توکنومیک چیست؟ درک مهم‌ترین فاکتور در ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال!

از سال 2020، محبوبیت فزاینده ارزهای دیجیتال بسیار برجسته بوده است. با توجه به علاقه بسیاری از سرمایه‌گذاران به ارزهای دیجیتال، مروری کوتاه بر توکنومیک می‌تواند برای بسیاری از ما مفید باشد. بنابراین در این مقاله تصمیم گرفتم تا نگاهی دقیق به مفهوم توکنومیک به‌صورت کلی داشته باشیم، مفهوم و معیاری که در ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال می‌تواند بسیار مفید واقع شود.

توکنومیک چیست؟

توکنومیک ‘Tokenomics’ یک عبارت ترکیبی است که از دو کلمه تشکیل شده است: توکن (Token) و اقتصاد (Economy). بنابراین، توکنومیک اساساً به اقتصاد توکن یا اقتصاد کریپتو گفته می‌شود. به‌صورت دقیق‌تر می‌توان توکنومیک را مطالعه اقتصاد یک توکن کریپتو دانست، از کیفیت آن گرفته تا توزیع و تولید آن و بسیاری موارد دیگر.

توکن چیست؟

در توکنومیک، توکن‌های کریپتو (یا به‌سادگی توکن‌ها) واحدهایی از ارزش هستند که پروژه‌های مبتنی بر بلاکچین بر روی یک بلاکچین خاص ایجاد می‌کنند. توکن‌های کریپتو، مانند ارزهای دیجیتال، قابل معامله هستند و دارای ارزش خاصی هستند، اما آنها یک کلاس دارایی دیجیتال کاملاً متفاوت قلمداد می‌شوند.

برای دانستن بیشتر در مورد توکنومیک، مهم است که در مورد انواع مختلف توکن‌ها بدانید. یکی از انواع طبقه‌بندی‌ها جود دارد که توکن‌ها را به دو نوع تقسیم می کند: لایه 1 و لایه 2.

1. توکن‌های لایه 1

توکن ‌های لایه 1 نشان‌دهنده یک بلاکچین خاص هستند و برای سرویس‌های دیگری مانند سرمایه‌گذاری، ذخیره‌سازی، خرید و غیره استفاده می‌شوند. آن‌ها هر تراکنش را در شبکه خود ثبت می‌کنند.

2. توکن‌های لایه 2

توکن‌های لایه 2 برای کمک به برنامه‌های غیرمتمرکز در یک شبکه طراحی شده‌اند.

جدای از این، طبقه‌بندی محبوب دیگری نیز در بین علاقه‌مندان به رمزارزها وجود دارد:

1. توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens)

تعویض‌پذیری ویژگی دارایی‌ها برای امکان معامله با دیگری از همان نوع است. از این رو، توکن‌های قابل تعویض آنهایی هستند که ارزش یکسانی دارند و می‌توانند با یکدیگر معامله و مبادله شوند. طلا می تواند نمونه ای عالی از یک دارایی قابل تعویض باشد زیرا ارزش آن در همه‌جا یکسان است.

2. توکن‌های غیر قابل تعویض (Non-Fungible Tokens)

از سوی دیگر، توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFT منحصربه‌فرد هستند و ارزش یکسانی ندارند. با توکن‌سازی دارایی‌هایی مانند آثار هنری، اشیا و املاک، NFTها اساساً دارایی‌های فیزیکی دیجیتالی هستند. این انقلاب جدید مالکیت دیجیتال، NFTها را در سال‌های اخیر واقعاً محبوب کرده است، به‌طوری که برخی از آنها با میلیون‌ها دلار به حراج گذاشته شده‌اند.

آخرین طبقه بندی ممکن بر اساس کاربرد آنها است:

1. توکن‌های امنیتی (Security Tokens)

توکن‌های امنیتی قراردادهای سرمایه‌گذاری دیجیتالی هستند که نشان دهنده مالکیت بخش‌هایی از یک دارایی می‌باشند.

2. توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)

توکن‌های کاربردی بیشتر شناخته شده هستند. آنها از طریق یک ICO توزیع می‌شوند و در عملکرد یک شبکه مفید هستند.

عوامل موثر بر توکن‌های ارز دیجیتال [H2]

برای هر مبتدی که تازه وارد قلمرو ارزهای دیجیتال می‌شود، دانستن عواملی که ممکن است حتی از راه دور بر ارزش یک توکن ارز دیجیتال تأثیر بگذارد، مهم است..

1. توزیع (Distribution) و تخصیص (Allocation) توکن‌ها

یکی از عوامل اصلی که ارزش یک توکن کریپتو را تعیین می‌کند نحوه توزیع توکن است. دو راه برای تولید توکن‌های کریپتو وجود دارد؛ یا از طریق پیش ماینینگ (Pre-mine) یا با راه‌اندازی منصفانه (Fair Launch). منظور ما از عبارت "راه‌اندازی منصفانه" این است که یک ارز دیجیتال از ابتدا استخراج، به دست آمده، مالکیت و اداره آن توسط جامعه انجام شود. دنیای کریپتو یک دنیای غیرمتمرکز است و هیچ مفهومی از تخصیص خصوصی (Private Allocation) در اینجا معنا ندارد. با این حال، با پیش ماینینگ، بخشی از کوین‌ها ایجاد می‌شود (استخراج) و قبل از عرضه عمومی توزیع می‌شوند. بخشی از سکه ها در یک عرضه اولیه کوین (ICO) به خریداران احتمالی فروخته می‌شوند. این راهی برای پاداش دادن به بنیان‌گذاران، ماینرها و سرمایه‌گذاران اولیه با کوین‌های تازه تولید شده است.

بنابراین، اگر می‌خواهید مطمئن شوید که پروژه‌ای که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید معتبر است و جای رشد دارد، مطمئن شوید که توکن‌ها را به نسب معقولی بین کاربران توزیع می‌کند.

2. عرضه توکن (Supply)

یک پارامتر بسیار مهم مورد نیاز برای مطالعه توکنومیک رمزارزها، عرضه یک توکن است. سه نوع عرضه برای توکن‌های کریپتو وجود دارد: عرضه در گردش، عرضه کل و حداکثر عرضه. عرضه در گردش به تعداد توکن‌هایی اشاره دارد که به صورت عمومی صادر شده و در گردش هستند. در همین حال، کل عرضه، تعداد توکن‌هایی است که در حال حاضر وجود دارد، منهای تمام توکن‌هایی که سوزانده شده‌اند. این مقدار به‌عنوان مجموع توکن‌هایی که در حال حاضر در گردش هستند و توکن‌هایی که به نحوی قفل شده‌اند محاسبه می‌شود. در نهایت، عرضه کل را نباید با حداکثر عرضه اشتباه گرفت. حداکثر عرضه، حداکثر تعداد توکن‌هایی را که در نهایت تولید می‌شوند، محاسبه می‌کند.

توجه به عرضه یک توکن می‌تواند شاخص خوبی برای بررسی آینده آن باشد. عرضه در گردش یک توکن توسط توسعه‌دهندگان یک کوین با استخراج فعال افزایش می‌یابد. اگر عرضه در گردش کاهش یابد، سرمایه‌گذاران می‌توانند انتظار داشته باشند که ارزش توکن افزایش یابد. برعکس، اگر توکن‌های زیادی در مارکت آزاد شوند، ممکن است ارزش کاهش یابد.

3. ارزش بازار (Market Capitalization) یک توکن

در زمینه ارزهای دیجیتال، ارزش بازار یا مارکت کپ معیاری است که برای تعیین محبوبیت توکن استفاده می‌شود. این شاخص با ضرب قیمت فعلی بازار یک توکن در عرضه در گردش آن محاسبه می‌شود. ارزش بازار شاخص خوبی برای بررسی ارزش یک توکن است، حتی در بلندمدت. بنابراین، ارزهای دیجیتال با مارکت کپ کوچک ریسک بیشتری دارند. در حالی که ارزهای دیجیتال با مارکت کپ بالا اغلب به طور بالقوه بازده و ایمنی بهتر را تضمین می‌کنند.

4. مدل توکن

هر توکن کریپتو، مدلی دارد که در نهایت ارزش آن را تعیین می کند. برخی از توکن‌ها تورم‌زا هستند، به همین دلیل است که حداکثر عرضه ندارند و می‌توانند با گذشت زمان به استخراج ادامه دهند. کاملاً برعکس آن، توکن‌های ضد تورمی هستند که در آنها عرضه توکن در حداکثر عرضه محدود شده است. توکن‌های ضدتورمی برای دوری از گردش کوین‌های فروخته نشده در بازار مفید هستند و معمولاً تحت تأثیر نوسانات بازار نیستند. از سوی دیگر، توکن‌های تورمی، کار خود را به‌خوبی در تشویق استخراج‌کنندگان، دلیگیتورها و اعتباردهندگان در شبکه انجام می‌دهند.

5. ثبات قیمت

توکنومیک همچنین به اهمیت مطالعه پیامدهای ثبات قیمت نیز اشاره می‌کند. ارزهای دیجیتال به نوسانات خود شناخته می‌شوند، که ممکن است همیشه به نفع سرمایه‌گذار نباشد. نوسانات اغلب می‌تواند منجر به کاهش علاقه سرمایه‌گذاران شود. علاوه بر این، نوسانات حتی می‌تواند منجر به محدود شدن شبکه‌ها شود.

سرمایه‌گذاران باید اطمینان حاصل کنند که پروژه تمام تلاش خود را برای مقابله با چنین نوساناتی انجام می‌دهد. این چالش را می‌توان با اطمینان از وجود توکن‌های کافی برای مطابقت با سطوح عرضه برطرف کرد. این باعث تثبیت قیمت می‌شود و در نتیجه سرمایه گذاران می‌توانند از توکن‌ها برای هدف مورد نظر خود استفاده کنند. توکنومیک همچنین می‌تواند به توسعه‌دهندگان کمک کند تا با ایجاد تعادل، قیمت‌ها را تثبیت کنند.

ارزش‌گذاری دارایی‌های دیجیتال

به فرآیند تعیین ارزش یک کوین یا توکن گفته می‌شود. این مفهوم به ویژه برای سرمایه گذارانی که می خواهند سکه های جدید بخرند مفید است. اگر آنها بتوانند تخمین بزنند که یک کوین در آینده چقدر ارزش خواهد داشت، ممکن است تصمیم گیری در مورد اینکه آیا قیمت آن اکنون ارزش سرمایه گذاری روی آن را دارد یا نه، آسان تر شود. ارزش گذاری یک کوین برای معامله گرانی که سرمایه گذاری قابل توجهی روی یک کوین انجام داده اند و می خواهند بدانند قیمت آن در حال افزایش یا کاهش است نیز مهم است.

طرح‌های پامپ اند دامپ

طرح پامپ و دامپ زمانی است که شخصی مقدار زیادی از یک کوین خاص را خریداری می کند که در ابتدا ارزش آن را افزایش می دهد. زمانی که سایر سرمایه گذاران متوجه افزایش قیمت شوند، ممکن است آن ها نیز مقداری بخرند. این می تواند باعث ایجاد یک "هیجان" شود که در آن همه آن کوین را خریداری می‌کنند و منجر به افزایش قیمت آن می شود. در نهایت، هرکسی که مقداری از آن را می‌خرید، آن را به قیمت بالا باز می‌فروشد، که باعث می‌شود از خرید در پایین و فروش در بالا سود ببرند.

به این ترتیب، طرح‌های پمپ و دامپ می‌توانند باعث افزایش مصنوعی قیمت یک کوین شوند و زمانی که همه سرمایه‌گذاران آن شروع به فروش سکه‌های خود کنند، دوباره سقوط می‌کند.

مزایای توکنومیک چیست؟

مزیت اصلی توکنومیک این است که تجزیه و تحلیل کامل‌تری از نحوه عملکرد کوین‌ها در شبکه‌های مربوطه ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، اگر در یک ICO عنوان شود که مقداری کوین توسط صادرکننده بازخرید خواهد شد، می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت توکن داشته باشد.

البته باید توجه داشت که قبل از مطالعه با دید اقتصادی، ابتدا باید یک مدل توکنومیک مناسب برای هر پروژه ایجاد شود. این همچنین به این معنی است که توکنومیک نباید قبل از طراحی یک طرح تجاری یا مفهوم مرتبط برای یک محصول یا خدمات باشد که از فناوری بلاکچین استفاده می‌کند.

نکات منفی توکنومیک

یکی از اشکالات توکنومیک این است که در مورد بازار مفروضاتی ایجاد میکند. به عبارت دیگر، نتایج به دست آمده از یک مطالعه توکنومیکT به دلیل اطلاعات ناکافی در مورد شبکه کوین و/یا بازار هدف آن می‌تواند نادرست باشد. اگر بازار ارزهای دیجیتال به اندازه کافی بزرگ نباشد، یا اگر کوین‌ها نقدینگی قوی نداشته باشند، ممکن است سودآوری کمتر از حد انتظار باشد.

نتیجه‌گیری

امیدوارم این مقاله برای درک مفهوم توکنومیک برای شما مفید بوده باشد. توکنومیک بخش مهمی از فضای رمزنگاری و تمام پویایی‌های اساسی آن است. امیدوارم این مقاله به شما در درک بهتر توکنومیک کمک کرده باشد و همچنین به مفاهیم جدید قابل توجهی برای کشف اشاره کرده باشد.

منبع: دنیای ترید