چه بلایی سر رمزارز LUNA و استیبل کوین UST اومد! دلیل چه بود؟

قبل هرچیز یه قصه مرتبط بگیم که ذهنمون با جنس اتفاقی که افتاده آشنا تر بشه. و اون قصه، قصه چهارشنبه سیاهه!

چهارشنبه سیاه کار این برادر یهودی آمریکای، مجارستانی الاصل، جورج سوروس معروف بود!

در این روز بانک مرکزی انگلستان مجبور شد از سیستم پولی اروپایی خارج بشه (این سیستم قصد داشت با تثبیت نرخ های ارز کشورهای اروپایی در یک محدوده زمینه تشکیل اتحادیه اروپا و پول واحد اروپایی رو فراهم کنه)

در واقع بانک های مرکزی کشورهای اروپایی نباید اجازه میدادن ارزش پولشون از حد مشخصی پایین تر بیاد.

جناب سوروس اون زمان معتقد بود ارزش پوند انگلستان غیرمنطقی بالاست و به زودی سقوط می‌کنه! برای همین رفت و یه مبلغ هنگفت روی این موضوع شرط بست!

شرط بست یعنی رفت و یه پوزیشن شورت روی پوند انگلستان باز کرد و این موضوع رو علنی اعلام کرد!

شورت سل یا فروش استقراضی وقتی انجام می‌شه که معامله‌گر اعتقاد داره قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنه. بنابراین میره و اون دارایی (مثلا سهام) رو از کارگزارش قرض می‌گیره و در بازار می‌فروشه، اگر پیش بینی‌اش درست باشه و قیمت سهام بریزه، میره اینبار سهام رو در قیمت پایین می‌خره، سهام قرض گرفته رو به کارگزارش پس می‌ده و از ما‌به‌التفاوت یه سود شیرین می‌کنه! برای همین بهش می‌گن فروش استقراضی!

این یه فیلم معروف با داستان واقعی در این خصوص: شورت بزرگ :)

برگردیم به ادامه داستان:

از اونجایی که سوروس میلیاردر معروفی بود و خیلی‌ها قبولش داشتند رفتند و اون هاهم پوزیشن شورت روی پوند باز کردند. این جو روانی باعث کاهش ارز پوند شد و بانک مرکزی انگلستان رو مجبور کرد نرخ بهره رو برای حفظ ارزش پوند (و جلوگیری از سقوطش به زیر خط قرمز تعیین شده اروپایی)، از 10 به 12 افزایش بده!

اما این کار و حتی وعده افزایش نرخ بهره به 15 هم فایده نداشت و نهایتا بانک مرکزی مجبور شد رسما اعلام کنه از مکانیزم نرخ بهره اروپایی خارج بشه!

این تصمیم و بازگردون نرخ بهره به 10 درصد، باعث شد نرخ برابری پوند در برابر دلا 25 درصد کاهش پیدا کنه و پیش بینی جناب سوروس محقق بشه و ایشون سود کلانی ببره!

خب بعد از این همه مقدمه بریم ببینیم مارکتینگ تیم لونا چه روشی رو برای فراگیر کردن UST در پیش گرفته بود. روشی که اگر موفقیتش رو با قیمت LUNA بسنجیم، بسیار موفق بوده!

داخل پرانتز یه نکته خیلی مهم بگم که اغلب (بلکه همه‌ی) رمزارزهایی که موفق می‌شن حتما این دو ویژگی رو دارند:

• اول اینکه اون رمزارز حتما یه نیاز واقعی از هولدر یا دارنده اش برطرف می‌کنه و ارزش پایداری براش ایجاد می‌کنه.
• دوم هم اینکه جامعه دارندگان اون توکن به شکل ارگانیک و سالم شکل گرفته و نه با انگیزه‌های موقتی ناسالم(مثلا پانزی‌طور)

پروتکلی در اکوسیستم Terra وجود داره به نام Anchor Protocol، که مثل یه بانک امکان سپرده‌گذاری و وام گیری UST رو فراهم می‌کنه. نکته عجیب این پروتکل اینه که به سپرده گذارها سود سالانه‌ای در حدود 20 درصد میده !!!!!!!! که واضحا رقم بالاییه!!

و خیلی ها معتقدند این سود پانزیه و این سیستم یه روز میترکه!

به هرحال با این سود بالا خیلی افراد ترغیب می‌شدن و جای استیبل کوین‌های دیگه UST بگیرن و این UST هارو Anchor Protocol سپرده گذاری کنند و سود 20 درصدی بگیرن!

قبل از فاجعه وضعیت به حدی بحرانی بود که از 18 میلیارد UST منتشر شده، 14 میلیاردش (75 درصد) در انکور سپرده شده بود! یعنی اساسا هولدرهای UST وفاداری خاصی به این استیبل کوین و کارکردهای اصولی اش به عنوان یه رمزارز پایدار نداشتند و به طمع سود بالا اون رو خریداری کرده بودند!

اون داستان Anchor Protocol رو داشته باشید گوشه ذهنتون، حالا چند وقت قبل تر تیم Terra میان یه استخر از استیبل کوین‌های مختلف که UST هم جزوشون بوده ایجاد می‌کنند که هرکس خواست بتونه راحت این‌ها رو به هم تبدیل کنه. این نمودار سهم UST (رنگ آبی) در مقابل بقیه استیبل کوین‌ها (قرمز) رو در زمان های مختلف نشون میده ارزش کل این استخر بیش از یک میلیارد دلار بوده.

و اما داستان سقوط!

واقعیت اینه که هنوز هیچ کس به قطعیت نمیدونه آیا حمله ای در کار بود یا این سقوط اتفاقی رخ داده!!! ولی به نظر می‌رسه بر اساس شواهد و مستندات حمله‌ای در کار بوده منطقی ترین سناریو به این شکله...

بنیاد لونا که وظیفه اش محافظت از کامیونیتی و پروتکل شبکه Terra است از چند ماه قبل میاد شروع به خرید بیت‌کوین می‌کنه با این هدف که در مواقع بحرانی بتونه از پروژه محافظت کنه.

این روند تغییرات دارایی این بنیاد که در دوره‌هایی حتی به حدود ۴ میلیارد دلار رسیده!

ظاهراً این دوتا شرکت رفتن از پروتکل Gemni صد هزار بیت‌کوین قرض گرفتن! اومدن ۱۵ هزار تا شون رو عمده فروشی کردن به LFG و به جاش UST گرفتن (احتمالا بنیاد لونا هم خوشحال از این معامله!)

بعد رفتن پوزیشن شورت برای صد هزارتا بیت‌کوین گرفتن (چون میدونستم با کاری که میخوان بکنن بیت‌کوین میریزه)

بعد رفتن تو بازار OTC یه میلیارد UST دیگه خریدن!

بعد رفتن تو استخری که در موردش صحبت کردیم، هرچی جا داشته UST هارو تبدیل استیبل کوین های دیگه کردن! نزدیک به ۴۵۰ میلیون دلار! آخرش دیگه تو استخر فقط UST بوده!!

اون کارشون یه شوک اولیه به UST داده ولی این شروع داستانه!

بعد رفتن باقی مونده اون یه میلیارد UST رو که حدود 550 تا 650 میلیون دلار بوده رو برد تو بایننس، شروع کردن به عرضه UST و انحرافش از یه دلار رو زیاد کردن!

بنیاد LFG برای مدیریت داستان شروع می‌کنه به فروختن بیت‌کوین هاش و جمع کردن UST، ولی موفق نمیشه و اکسچنج‌ها به خاطر شرایط بحرانی برداشت UST رو موقتا می‌بندن! همین کار باعث می‌شه پنیک و ترس بازار بیشتر بشه!

حالا با ترسی که به جون بازار افتاده ملت میان UST های سپرده شده‌شونو از پروتکل Anchor بر میدارن و شروع می‌کنن به رد کردنشون و تبدیلشون به استیبل کوین‌های دیگه! و این کار باعث کاهش بیشتر ارزش UST میشه!!

همزمان وقتی قیمت UST کاهش پیدا می‌کنه ملت میان برای فرار، UST هاشونو تبدیل به Luna می‌کنن و سریع Lunaها رو رد می‌کنن! این کار باعث افزایش عرضه Luna و کاهش قیمتش می‌شه و چون عملا Luna به نوعی پشتوانه UST هستش پنیک تشدید پیدا می‌کنه و چرخه شوم خودش رو تقویت می‌کنه!

کار به جایی میرسه که LFG تمام بیت‌کوین هاشو می‌فروشه ولی موفق نمی‌شه پنیک رو مدیریت کنه! این وسط عرضه شدید بیت‌کوین توسط LFG قیمت بیت‌کوین رو هم ریزشی می‌کنه و از این طریق هم کل بازار پنیک می‌شه!

حالا حمله کننده‌ها با خیال راحت بیت‌کوین های قرض گرفته‌ای که 42 هزار دلار به LFG فروخته بودند رو به قیمت 30 هزار دلار می‌خرن و درجا یه میلیارد دلار سود می‌کنن!

حمله کننده‌های باهوش چون میدونستن این اتفاقات قیمت Luna رو هم میترکونه رفتن رو لونا هم شورت باز کردن و اونجاهم کلی سود کردن منطقا!

و به این ترتیب پروتکل Luna که یه روز ارزشش به 40 میلیارد هم می‌رسید و استیبل کوین UST که دیگه استیبل کوین نیست، به خاک سیاه می‌شینن و نابود می‌شن!

درسته ایده Terra برای استیبل نگه داشتن استیبل کوین هاش ایده جالبیه ولی در تحلیل پایداری به سیستم، میزان شوک خیلی مهمه، در واقع این سیستم، در نوسانات کوچک درست و خوب عمل می‌کرده ولی در این شوک شدید اصطلاحا collapse کرده و فروپاشیده.

اگر بخوام جمع بندی کنم باید بگم:

1. فضای سرمایه گذاری در کریپتوها به شدت پر ریسکه، هیچ تضمینی برای موفقیت هیچ پروژه‌ای نیست، پس حواستون به مدیریت سرمایه و مدیریت ریسکتون باشه.
2. پروژه Terra بعیده دیگه به این شکل بتونه سربلند بمونه، ولی پروژه‌ای با این عظمت احتمالا از صفر دوباره شروع می‌کنه و بخشی از توکن‌های پروژه جدید رو به هولدرهای فعلی میده.
3. بزرگترین خطای پروژه Terra شاید وجود سیستم پانزی طور anchor protocol بود که به خاطر حجم بالای UST های ذخیره شده درش، کنترل پنیک رو غیرممکن کرد.
4. خطایی که پروژه Terra در قالب پروتکل anchor و سود 20 درصدی انجام داد شباهت ژنتیکی بالایی به خطای دولت‌ها در انتشار بی رویه پول بدون پشتوانه داره که نهایتا باعث فروپاشی و ایجاد بحران‌های بزرگ اقتصادی می‌شه!
5. خرید و فروش Luna و UST در حال حاظر حکم قمار رو داره و ریسکش به شدت بالاست(طبیعتا بازده‌اش هم به شدت می‌تونه بالا باشه)
6. سقوط پروژه Terra نه اولین و نه آخرین سقوط دنیای بلاک‌چین و رمزارزهاست و اساسا با نگاه تکاملی این اتفاقات طی زمان طبیعی، آموزنده و لازمه بلوغ این فضا است.

منبع: رشته استوری های مهندس امیرعباس امامی