متولد یک روز گرم تابستان در اهواز. آخرای جنگ. مامانم می گه می تونستی متولد نشی اگه یکی از اون موشک ها می خورد به بیمارستان...فرصت زندگی بهم داده شد. امیدوارم انسان بودن و آزاده شدن رو پیدا کنم.
ناسازه‌های گفتمان مدرسه
{نگاهی به فیلم «تکلیف»/علی خوشدونی فراهانی، 1399}
عناصر و مکان‌هایی در روایات، همیشه، دست نویسنده را برای استفاده از تمهیدهای متنوع روایی و خلق محتواهای تازه بر پایۀ بسترهایی آشنا فراهم می‌کنند. «مدرسه» از مهم‌ترین آن‌هاست. جایی که می‌توان «آموزش» در مقام مفهومی چندلایه، مناقشه‌برانگیز را به میز باز روایت کشاند. فیلم کوتاه تکلیف، در یک مدرسه روایت می‌شود؛ یک مجتمع آموزشی که هر دو مقطع تحصیلی فعلی را در کنار هم، قرار داده است.
داستان در جشن تکلیف کودکان 9 ساله روایت می‌شود. جایی که یکی از آن‌ها، به علت نبود پدر و مادر(فیلم، به دلیل آن اشاره نمی‌کند) بایستی با یک همراه در این مراسم شرکت کند. از سویی، ناظم سختگیر مدرسه، یکی از دختران مقاطع بالاتر را به خاطر تلاش برای خودزنی و خالکوبی روی دست خود، به دفتر احضار کرده. او برای تنبیه او، نقش خواهرِ این دختر در آستانۀ تکلیف را به او می‌سپارد این تمهید داستانی، زمینۀ مناسبی برای ورود به داستان را فراهم می‌کند. یک دانش‌آموز با سن بالا، با اجبار ناظم، بایستی یک کودک 9 ساله را همراهی کند. نقطۀ عزیمت این داستان، در همین لحظۀ مهم است.
زمانی که کودک در حال تمرین معنای واژۀ «عدل»(که بر روی کلاه نمایشی‌اش نوشته شده) «داوری درست و پاداش و جزای به حق» را مرتب تکرار می‌کند، داستان به نقش پررنگ مدرسه در مطالعات فرهنگی، نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود: مکانی برای تثبیت انگاره‌های هژمونیک نگاه رسمی و تحقق گفتمان دولت اخلاقی.
فیلم تکلیف، مشابه دستاوردهای ارزشمند امیررضا کوهستانی- نمایشنامه‌نویس نوگرا- در یکی از معدود تجربه‌های داستانی سینمای ایران، «مدرسه» را به مثابه محملی برای تعارض منافع و انگاره‌های فردی و تحمیلی جامعه قرار می‌دهد. تمهیدهای هوشمندانه‌ای نظیر کلاه «عدل» بر سر دخترک داستان، انتخاب روز «تکلیف» برای روایت قصه، بیان مساله در یک مجتمع آموزشی چند مقطعه و...فضا را برای تعمیمِ بیش از پیش داستان، فراهم ساخته است.
سویه‌ای انتقادی در فیلم کوتاه که گروهی از علاقه‌مندان سینما را همیشه به خود مشغول کرده، توجه کامل به فرم و بازیگوشی‌های شکل قصه‌گویی و عدم اهمیت به «مضمون» در نسبت با مسائل مبتلا به جامعه بوده است. جایی که این مدیوم را گویی به عرصه‌ای کمتر جدی در طرح مسائل بنیادین اجتماعی و فرهنگی، تقلیل ساخته. این فیلم، مثال نقضی برای این قاعده است.
فیلم کوتاه داستانی تکلیف را در ودیو تماشا کنید
مطلبی دیگر از این انتشارات
دندان نیش ۲
مطلبی دیگر از این انتشارات
ایجاز
مطلبی دیگر از این انتشارات
چیزهایی هست که نمی‌دانی