تست کاربردپذیری

کاربردپذیری یکی از ویژگی‌های اصلی محصول است. هر چقدر یک محصول کاربردپذیرتر باشد یعنی سهولت کاربری بیشتری دارد، اثربخش است و رضایت کاربر را فراهم می‌کند. کاربردپذیری به کارآمدی (Effectiveness)، کارآیی (Efficiency)، ایمنی (Safety)، امکانات (Utility)، آموزش‌پذیری (Learnability) و یادآورپذیری (Memorability) تقسیم می‌شود. اگر یک محصول کاربردپذیر نباشد به مرور زمان توسط کاربر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و ریزش کاربران به معنای شکست استارتاپ خواهد بود. به همین ‌منظور تست کاربردپذیری برای سنجش مطلوبیت محصول برای کاربران و یافتن مشکلات و نواقص‌اش انجام می‌شود. هدف تست کاربردپذیری یافتن نکاتی است که استفاده از محصول را سخت یا ناممکن می‌کند و یا حس نارضایتی در کاربر ایجاد می‌نماید. رسیدن به این نکات به تیم محصول کمک می‌کند تا نواقص را سریعتر شناسایی و برطرف کنند. هر چقدر محصول کاربردپذیرتر باشد رضایت بیشتری از جانب کاربران فراهم می‌کند.

برای انجام تست کاربردپذیری چه کار کنیم؟

برای انجام تست کاربردپذیری باید نمایندگانی از کاربران محصول شما را مورد استفاده قرار دهند. لازم است در طی فرآیند استفاده از محصول با کمک ابزارهای مانیتورینگ و تحلیل رفتار، کاربر زیرنظر گرفته و بررسی شود. برای انجام این فرآیند معمولا سناریویی تعریف می‌شود و از کاربر خواسته می‌شود براساس آن سناریو عملیات مختلف را روی محصول انجام دهد (مثلا در اپلیکیشن خرید کند) در حین این فرآیند می‌توان متوجه مشکلاتی که کاربر ممکن است با آن مواجه شود یا آزاردهنده هستند، شد.

برای انجام تست کاربردپذیری باید روشن کنید که چه تعداد کاربر را مورد سنجش قرار خواهید داد. بسته به روش تست تعداد کاربران متفاوت است مثلا اگر یافتن معیارهای پایه قبل از شروع طراحی مدنظر است بین ۸ تا ۲۰ کاربر کافی است و اگر به دنبال کشف و رفع مشکلات باشید ۴ تا ۶ کاربر کفایت می‌کند. از موارد دیگر که باید پیش از تست مشخص باشد معیار سنجش و موضوع سنجش است. باید بدانید که چه مشکلی را دنبال می‌کنید تا بتوانید سناریو دقیقی برای بررسی آن به کاربر بدهید. مدت زمان این تست و تکرارپذیری آن را نیز پیش از آزمون مشخص کنید. بهتر است فضای آزمون آرام و به دور از شلوغی باشد و تجهیزات مورد نیاز شما در آنجا وجود داشته باشد. اگر در طی فرآیند کاربر از شما سوال پرسید نباید به او جواب دهید و صرفا نقش ناظر را بازی کنید. تست کاربردپذیری می‌تواند مشکلات را به کمک کاربر برای شما نمایان سازد و روشی ساده اما اثربخش برای بهبود محصول است.

این مطلب در روزنامه جام‌جم:magiran.com/n3799562