پرامپت نویسی؛ هنر سفارش قهوه به هوش مصنوعی

خب اول بذار یه چیز رو بگم: پرامپت‌نویسی (Prompt Engineering) یه جورایی مثل هنر قهوه سفارش دادنه!، وقتی میری کافی‌شاپ، اگه فقط بگی «یه قهوه بده»، احتمال زیاد چیزی می‌گیری که شاید نه به دلت باشه نه اون چیزی که انتظار داشتی. ولی وقتی بگی: «یه لاته با شیر کم‌چرب، کف زیاد، بدون شکر، تو لیوان بزرگ»، خب معلومه دقیقا همونو بهت میدن. البته احتمالشم هست پرتت کنن بیرون😅(حداقل تو اینستا باریستا ها اعصاب ندارن)

پرامپت‌نویسی هم همین‌طوریه. پرامپت (همون متنی که به یه هوش مصنوعی میدی) حکم سفارشت رو داره. هرچی واضح‌تر، دقیق‌تر و درست‌تر باشه، خروجی بهتر و بهتری می‌گیری.

خب حالا بریم همین صحبتمونو بازترش بکنیم👇

🔶پرامپت چیه؟

پرامپت در ساده‌ترین حالت یعنی «دستور» یا «درخواستی» که به یه هوش مصنوعی (مثلاً چت‌جی‌پی‌تی) میدی. این دستور می‌تونه:

یه سوال باشه: «تاریخچه اختراع برق چیه؟»
یه درخواست باشه: «یه مقاله درباره فواید ورزش بنویس.»
یا حتی یه نقش‌آفرینی: «خودتو بذار جای یه معلم سخت‌گیر دبیرستان و برام ریاضی توضیح بده!»

پس پرامپت میشه اون پل ارتباطی بین تو و مدل هوش مصنوعی.

🔸چرا پرامپت مهمه؟

پرامپت خوب = خروجی خوب

یه پرامپت نصفه‌نیمه و مبهم باعث میشه خروجی بی‌ربط یا ناقص بگیری. ولی یه پرامپت دقیق و درست، میشه کلید یه جواب عالی.

مثال:

پرامپت ضعیف: «یه مقاله درباره سلامتی بنویس.»
پرامپت قوی: «یه مقاله حدود ۱۰۰۰ کلمه‌ای درباره تاثیر ورزش روزانه روی سلامتی جسم و روان بنویس. لحنش ساده باشه، مخاطبش دانشجوهای ۱۸ تا ۲۵ سال باشن، و چندتا آمار معتبر هم توش بیار.»

فرقشو دیدی؟ تو دومی تقریبا هیچ جایی برای برداشت اشتباه باقی نمیمونه.

🔷اصول طلایی پرامپت‌نویسی

اینجا چند تا نکته‌ برات میگم که می‌تونی پرامپت‌های بهتری بنویسی:

۱. واضح و مشخص باشه: هوش مصنوعی ذهن‌خوان نیست. اگه می‌خوای یه متن آموزشی برای بچه‌های دبستان بنویسه، حتما ذکر کن.
۲. زمینه بده (Context): بگو برای کی می‌خوای، چه سبکی می‌خوای، چقدر طولانی باشه. اینجوری خروجی دقیق‌تر میشه.
۳. نقش بده: اگه بگی «خودتو بذار جای یه پزشک و جواب بده»، خیلی بهتر از اینه که فقط سوال پزشکی بپرسی.
۴. محدودیت‌ها رو مشخص کن: مثلاً بگو «فقط ۵ نکته مهم رو بگو»، یا «جواب رو تو ۳ پاراگراف بده».
۵. تست و خطا کن: بنویس، نتیجه بگیر، اصلاح کن. مثل یه مکالمه‌ست و تهش قلق کار میاد دستت👌

🔹فرمول طلایی پرامپت‌نویسی

یه پرامپت خوب معمولاً ۴ بخش داره:

1. نقش (Role): مدل رو تو یه نقش بذار. (مثلا "شما یه معلم تاریخ هستی.")
2. وظیفه (Task): دقیقا بگو چی می‌خوای.
3. جزئیات (Details): لحن، طول متن، سطح سختی، مثال، و ...
4. خروجی (Output): شکل نهایی جواب رو مشخص کن (لیست، مقاله، جدول و غیره).

نمونه: «شما یه مربی بدنسازی هستی. برام یه برنامه ورزشی ۴ روزه برای کسی که می‌خواد وزن کم کنه طراحی کن. ساده باشه، نیاز به وسیله‌ی خاص نداشته باشه و تو قالب یه جدول بیار.»

✔️چندتا نکته‌ی مهم

1️⃣ پرامپت خوب معمولاً طولانی‌تره؛ نوشتن پرامپت مفصل ممکنه یه‌جورایی حس «وای چه سخت شد!» یا حتی تنبلی بیاره ولی واقعیت اینه که پرامپت‌های کوتاه معمولاً جواب‌های سطحی میدن. تو باید وقت بذاری، دقیق توضیح بدی چی می‌خوای.

بهش مثل یه سرمایه‌گذاری نگاه کن: ۳۰ ثانیه بیشتر برای نوشتن پرامپت = صرفه‌جویی چند دقیقه یا حتی چند ساعت تو اصلاح و ویرایش جواب.

2️⃣هر هوش مصنوعی سبک خودشو داره اینم خیلی مهمه. همه‌ی مدل‌های هوش مصنوعی یکی نیستن. مثلا: بعضیا روی متن عمومی قوی‌ترن (مثل چت‌بات‌ها). بعضیا برای تصویرسازی ساخته شدن (مثل مدل‌های هوش مصنوعی تصویر). حتی بین چت‌بات‌ها هم سبک فرق می‌کنه: یکی خیلی رسمی جواب میده، یکی خودمونی‌تر، یکی خلاصه‌تر، یکی ریزبین‌تر.

مقایسه 5 چت بات برتر هوش مصنوعی در2025. کدوم بهتره؟

3️⃣پرامپت یک‌باره نیست: خیلی وقتا لازمه مرحله به مرحله بری جلو. مثلا اگه می‌خوای یه پروژه بنویسی، یه پرامپت کلی بده، خروجی بگیر، بعد کم‌کم با پرامپت‌های دقیق‌تر اصلاحش کن. اینجوری خروجی تمیزتر درمیاد.

⚠️توقع زیاد از یه پرامپت: «یه رمان ۳۰۰ صفحه‌ای بنویس.» خب معلومه همچین چیزی کار یه پرامپت نیست، باید مرحله‌مرحله ساخت.⚠️

پرامپت‌نویسی در اصل همون هنر «خوب سوال پرسیدنه ». هرچی واضح‌تر، دقیق‌تر و با جزئیات بیشتر درخواست کنی، خروجی بهتر می‌گیری. پس از این به بعد، قبل اینکه چیزی از هوش مصنوعی بخوای، یه لحظه فکر کن: «اگه اینو به یه آدم بگم، می‌فهمه دقیقا چی می‌خوام؟» اگه جواب بله بود، یعنی پرامپتت درسته.

پارت 2 --> 5 تکنیک پرامپت نویسی؛ گرفتن بهترین جواب از هوش مصنوعی

اگه سوالی راجب پرامپ نویسی داری یا لازمه پارت های بعدی هم بسازم و جزیی تر توضیح بدم برام بنویس👇

پیج اینستا -> erffan.yavari

کانال تلگرام -> https://t.me/tech_station_yavari