دی‌ان‌اس (DNS) چیه و چیکار میکنه؟

تا حالا شده آدرس یه سایت مثل www.google.com رو تو مرورگر بزنی و خیلی راحت صفحه باز بشه؟ خب همه ما این کارو کردیم. ولی پشت پرده این اتفاق، یه داستان جذاب و قدیمی خوابیده به اسم DNS.

اگه DNS نبود الان اینترنت برای ما چیزی شبیه به حفظ کردن شماره تلفن های طولانی بود، اونم برای هر سایتی که میخواستیم باز کنیم!

📌DNS دقیقا چیکار میکنه؟

DNS همون دفترچه تلفن اینترنتیه. کامپیوترها و سرورها همدیگه رو با شماره هایی به اسم IP میشناسن. مثلا گوگل یه آی پی مثل 142.250.190.78 داره. ولی خب ما آدما تو حفظ کردن این شماره ها افتضاحیم! اینجا بود که گفتن: «بیاید یه چیزی درست کنیم که بشه اسم قشنگ و قابل فهم رو به آی پی وصل کنیم.» و DNS از دل همین نیاز به وجود اومد. پس وقتی مینویسی google.com، DNS میره تو دیتابیسش میگرده، آی پی اصلی گوگل رو پیدا میکنه و مرورگر تو رو به همون جا وصل میکنه. خیلی شیک و بی دردسر.

در واقع DNS وظیفه تبدیل اسم به آی پی رو داره تا ما دیگه آی پی حفظ نکنیم.

🔆تاریخچه و علت پیدایش

بریم چند دهه عقب؛ اوایل اینترنت (دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی)، همهی آدرس ها تو یه فایل متنی بزرگ به اسم HOSTS.TXT ذخیره میشدن. هرکی میخواست از شبکه استفاده کنه، این فایل رو باید آپدیت میکرد. حالا تصور کن شبکه روز به روز بزرگتر میشد، سایت های جدید مثل قارچ سبز میشدن، و اون فایل دیگه عملاً به یه غول دست نیافتنی تبدیل شد. اینجا بود که دانشمندا و مهندسا گفتن: «نه دیگه، اینجوری نمیشه!» و تو سال ۱۹۸۳ سیستمی به اسم Domain Name System (DNS) معرفی شد. سیستمی توزیع شده و مقیاس پذیر که میتونست با رشد اینترنت کنار بیاد.

✔️کاربردهای DNS

• ترجمه اسم به آی پی: اصلی ترین و معروف ترین کارش همین بود.

• تقسیم بار و ترافیک: بعضی سایت های بزرگ مثل فیسبوک یا نتفلیکس، چندین سرور تو کشورهای مختلف دارن. DNS کمک میکنه کاربر به نزدیکترین سرور وصل بشه.

• امنیت و فیلترینگ: بعضی سرویس ها مثل DNSهای امن، میتونن جلوی ورود به سایت های مشکوک یا آلوده رو بگیرن.

• یادگیری راحت تر برای انسان ها: دیگه لازم نیست شماره حفظ کنیم، کافیه اسم سایت رو بلد باشیم.

فرض کن میخوای بری خونه ی یه دوست. خب راحت میگی: «آدرس خونت چیه؟» اونم میگه: «خیابون فلان، پلاک فلان.» ولی در واقع سیستم پستی و نقشه ها اونو به مختصات جغرافیایی (مثل طول و عرض جغرافیایی) تبدیل میکنن. DNS هم همینه: ما فقط اسم قشنگ رو میگیم، اون پشت سیستم آی پی واقعی رو تحویل میگیره.

🔷مزایای DNS

• سادگی برای کاربرها: دیگه نیاز به حفظ آی پی ها نیست.

• انعطاف پذیری: میشه آی پی سرور رو عوض کرد بدون اینکه کسی از بیرون متوجه بشه (اسم سایت همونه).

• مقیاس پذیری: میلیون ها دامنه تو دنیا ثبت شدن و DNS هنوزم با قدرت کار میکنه.

• پشتیبانی از سرویسهای مختلف: فقط وب نیست، ایمیل و خیلی سرویس های دیگه هم به DNS وابسته ان.

🔶معایب DNS

• نقاط ضعف امنیتی: حملاتی مثل DNS Spoofing یا Cache Poisoning میتونن کاربرا رو به مقصد اشتباه بفرستن.

• وابستگی شدید: اگه DNS کار نکنه، عملاً اینترنت فلج میشه! حتی اگه سرورها سالم باشن، بدون ترجمه اسم به آیپی، دسترسی غیرممکنه.

• کندی در بعضی موارد: اگه سرور DNS دور یا شلوغ باشه، سرعت باز شدن سایت پایین میاد.

اگه بخوای اینترنت رو به یه شهر خیلی بزرگ تشبیه کنیم، DNS نقش سیستم آدرس دهی این شهر رو داره. بدون اون، ما فقط با یه مشت شماره ی گیج کننده روبه رو میشدیم و عملاً پیدا کردن مقصد غیرممکن بود. پس؛ DNS کار ما رو آسون میکنه چون فقط کافیه اسم ها رو به خاطر بسپریم.

در نهایت، DNS رو میشه یکی از ستون های اصلی اینترنت امروز دونست. سیستمی که اگه یه روز از کار بیفته، حتی غول هایی مثل گوگل و آمازون هم خاموش میشن.

اینترنت در عمق اقیانوس!! کابل های زیردریایی چطور جهان رو به هم وصل میکنن؟

راجب دی ان اس میدونستید یا نه؟ اگه سوال یا نظری دارید خوشحال میشم برام بنویسید.👇

پیج اینستا -> erffan.yavari

کانال تلگرام -> https://t.me/tech_station_yavari