سیاهی مطلق

خطر اسپویل داستان وجود دارد

در سینمای ایران(چه در میان فیلم‌های بلند و چه در میان فیلم‌های کوتاه) کمتر پیش می‌آید که مخاطب غافلگیر شود. اکثر فیلم‌سازان ایرانی به جای پیدا کردن ایده‌های نو و بدل کردن آن ایده‌های نو به فیلم‌های محکم و قابل دفاع به دنبال مُدها و مودهای سینمای ایران حرکت می‌کنند و آثار مشابهی می‌سازند که اغلب کیفیت نازل‌تری هم از فیلم اُرژینالی که این آثار از روی آن کپی شده دارند. به همین خاطر است که از فیلم‌های سینمای ایران نمی‌توان انتظار غافل‌گیری داشت، هرچقدر هم که این فیلم‌ها با کیفیت ساخته شده باشند. به همین خاطر است که وقتی فیلمی از گوشه و کنار سینمای ایران پیدا می‌شود که مخاطب را غافل‌گیر و شوکه می‌کند، وجودش به یک شگفتی می‌ماند و این دقیقاً اتفاقی است که هنگام تماشای فیلم واحد شش ساخته علی افشاری می‌اُفتد. در سینمای ایران که در چنبره فیلم‌ها و عادات تکراری اسیر است، علی افشاری فیلمی ساخته متفاوت، مینی‌مال و به شدت مسحورکننده درباره آینده بشر. واحد شش یک پادآرمان‌شهر را به تصویر می‌کشد که در این پادآرمان‌شهر عشق مفهوم خودش را از دست داده است. کسی معنای این واژه را نمی‌داند. هر چیزی را حتی لبخند را می‌شود خرید یا فروخت. می‌شود نمونه‌های کپی‌شده‌ای از هر چیز را خرید و در خانه‌ای که مجهز به انواع تکنولوژی‌ها است قرار داد. اما این جهان چیزی فراتر از امکانات و آسایش را از دست داده؛ این جهان روح و عشق ندارد. علی افشاری در واحد شش به مینی‌مال‌ترین شکل ممکن هراس هایدگری از تکنولوژی‌زدگی بشر مدرن را به تصویر کشیده، جایی که تکنولوژی عشق و روح بشر را اپوخه [پنهان] کرده است. واحد شش یادآور داستان س.گ.ل.ل صادق هدایت هم هست. در آن داستان هم هدایت آینده‌ای را به تصویر می‌کشد که در عالی‌ترین سطح پیشرفت قرار دارد اما آدم‌هایش روح ندارند و مفهوم عشق را فراموش کرده‌اند. چیزی شبیه دنیای قشنگ نو آلدوس هاکسلی و همین واحد شش. جهانی که خسرو حتی نمی‌تواند وقتی صنم نزد او می‌آید مکنونات قلبی‌اش را به زبان بیاورد. برای علی افشاری جهان آینده یک سیاهی مطلق است. جایی که تکنولوژی بشر را می‌بلعد و او را اِلینه [از خود بیگانه] می‌کند. با هر متر و معیاری و حتی با نگاهی سخت‌گیرانه واحد شش یکی از درخشان‌ترین و متفاوت‌ترین فیلم‌های سال‌های اخیر سینمای ایران است. سرد، تلخ و ترسناک و ایستاده در مجاورت سیاهی مطلق.