انیمه همون کارتونه؟

انیمه همون کارتونه، گفتن همین جمله کافیه تا یه اتاکو به خودش این حق رو بده تا شما رو به هفتاد روش سامورایی از هستی ساقط کنه!. اما واقعا انیمه همون کارتونه؟ یا اتاکوها حق دارند که با یه کاتانا به جان شما بیفتند. قبل از اینکه بخوایم حکمی صادر کنیم بهتره اول یه سری تعریف رو با هم مرور کنیم.

انیمیشن چیه؟

انیمیشن یکی از انواع هنر است، پروسه ای که طی اون یک فیلم با طراحی، عکاسی از سوژه های ایستا یا طراحی کامپیوتری ساخته میشه. همه تکنیک های ساخت فیلم که بصورت فیلمبرداری معمول از یک سوژه زنده صورت نمیگیره رو میتونیم با عنوان انیمیشن بشناسیم. به کسایی که در جریان ساخت یک انیمیشن درگیر میشن انیماتور میگیم. روش های ساخت انیمیشن شامل متدهای سنتی ساخت انیمیشن که با طراحی دستی انجام میگرفتن (مثل انیمیشن کلاسیک سیندرلا)، استاپ موشن (مثل فیلم کوبو و دو تار)، عروسک های خمیری یا گِلی (مثل بره ناقلا) و سوژه های دو بعدی و سه بعدی که تبدیل به فیلم میشن (مثل فیلم کتاب جنگل)است.

کارتون چیه؟

کارتون همچنین معمولا برای نامیدن فیلم های کوتاه یا برنامه هایی تلویزیونی که با تکنیک انیمیشن سازی ساخته میشن و در اونها طراحی و عکاسی از یک موضوع، جای فیلمبرداری از موضوع زنده رو میگیره هم استفاده میشه. جامعه هدف کارتون ها بیشتر مواقع کودکان هست و معمولا توی اونها از تکنیک شبیه سازی حیوانات به انسان مثل )کارتون ما خرس های کله فندقی) و موضوعاتی مثل ابرقهرمان ها و ماجراجویی‌های یک قهرمان کودک استفاده می‌شه. آستریکسAsterix ، ماجراهای تن تن ، تام و جری و گارفیلد (گارفیلد انیمیشن هم داره، اشتباه نگیرید) تعدادی از مشهورترین کارتون های دنیا هستن.

از همه مهم‌تر، اصلا به چی می‌گن انیمه؟

انیمه یک سبک از طراحی با دست و پویانمایی رایانه‌ای است که خاستگاه آن ژاپن بوده‌است و معمولاً بر مبنای مانگا ساخته می‌شود. انیمه‌ها دارای خصوصیاتی از قبیل نقاشی‌های رنگارنگ، شخصیت‌های پرجنب و جوش، داستانی همراه با پیکار و نبرد و اغلب با موضوعاتی خیالی که در آینده رخ می‌دهند، همراه است. انیمه در واقع کوتاه‌شده واژه انگلیسی انیمیشن «animation» است.

این رو فراموش نکنید؛ انیمه شکلی از هنر است که تمامی ژانرهای سینما را شامل می‌شود اما به اشتباه آن را به عنوان یک ژانر طبقه‌بندی می‌کنند. در ژاپن اصطلاح انیمه به تمامی اشکال انیمیشن در سراسر دنیا اطلاق می‌شود. در انگلیسی، انیمه بیشتر به فیلم یا برنامه‌هایی با سبک ژاپنی یا سبک انیمیشن‌سازیِ ژاپن گفته می‌شود.

اگه به تعریف‌های بالا نگاه کنیم اولین چیزی که به ذهنمون می‌آد اینه: اینکه معلومه انیمه همون کارتونه!. اگر به این نتیجه رسیدید و یه اتاکو کنارتون نشسته بود احتمالا دیگه برای خوندن ادامه مطلب سری روی بدن ندارید پس فعلا این نتیجه‌گیری رو پیش خودتون نگهدارید. این سوال دقیقا اینجاست که پیچیده می‌شه وقتی بخوایم این سه رو از نظر محتوا بررسی کنیم.

با دسته‌بندی محتوای آثار ژانرها به وجود می‌آن؛ ژانرها معمولا به دو دسته اصلی و فرعی یا زیرژانر تقسیم می‌شن. انیمه بالغ بر سیزده ژانر اصلی و 31 ژانر فرعی یا ساب‌ژانر داره. همین تعداد ژانر نشون می‌ده که مثل انیمیشن نمی‌شه به راحتی از کنار ژانرهای انیمه‌ای هم بگذریم و باید از قبل بدونیم به چه ژانری از انیمه علاقه داریم.

نکته بعدی درباره محتوای یه اثر مخاطب اثره؛ همونطور که توی تعریف‌های بالا هم اومده مخاطب کارتون‌ها معمولا کودکان هستند و مخاطب انیمیشن هم بیشتر اوقات کودک و نوجوانه و کم پیش می‌آد که مخاطب یه انیمیشن بزرگسال باشه. درباره انیمه اما این مسئله کاملا برعکسه؛ مثلا اگر کارتون مخاطبش کودکان هستن در انیمه ما یه ژانر به اسم کودکانه داریم و مابقی ژانرهای اون اصلا کودکانه نیستند و حتی انیمه‌هایی هم بود که توی رده‌بندی سنی حتی بالای بیست سال رده‌بندی شدند.

موضوعاتی که توی انیمه‌ها عنوان می‌شه هم ثابت می‌کنه که مخاطب یه انیمه به هیچ عنوان نمی‌تونه کودک باشه. موضوعاتی مثل تقابل مدرنیته و سنت، وجود یا عدم خدا، موضوعات روانشناختی مثل انواع بیماری‌های روانی، فلسفه موضوعاتی از این قبیل.

با تمام توضیحاتی که تا الان دادم به نظرم می‌شه به نتیجه‌ای به دور از هرگونه تعصب رسید؛ اگر انیمه رو فقط از نظر فنی بخوایم بررسی کنیم هیچ فرقی با کارتون یا انیمیشن نداره (البته این نوع از بررسی اشتباهه) پس نتیجه می‌گیریم انیمه همون کارتونه!. اما وقتی وارد دنیای پیچیده و رنگارنگ محتوا می‌شیم تازه می‌فهمیم که انیمه‌هایی هستند که حتی برای سن نوجوان هم ممکنه مناسب نباشه (از نظر پیامی که یه انیمه داره) یا انیمه‌ای حرفی رو داره می‌زنه که می‌تونه تاثیر زیادی روی بینش ما درباره زندگی و مرگ بذاره. مثل انیمه بیستارز که درباره‌اش حرف زدم قبلا یا انیمه گل‌های یاس که درباره تقابل مدرنیته و سنته.

کلام آخر اینکه انیمه همون کارتون نیست و اگه همچین فکری می‌کنید به نفعتونه همین حالا هاراگیری کنید تا کسی با کاتانا نیومده سراغتون!!!