تستادی، پلتفرم برگزاری تست کاربردپذیری و انتقال بازخورد مستقیم کاربران هدف واقعی هر محصول است. با تستادی نقاط قوت و ضعف وبسایت و اپلیکیشنتان را تشخیص داده و هزینهی ناشی از ریزش کاربران را کاهش دهید.
پنج قدم ساده برای تحلیل نتایج تست‌های کاربردپذیری
تحلیل نتایج تست‌های کاربردپذیری
پس ازپایان تست کاربردپذیری، نوبت به تحلیل نتایج می‌رسد. در این نوشته توضیح می‌دهیم که چطور از نتایج تست‌های انجام شده دیتا را استخراج کرده، آن‌ها را تحلیل کنید و در نهایت به برنامه‌ای برای بهبود وبسایت خود برسید.
چطور در 5 قدم نتایج تست کاربردپذیری را بررسی کنید
پروسه‌ی تحلیل حجم بالایی از اطلاعات کیفی که از مصاحبه‌ها و مشاهدات حین انجام تست به دست آمده‌اند و تبدیل آن‌ها به گزارشی که با آن بتوان تصمیماتی در مورد مشکلات کاربردپذیری گرفت، در ابتدا کار سختی به نظر می‌رسد. اما این پروسه با مرتب کردن و نظم بخشیدن به یافتهها و پیدا کردن الگوها و مشکلات مشترک، به آسانی عملی می‌شود.
1-مشخص کنید به دنبال چه چیزی می‌گردید
قبل از شروع بررسی، این سوال را از خودتان بپرسید: «تست را برای چه انجام دادیم؟» و اهداف اولیه برای انجام تست را مرور کنید. قسمت‌های مشکل‌ساز وبسایت، نقاط درد (Pain Point یا مشکلاتی که کاربران یک محصول، در هنگام استفاده با آن مواجه هستند) و قسمت‌هایی که می‌خواستید از راه تست بهبود پیدا کنند را به خودتان یادآور شوید.
معمولا وقتی شروع به بررسی دادهها می‌کنید، با صدها و یا حتی هزاران دیدگاه و ایدهی مختلف مواجه می‌شوید. مشخص کردن اهداف اصلی به شما کمک میکند تا تنها روی فید‌بک‌هایی که به این اهداف مرتبط هستند تمرکز کنید.
از این اهداف برای ایجاد گروه‌بندی‌های بزرگ استفاده کنید. به احتمال زیاد، هر کدام از این گروه‌ها به یکی از سناریوهایی که از کاربران‌تان خواسته بودید انجام دهند مربوط خواهد شد. برای مثال: ورود به سایت، ثبت‌نام، جست‌وجو برای یک مورد خاص و یا انجام پروسه‌ی تسویه حساب و...
2-مرتب کردن دادهها
تمامی جلسات تست را به ترتیب بررسی کنید. ویدیو‌ها را نگاه کنید، به صدای کاربران گوش دهید، متن تهیه شده در جلسه را بخونید و با دقت به یادداشت‌هایتان نگاه کنید.
به این موارد توجه کنید:
- مشکلاتی که کاربر در حین انجام سناریو با آن‌ها مواجه شده است
- کارهایی که کاربر در حین تست انجام می‌دهد
- نظرات مثبت و منفی کاربر در حین تست
برای هر مشکلی که کاربر با آن مواجه شده و یا هر اقدام غیرمنتظره‌ای که انجام داده است، یک یادداشت جداگانه بنویسید. می‌توانید جهت سهولت کار از استیکی‌نت یا کاغذهای کوچک استفاده کنید. در هر کاغذ بنویسید که کاربر در تلاش برای انجام چه کاری بوده و با چه مشکلی مشکلی مواجه شده است. در بالای هر کاغذ کلمات کلیدی و گروه مربوط به هر مشکل را نیز بنویسید (مثلا گروه صفحه‌ی اصلی یا پرداخت صورت حساب و کلمه کلیدی تردید یا مشکل) تا بعدا بتوانید براساس این گروه‌ها و کلمات، اطلاعات را به سرعت مرتب و فیلتر کنید. اگر پیش از این پرسوناهای کاربری و یا گروه‌های تست ایجاد کرده‌اید، در هر کاغذ بنویسید که مربوط به کدام پرسونا یا گروه است.
می‌توانید این مراحل را دیجیتالی و با ابزاری مثل اکسل یا گوگل‌شیت هم انجام دهید. از ابزاری استفاده کنید که خودتان با آن سرعت عمل بیشتری دارید.
مطمئن شوید که نوشته‌‌هایتان کوتاه اما مفید هستند و مشکل را کاملا شرح می‌دهند.
- مثال بد: کاربر بر روی لینک اشتباهی کلیک کرد.
- مثال خوب: کاربر به جای اینکه بر روی لینک اطلاعات پرداخت کلیک کند، بر روی کد تخفیف کلیک کرد.
در نهایت دادههای شما باید در قالبی شبیه به این جدول دربیایند:
3. نتیجه‌گیری کنید
دادههای خود را با معیارهای کمی و کیفی بررسی کنید:
تحلیل کمی به شما درصدی می‌دهد که با آن می‌توانید درجه‌ی اهمیت مشکلات مختلف را بررسی کنید.
تحلیل کیفی به شما برای پیدا کردن علت به وجود آمدن مشکلات مختلف و راه‌حل آن‌ها کمک میکند.
در بسیاری از بررسی‌های کاربردپذیری، بیشتر تمرکز بر یافتههای کیفی است؛ اما محاسبه‌ی چند عدد خاص میتواند صحت و اعتبار یافتهها را افزایش داده و معیاری برای شما ایجاد کند تا بتوانید مشکلاتی که در آینده با آن مواجه می‌شوید را بر اساس آن بسنجید.
تحلیل کمی دادهها
محاسبه اعداد دقیق دادهها به یک تحلیل کمی می‌انجامد که میتواند به مشخص کردن نرخ ایجاد مشکلات و درجه‌ی اهمیت آن‌ها کمک کند.
معیارهای محاسبه عددی دادهها برای تست‌های کاربری شامل این موارد هستند:
- میزان موفقیت: درصد کاربرانی که برای یک سناریوی مشترک در نهایت کار خواسته‌شده را با موفقیت به پایان رساندند
- درصد خطا: درصد کاربرانی که با یک مشکل مشترک مواجه شده و یا یک اشتباه را انجام دادند
- زمان انجام یک کار: مدت زمان میانگینی که برای انجام یک سناریو صرف شده است
- درجه‌بندی رضایت: میانگینی از رضایتی که کاربران پس از پایان یک سناریو ابزار کردهاند.
تحلیل کیفی دادهها
دادههای کیفی درست به اندازه‌ی دادههای کمی اهمیت دارند، چرا که کمک می‌کنند دلیل به وجود آمدن مشکلات و راه‌حل آن‌ها را بیابید. این توضیحات و ایده‌ها برای افزایش کاربردپذیری و بهبود تجربه‌ی کاربران به کار می‌روند.
- دادهها را در جدول تهیه شده مرتب کنید، به نحوی که مشکلاتی که در حین انجام یک سناریوی مشخص اتفاق افتاده‌اند در یک گروه قرار بگیرند. این شیوه کمک میکند تا نسبت به اینکه چه تعداد از کاربران در یک مرحله‌ی مشخص با یک مشکل مشترک دست و پنجه نرم کردهاند، دید بهتری پیدا کنید. به دنبال یافتن الگوها و تکرار باشید، تا به کمک آن مشکلات تکرارشونده و معمول را پیدا کنید.
- تعداد ایجاد هر مشکل و شیوع آن را را زیر نظر داشته باشید. در این مرحله شما در حقیقت در حال تهیه‌ی فهرستی از مشکلات محصول هستید. برای مثال، ممکن است متوجه شوید تعدادی از کاربران با وارد کردن جزئیات پرداخت در صفحه‌ی تسویه حساب مشکل داشته‌اند. اگر همه‌ی آن‌ها با مشکلی یکسان مواجه شده‌اند، در نتیجه قطعا مشکلی وجود دارد که نیاز است آن را سریعا حل کنید.
- اگر دو مشکل پیش آمده دقیقا مشابه یکدیگر نیستند اما شباهت زیادی به هم دارند، می‌توانند در یک گروه قرار بگیرند. برای مثال کاربری که نمی‌تواند تلفن پشتیبانی را پیدا کند و کاربری که نمی‌تواند آدرس ایمیل پشتیبانی را پیدا کند باید در یک گروه قرار بگیرند؛ و نتیجه‌گیری حاصل از از مشکل این دو کاربر این است که اطلاعات تماس شرکت به سختی پیدا می‌شود.
4-مشکلات را اولویت‌بندی کنید
حالا که لیستی از مشکلات دارید، مرحله‌ی بعد درجه‌بندی آن‌ها بر اساس تاثیر رفع آن‌هاست. به همه‌گیر بودن و شدت مشکل توجه کنید؛ توجه داشته باشید که مشکلی در یک بخش خاص سایت میتواند نشانه‌ای از وجود آن مشکل در کل وبسایت باشد. مثلا اگر یک صفحه پر از غلط املایی است، بهتر است بقیه‌ی وبسایت را نیز به دنبال غلط‌‌های املایی بگردید.
مشکلات را این‌طور دسته‌بندی کنید:
- بحرانی: با وجود آن‌ها انجام سناریوها برای کاربران غیرممکن است
- جدی: این مشکلات برای بسیاری از کاربران اعصاب‌خرد‌کن است و آن‌ها را از ادامه کار منصرف میکند
- جزئی: آزاردهنده است، اما کاربر را از کار کردن با وبسایت منصرف نمی‌کند
مثال: مشکل در تکمیل پرداخت، نسبت به مناسب نبودن تم رنگی وبسایت بسیار مهم‌تر است. اولی بحرانی است که باید خیلی سریع رفع شود، اما دومی مشکلی جزئی است که در آینده می‌توان به حل آن پرداخت.
5-تهیه‌ی گزارش بر اساس نتایج به‌دست آمده
برای استفاده از تست‌های کاربردپذیری، باید در نهایت از نتایج برای بهبود عملکرد محصول‌تان استفاده کنید. پس از بررسی دادهها و اولویت‌بندی مهم‌ترین و شایع‌ترین مشکلات؛ از این ایده‌ها برای تغییرات مثبت در کاربردپذیری محصول استفاده کنید.
ممکن است قدرت و اختیار لازم را داشته باشید تا برخی از مشکلات را خودتان رفع کنید و گاهی ممکن است لازم باشد این کار را از افرادی که دارای سمت بالاتری در شرکت هستند، بخواهید. در این صورت بهتر است نسخه‌ای از گزارش شرح مشکلات و راه‌حل‌های پیشنهادی را به آن افراد ارائه کنید.
مشخصه‌های یک گزارش کاربردپذیری تاثیرگذار
ارائه دادههای خام به افراد تصمیم‌گیرنده به این امید که به تنهای برای اعمال تغییرات کافی باشند، ایدهی خوبی نیست. یک گزارش خوب و قانع کننده باید شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات با اولویت بالا را به خوبی نشان دهد. لیستی بلندبالا از تمام مشکلات ارائه نکنید، بلکه بر روی مشکلات جدی‌تر تاکید کنید.
- دقیق باشد. این که فقط بگویید «کاربر با وارد کردن اطلاعات پرداخت مشکل داشت» کافی نیست. مشکل ایجاد شده، دفعات ایجاد و مسیری که منجر به آن شده است را هم به دقت مشخص کنید.
- شواهدی ضمیمه آن باشد. بخش‌هایی از فیلم، اسکرین شات، و یا رونوشتی واقعی از تست‌ها میتواند به افزایش اهمیت گزارش شما کمک کند (دیدن اینکه شخصی با یک قسمت از وبسایت به مشکل خورده است، خیلی بیشتر از شنیدن آن تاثیر دارد). به جای اینکه گزارش را در یک قالب نوشتاری عرضه کنید، آن را تبدیل به یک اسلایدشو کنید.
- شامل راه‌حل باشد. برای پیدا کردن راه‌حل‌هایی برای مشکلات حاد و بحرانی، ایده‌پردازی کنید. معمولا در مواجهه با یک مشکل خاص چند راه‌حل وجود دارد. مثلا اگر مشکل این است که کاربران انواع روش‌های ارسال کالا را متوجه نمی‌شوند، ریشه‌ی این مشکل میتواند از طراحی و یا کپی‌رایتینگ copywriting باشد. در این‌جا باید تصمیم بگیرید که تغییر کدام یک میتواند با هزینه و زمان کمتر، کاربر را به مسیری که تمایل دارید هدایت کند.
- یافتههای مثبت را نیز در خود داشته باشد. علاوه بر مشکلاتی که مشخص کرده‌اید، بازخوردهای مثبت کاربران را هم ضمیمه کنید. این کار کمک میکند تا تیم شما متوجه شود چه چیزهایی در مسیر درست قرار دارد و این موارد مثبت را در تصمیم‌ها و پروسه‌های تکراری آینده به کار ببرد.
تصمیم‌گیری بر اساس تحلیل تست‌های کاربردپذیری
بعد از اینکه تغییرات پیشنهادی انتخاب و پیاده شدند، تاثیرگذاری این تغییرات را اندازه بگیرید. این کار را می‌توانید با یک تست کاربردپذیری دیگر و یا با تست‌های A/B انجام دهید. بازخوردها و آمار نرخ موفقیت را مقایسه کنید تا تاثیر هر تغییر را متوجه شده و مطمئن شوید که این تغییرات، مشکل را به طور کامل حل کردهاند. پروسه‌ی تست و بهبود را آن‌قدر ادامه دهید تا مشکلات به طور کامل حل شوند.
و در این نقطه... آماده هستید تا تست کاربردپذیری را دوباره انجام دهید!
منبع: هات‌جار
مطلبی دیگر از این انتشارات
راهنمای ساخت تست کاربردپذیری در تستادی
مطلبی دیگر از این انتشارات
آنچه کارفرمایان باید در تستادی بدانند
مطلبی دیگر از این انتشارات
چگونه به تردیدها در مورد تست‌های کاربردپذیری پاسخ دهیم