیم.
کیف پول ارزهای دیجیتال یک برنامه نرم افزاری است که کلیدهای خصوصی و عمومی را ذخیره میکند و با بلاک چینهای مختلف ارتباط برقرار میکند تا کاربران بتوانند انواع رمز ارزها را ارسال و دریافت و میزان دارایی دیجیتال خود را کنترل کنند. اگر میخواهید از بیت کوین یا هر رمزارز دیگری استفاده کنید، باید والت ارز دیجیتال را داشته باشید.
کیف پولهای دیجیتالی نرمافزارها یا سختافزارهایی هستند که ارزهای دیجیتال شما را ذخیره و نگهداری میکنند. با کمک یک کیف پول دیجیتال میتوانید داراییهای دیجیتال را ذخیره یا ارسال کنید؛ مانند یک حساب بانکی.
پاسخ اصلی به این سؤال ساده است: اگر کیف پولها را نشناسید، هر لحظه ممکن است سرمایه خود را از دست بدهید.
در حقیقت، همان طور که احتمالاً بارها شنیدهاید، در دنیای ارزهای دیجیتال و بلاک چینها مسئولیت داراییهای هرشخص برعهده خودش است و در این حوزه، یک اشتباه کوچک میتواند آخرین اشتباه شما باشد.
نکته دیگر این است که سطح ایمنی داراییهای دیجیتال در کیف پولهای مختلف شبیه به هم نیست؛ چراکه امکانات و قابلیتهای کیف پولهای دیجیتالی پلهپله با رشد و توسعه بلاک چین و ارزهای دیجیتال بیشتر و متنوعتر میشوند. پس، شناخت کارکرد و ویژگیهای انواع کیف پول بهاندازه شناخت ارز دیجیتالی که قصد دارید با آن کار کنید، اهمیت و ضرورت دارد.
همچنین، با توجه به پیشرفتهای این حوزه، اکنون بیش از ۱۳,۰۰۰ ارز دیجیتال متنوع در بازار خریدوفروش میشود. بنابراین، اگر کیف پولها را نشناسید و ندانید که چطور باید کیف پول ارز دیجیتال مدنظرتان را پیدا کنید، هر بار با مشکل مواجه میشوید.
علاوه بر این، کارکرد کیف پولها فقط به ذخیره ارزهای دیجیتال محدود نمیشود و کیف پولهای دیجیتالی سرویسهای مختلف دیگری مثل معامله (صرافیهای غیرمتمرکز) و سهامگذاری هم در اختیارمان قرار میدهند.
خلاصه بگوییم: در دنیای غیرمتمرکز، شناخت کیف پولها مانند داشتن حساب بانکی اهمیت دارد و شاید در آینده کیف پولهای دیجیتال جای حساب بانکی ما را هم بگیرند.
در این مقاله، ابتدا به ماهیت کیف پولهای دیجیتالی نگاه
کیف پول ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
میلیونها نفر از کیف پولهای کریپتوکارنسی استفاده میکنند، اما شاید تعداد کمی از آنها در مورد نحوه کار آن اطلاعی داشته باشند. برخلاف کیفپولهای جیبی، Walletهای دیجیتال ، دارایی شما را ذخیره نمیکنند. در واقع رمز ارزها در یک مکان مشخص و به صورت فیزیکی ذخیره نمیشوند. هر آنچه شما میبینید در واقع سوابق تراکنشهای ذخیره شده در بلاک چین است.
کیف پولهای رمزارزها برنامههای نرم افزاری هستند که کلیدهای عمومی و خصوصی شما را در خود ذخیره می کنند و با بلاک چینهای مختلف رابط کاربری دارند تا کاربران بتوانند پول ارسال کنند و کارهای دیگر انجام دهند. وقتی شخصی بیت کوین یا هر نوع ارز رمزنگاری شده دیگری برای شما ارسال میکند، در اصل مالکیت آن توکنها به آدرس کیف پول شما را، امضا میکند. برای اینکه بتوانید آن توکنها را خرج کنید، کلید خصوصی ذخیره شده در کیف پول شما باید با آدرس عمومی ارزی که به آن وارد شده، مطابقت داشته باشد. اگر کلیدهای عمومی و خصوصی با هم مطابقت داشته باشند، موجودی کیف پول ارز دیجیتال شما افزایش یافته و ارسال کننده نیز به همین ترتیب کاهش مییابد. هیچگونه مبادله واقعی برای کوینها وجود ندارد. معامله صرفاً با ثبت تراکنش در بلاک چین و تغییر موجودی در کیف پول رمز ارز شما نشان داده میشود.
از دیدگاه فنی، زمانی که با یک کیف پول تراکنش انجام میدهید، کیف پول در نقش یک واسطه بین شما و شبکه عمل میکند و درخواست شما را به شبکه میفرستد.
بهعبارت دیگر، کیف پول این پیام را به شبکهای از هزاران کامپیوتر (شبکه بلاک چینی) ارسال میکند: این مبلغ را از موجودی کم کن و به حساب فرد دیگری اضافه کن.
کیف پولهای کریپتو بهمعنای واقعی ارز دیجیتال در خود ذخیره نمیکنند. در حقیقت، با ارسال ارز دیجیتال مانند انجام کارتبهکارت، تنها چیزی که رخ میدهد، انتقال مالکیت پول است؛ با این تفاوت که در عملیات بانکی، موجودی شما روی کامپیوترهای متمرکز بانک ذخیره شده است و در انتقال ارز دیجیتال، موجودی روی بلاک چین به دست آمده است.
کلیدهای عمومی و خصوصی
استفاده از کلیدهای عمومی و خصوصی به عنوان ابزاری برای امنیت، نقش بسزایی در امنیت معاملات در شبکه بلاک چین دارد. بدون آنها، چه کسی میداند رمز ارزهای شما در حال حاضر کجا هستند؟
در درون هر کیف پول دو رشته متنی بلند وجود دارد: کلید خصوصی (Private Key) و کلید عمومی (Public Key).
در واقع اگر بخواهیم دقیقتر بررسی کنیم، وظیفه اصلی برنامه کیف پول این است که این دو کلید را ذخیره کند؛ چراکه این کلیدها هستند که نشان میدهند شما مالک مقداری ارز دیجیتال هستید یا خواهید بود.
در کیف پولهای جدید ممکن است هرگز این کلیدها را نبینید و اصلاً نیازی هم نیست که کیف پول این کلیدها را به شما نشان دهد. همین قدر کفایت میکند که بدانید این دو کلید وجود دارد.
کلیدهای عمومی در کیف پول ارز دیجیتال به عنوان یک آدرس یا یک کد رمزنگاری است که به کاربران امکان میدهد پیام، توکن یا کوینهای مختلف را از طریق آن دریافت کنند. این کلیدها اغلب به صورت رشتههای طولانی متشکل از حروف و اعداد انگلیسی است. کلیدهای عمومی از کلیدهای خصوصی بدست میآیند. اما روند معکوس این کار غیرممکن است.
اگر از کلیدهای عمومی برای رمزگذاری پیامها و تراکنشها استفاده میشود، از کلیدهای خصوصی برای رمزگشایی آنها استفاده میشود. به این ترتیب، فقط افرادی که کلید خصوصی دارند، میتوانند پیام ارسالی را رمزگشایی کنند.
کلیدهای خصوصی برای امنیت کیف پول شما حیاتی هستند، بنابراین مطمئن شوید که آنها را در مکانی امن نگه داشتهاید
اگر دسترسی به کلیدهای خصوصی خود را از دست دهید، احتمال اینکه دسترسی به کیف پول ارز دیجیتال خود را نیز از دست دهید بسیار زیاد است. این کلیدها از طریق یک الگوریتم بسیار پیچیده بدست میآیند که تقریبا هک شدن آنها را غیر ممکن میسازد.
- کلید خصوصی چیست؟
کلید خصوصی رشتهای متنی از حروف و اعداد انگلیسی است که مانند رمز کارت بانکی شما عمل میکند.
بهبیان ساده، از کلید خصوصی برای خرجکردن دارایی استفاده میشود و میشود کلید خصوصی را همان دارایی یک کیف پول دانست. اگر کسی کلید خصوصی کیف پول شما را داشته باشد، میتواند موجودی کیف پول را منتقل کند.
هرگز نباید کلید خصوصی را در اختیار کسی قرار دهید.
طول و پیچیدگی کلید خصوصی باعث میشود هکرها نتوانند آن را بهراحتی حدس بزنند. اما، همین طول و پیچیدگی برای کاربران کیف پولها هم مایه دردسر است.
بنابراین در بیشتر کیف پولها، بهجای این کد طولانی و گیجکننده، عبارتی بین ۱۲ تا ۲۴ کلمه در قالب «عبارت بازیابی» (Mnemonic phrase یا Seed phrase) به شما داده میشود.
عبارت بازیابی (بکآپ) کیف پول چند کلمه انگلیسی (معمولاً ۱۲ یا ۲۴ کلمه) است که از کلید خصوصی تولید شده است. مانند کلید خصوصی، نباید این عبارت را هم به کسی بدهید. اگر کیف پول شما پاک شود، با داشتن این کلمات میتوانید دارایی خود را دوباره بازیابی کنید.
اما وقتی نباید کلید خصوصی را در اختیار کسی قرار دهیم، شبکه چگونه متوجه میشود که کلید خصوصی صحیح است؟ چگونه مطمئن شویم رمزعبور درست است وقتی آن را نداریم؟ اینجاست که کلید عمومی به کار میآید.
- کلید عمومی چیست؟
کلید عمومی هم مانند کلید خصوصی رشتهای متنی از حروف و اعداد انگلیسی است که از نظر ریاضی با کلید خصوصی پیوند دارد و بهنوعی این دو کلید مکمل یکدیگر هستند.
کاربرد اصلی کلید عمومی این است که اشتراکگذاری آن هیچ مشکلی ندارد و بدون افشای کلید خصوصی، صحت تراکنش به شبکه اثبات میشود. در حقیقت بدون اینکه نیاز باشد کلید خصوصی را به کسی بدهیم، شبکه با کلید عمومی میتواند اطمینان حاصل کند که تراکنش از کیف پول شما ارسال شده است.
آدرس کیف پول که در ادامه به آن میپردازیم هم از کلید عمومی تولید میشود.
آدرس کیف پول چیست؟
همان طور که گفتیم، در بیشتر کیف پولها ما بهطور مستقیم نمیتوانیم کلید خصوصی و کلید عمومی را ببینیم و واقعاً نیازی هم به اینها نداریم. همین که از کلمات بازیابی کیف پول بهخوبی محافظت کنیم کافی است.
اما با آدرس کیف پول زیاد سروکار خواهیم داشت و باید به آن توجه ویژهتری داشته باشیم.
آدرس کیف پول هم رشتهای متنی منحصربهفرد از حروف و اعداد انگلیسی است که مانند شمارهحساب، میتوانیم آن را در اختیار فرستنده قرار بدهیم تا برای ما ارز دیجیتال ارسال کند.
از طرف دیگر، برای ارسال ارز دیجیتال به شخص (فرد یا صرافی) فقط کافی است آدرس کیف پول گیرنده را داشته باشیم.
فراموش نکنید آدرس کیف پول با کلید عمومی تفاوت دارد.
برای اینکه با شکل یک آدرس کیف پول آشنا شوید، در اینجا آدرس کیف پولی را که گفته میشود متعلق به ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین است آوردهایم:
۱A۱zP۱eP۵QGefi۲DMPTfTL۵SLmv۷DivfNa
همان طور که میبینید، آدرس کیف پول ترکیبی نامرتب از حروف کوچک و بزرگ انگلیسی و ارقام است. نگران نباشید، نیازی به حفظکردن آدرس کیف پول خود ندارید و میتوانید آن را در هنگام نیاز کپی کنید یا با استفاده از دوربین تلفن همراه خود آدرس را با اسکن یک کد QR وارد کنید.
در بیشتر کیف پولها از قسمت دریافت (Receive) امکان دریافت آدرس کیف پول وجود دارد.
همچنین در برخی از ارزهای دیجیتال مانند ریپل و ایاس، علاوهبر آدرس کیف پول، با مفهوم دیگری بهنام «ممو» یا «تگ» سروکار داریم و کاربردشان ایجاد نوعی دستهبندی برای داراییهای یک آدرس است. بنابراین، اگر با ارزهای دیجیتالی مثل ریپل یا ایاس کار میکنید و مثلاً قصد دارید دارایی خود را به صرافی واریز کنید، حتماً در کیف پول خود علاوه بر آدرس، تگ یا ممویی را هم که صرافی به شما داده است وارد کنید تا داراییتان گم نشود.
انواع کیف پول ارز دیجیتال
معیار اصلی دیگر برای دستهبندی کیف پولها، نوع دسترسی و دستگاهی است که کیف پول در آن اجرا میشود. این دستهبندی شامل گزینههای زیر است:
- کیف پول موبایل
- کیف پول تحتوب
- افزونه مرورگر
- کیف پول دسکتاپ
- کیف پول سختافزاری
- کیف پول کاغذی
کیفپول نرمافزاری یا Hot Wallet
کیف پول نرم افزاری یکی از رایجترین و در عین حال پرکاربردترین کیف والت ارز دیجیتال است. و به سه دسته اصلی تقسیم میشود :
والت دسکتاپ
کیفپول دسکتاپ از طریق دانلود برروی رایانه یا لپتاپ نصب میشوند. باید این نکته را در نظر بگیرید که فقط از طریق آن دستگاه که کیفپول در آن دانلود شده، در دسترس هستند. کیفپولهای رومیزی از سطح امنیت مناسبی برخوردارند، اما اگر کامپیوتر شما هک شود یا به ویروس مبتلا شود، احتمال از دست دادن کل بودجه شما وجود دارد.
کیف پول آنلاین یا تحتوب
امکان استفاده از این نوع کیفپولها از طریق انواع دستگاهها و از هر مکانی وجود دارد. در حالی که دسترسی به این نوع کیفپولها راحتتر است، اما کیف پولهای آنلاین کلیدهای خصوصی شما را بصورت آنلاین ذخیره میکنند و توسط شخص ثالث کنترل میشوند و این باعث آسیب پذیری آنها در برابر حملات هک و سرقت میشود.
Wallet موبایل
این نوع کیفپولها از طریق برنامهای روی تلفن شما اجرا میشوند و بسیار مفید هستند زیرا میتوانید در هرجایی از آنها استفاده کنید و آنها را همراه خود داشته باشید. به خاطر فضای محدودتری که در موبایل وجود دارد، معمولا حجم این نوع کیفپولها نسبت به کیف پول دسکتاپ کمتر است.
مزایای کیفپول نرمافزاری
- پشتیبانی از رمز ارزهای مختلف
- امکان استفاده در دستگاه های مختلف
- معمولا رایگان
- قابلیت دسترسی در هر مکان و هر زمان
معایب کیفپول نرمافزاری
- امکان هک شدن به روشهای مختلف
- در اختیار نداشتن کلیدهای خصوصی در برخی از آنها
از بهترین نمونههای کیفپول نرمافزاری میتوان به متامسک، الکتروم، TrustWallet و Etoro اشاره کرد.
کیف پول سختافزاری یا Cold
این کیف پول با کیفپول نرمافزاری تفاوت دارد به این دلیل که کلیدهای خصوصی کاربر را روی یک دستگاه سخت افزاری مانند USB ذخیره میکند. اگرچه کیفپولهای سخت افزاری تراکنشها را بصورت آنلاین انجام میدهند، اما به صورت آفلاین ذخیره میشوند که باعث افزایش امنیت میشود. کیفپولهای سختافزاری میتوانند با چندین رابط وب سازگار باشند و از ارزهای مختلف پشتیبانی کنند. و این تنها به این بستگی دارد که شما از کدام رمز ارز استفاده میکنید.
انجام یک تراکنش با این نوع کیفپولها آسان است. کاربران به سادگی دستگاه خود را به هر رایانه یا دستگاه مجهز به اینترنت وصل میکنند ، رمز خود را وارد میکنند، سپس بعد از تایید ارز دیجیتال خود را ارسال میکنند. تمامی این کارها در این نوع کیفپول در حالی انجام میشود که رمز ارز شما را به صورت آفلاین نگهداری میکند و از لحاظ امنیتی در بالاترین سطح قرار دارد.
مزایای کیفپول سختافزاری
- امنترین روش ذخیره سازی ارزهای دیجیتال
- پشتیبانی از رمزارزهای مختلف
- کنترل کامل کلیدهای خصوصی
معایب کیفپول سختافزاری
- قیمت بالا
- نیاز به استفاده از یک دستگاه دیگر برای اتصال به شبکه
از بهترین نمونههای کیفپول سختافزاری میتوان به لجر نانو، ترزور و Keepkey اشاره کرد.
کیف پول دیجیتال کاغذی
استفاده از کیف پول آسان است و امنیت بسیار بالایی را ایجاد میکند. در حالی که اصطلاح کیفپول کاغذی به کپی یا چاپ فیزیکی کلیدهای خصوصی و عمومی شما اشاره دارد. استفاده از کیف پول کاغذی چندان ساده نیست و برای همگان توصیه نمیشود.
انتقال بیت کوین یا هر رمز ارز دیگری به کیفپولکاغذی شما با انتقال وجوه از یک کیف پول دیگر به آدرس عمومی نشان داده شده در کیفپول کاغذی شما انجام میشود. و همینطور برای برداشت از کیفپول کاغذی، شما نیاز دارید که ابتدا دارایی خود را وارد یک کیفپول نرمافزاری کنید سپس آن را مورد استفاده قرار دهید.
این فرآیند، که با نام sweeping شناخته میشود، میتواند به صورت دستی با وارد کردن کلیدهای خصوصی با کد اسکن (QR Code) روی کیفپول کاغذی انجام شود.
مزایای کیفپول کاغذی
- رایگان
- کنترل کامل کلیدهای خصوصی
- مناسب برای یک سرمایه گذاری طولانی مدت
معایب کیفپول کاغذی
- امکان استفاده تنها برای یک کوین یا توکن
- مستعد آتش سوزی بوده و قابل سرقت است
- استفاده از آن آسان نیست
کیفپول چند امضایی
یکی دیگر از کیف پولهایی که میتوان برای نگهداری ارزهای دیجیتال استفاده کرد، کیفپول چندامضایی است. با استفاده از کیفپول چندامضایی، کاربران میتوانند از مشکلاتی مثل از دست دادن یا دزدیده شدن کلید خصوصی خود جلوگیری کنند.
در این نوع کیفپولها، حتی در صورت به خطر افتادن یکی از کلیدهای خصوصی، دارایی شما در امان خواهند ماند. در این نوع کیف پول، شما کلیدهای خصوصی خود را در چند دستگاه متفاوت مثل موبایل، لپ تاپ و تبلت ذخیره میکنید و حتی اگر یکی از دستگاههای شما دزدیده شود، دزد تنها با ۱ کلید خصوصی نمیتواند به داراییهای شما دسترسی پیدا کند. مشابه این قضیه در مورد حملههای فیشینگ و بدافزارها نیز صادق است؛ چون هکر تنها به یکی از دستگاهها و کلیدها دسترسی دارند.
این را نیز بدانید که استفاده از تکنولوژی چند امضایی به عنوان تایید دو مرحلهای میتواند خطرناک باشد؛ به خصوص در کیف پولهایی که از سیستم امضای ۲ از ۲ استفاده میکنند. اگر یکی از کلیدهای شما گم شود، شما نمیتوانید به داراییهایتان دسترسی داشته باشید. بنابراین، استفاده از سیستم امضای ۲ از ۳ یا سرویس واسطه تایید دو مرحلهای که از کدهای پشتیبان استفاده میکند، امنتر است.
کیف پول صرافیها
در حال حاضر استفاده از کیف پول صرافی در تمامی صرافیهای معروف دنیا نظیر بایننس، کوین بیس، بیترکس و دیگر صرافیهای محبوب، تبدیل به امری رایج شده است. در حالی که استفاده از خدمات کیف پول فراهم شده توسط یک صرافی ممکن است برای یک تریدر فعال مناسب باشد، اما این سرویس ها معمولا با ریسکهای امنیتی مواجه هستند.
این نوع کیفپول مزایا ومعایب مخصوص به خود را دارد که با توجه به استفاده کاربر، میتواند انتخاب مناسبی باشد.
مهمترین مزیت این نوع کیف پولها برای کسانی است که به صورت مداوم از صرافی استفاده میکنند. چون در اینصورت سرعت ترید آنها در مقایسه با کیف پولهای دیگر بالاتر است و کارمزد کمتری نیز برای انجام تراکنش پرداخت خواهند کرد. اما بزرگترین مشکل این کیف پول در اختیار داشتن کلید خصوصی شما، از سوی صرافی است. یعنی عملا دارایی شما، در اختیار صرافی قرار میگیرد که مانند عملکرد بانکهای سنتی است. از دیگر معایب استفاده از کیفپول صرافی، امکان هک شدن آن صرافی و از دست دادن کل سرمایه شما در آن است.
کارمزد تراکنش ها
قبل از آنکه به نحوه محاسبه کارمزد تراکنش ها توسط کیف پول ها بپردازیم، باید بدانیم که کارمزد تراکنش ها چگونه باید باشند. راهکاری کاملا ساده و مشخص برای این پرسش وجود دارد و اینگونه است که کارمزد تراکنش ها باید توسط عرضه و تقاضا تعیین شود. قیمت در نقطه ای مشخص میشود که منحنی های عرضه و تقاضا به یکدیگر میرسند. اما اگرچه منحنی های عرضه و تقاضا اکثر اوقات دقیق میباشند اما مدلی ساده برای استفاده در موارد مختلف میباشند، زیرا زمان را مد نظر قرار نمیدهند.
در شرایط واقعی، فضای موجود برای تراکنش ها به شدت آشفته است زیرا هر بار که بلاکی استخراج میشود، این فضا بیشتر در دسترس قرار میگیرد، و استخراج بلاک نیز فرآیندی تصادفی است و باید اشاره کرد که تصادفی بودن برای اجماع بسیار ضروری است. تقاضا تصادفی و دوره ای است. تصادفی است زیرا هر تراکنش به صورت جداگانه تولید میشود بنابراین مجموع تراکنش ها وضعیتی شلوغ ایجاد میکند و دارای دوره های روزانه و هفتگی است به طوری که طی روز تراکنش های بیشتری نسبت به شب انجام میشود.
تمام موارد گفته شده منجر به این میشود که برای صبور بودن باید پاداشی وجود داشته باشد. اگر میخواهید تراکنش شما سریعتر انجام شود باید هزینه بیشتری نسبت به میانگین کارمزد تراکنش ها بپردازید و اگر مایل هستید که بیشتر صبر کنید، هزینه کمتری نسبت به میانگین کارمزد تراکنش ها پرداخت خواهید کرد. این موضوع باعث میشود که تراکنش ها از مدت زمان میانگین بیشتر طول بکشد اما دیگر نیازی به حضور همه نیست. کسانی که میخواهند کارمزدهای بیشتری پرداخت کنند تا سریعتر به بلاک بعدی برسند میتوانند این کار را انجام دهند، اما اگر همه این کار را انجام دهند باعث فروپاشی سیستم خواهد شد.
منابع: medium , arzdigital , mihanblockchain
مطلبی دیگر از این انتشارات
مجری برنامه شارک تنک: تحریم تورنادو کش برای پذیرش سازمانی رمزارزها ضروری است!
مطلبی دیگر از این انتشارات
تعریف API (Application Programming Interface) به زبان ساده!
مطلبی دیگر از این انتشارات
صرافی DODO – پروتکل معاملاتی غیرمتمرکز در Web3