«فرگشت» رو کجاها میشه دید؟

بیشتر پاسخ‌ها در این مورد به ویروس‌ها و باکتری‌ها مربوط می‌شود زیرا تغییر نسل در ارگانیسم‌های بزرگ‌تر، زمان بسیار زیادی می‌برد و فرگشت فرایندی است که در طول نسل‌های متمادی رخ می‌دهد.
هزاران سال برای ما که خودمان در این سیاره سابقه‌ی چندانی نداریم زمانی بس طولانی و برای رخدادهای فرگشتی، یک چشم به هم زدن است حال آن که برخی باکتری‌ها طی دو ساعت، نسل عوض می‌کنند!

و اما چند مثال از فرگشت درست جلوی چشم‌مان:

1. گلبول‌های سفید بدنِ کسانی که به ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) آلوده می‌شوند مدام با ویروس‌ها در ‌جنگ‌اند و گاه حتی تعدادی از آن‌ها موفق می‌شوند بر این ویروس‌ غلبه کنند و به این ترتیب رفته‌رفته تعدادِ این سربازان موفق از آن‌هایی که توسط ویروس‌ها کشته شده‌اند بیشتر می‌شود... اما از طرفی ویروس‌ها نیز مدام در حال تکثیر کپی‌های ناقصی از خود هستند و با این که گلبول‌های سفید توانسته‌اند بر ویروس‌های اولیه غلبه کنند اما حریفِ این کپی‌های متفاوت نمی‌شوند و در نهایت متاسفانه (تا این لحظه) همیشه کفه‌ی ترازو به نفع ویروس‌ها پایین رفته است.
سیستم ایمنی بدن با شکستی سنگین به کلی تسلیم می‌شود و این جاست که می‌گویند شخص به ایدز مبتلا شده است.
کل این داستان، یک رخداد فرگشتی در مقیاس میکروسکپی است.

2. هزاران سال است که انسان‌ها سگ‌ها را برای داشتن ویژگی‌های مورد نظرشان مثل کوتاهی یا بلندی، پرمویی، کم‌مویی یا حتی بی‌مویی، توانایی نگهبانی و هدایت گله‌های گوسفند و... اصطلاحاً زادگیری می‌کنند. البته این موضوع در دسته‌ی «انتخاب مصنوعی» قرار می‌گیرد و نه «انتخاب طبیعی» اما به هرحال مثال آشکاری از فرگشت در زندگی انسان است.
مثال دیگر از این گونه زادگیری‌ها، اهلی کردن گیاهانی چون گندم، جو، ذرت، گوجه‌فرنگی، آلبالو و... و حیواناتی چون اسب، گاو و... است که با نمونه‌ی اصلی و طبیعی‌شان تفاوت اساسی دارند و طی هزاران سال توسط انسان‌ها به شکل و شمایلی که می‌شناسیم تغییرشکل و فرگشت یافته‌اند.

3. بیشتر مردمانی که حدود 10000 سال پیش در آفریقا می‌زیستند، پوستی تیره داشتند. حال آن که در همان زمان مردم در منطقه اروپا پوستی روشن داشتند. پوست تیره محافظت بهتری در برابر اشعه مضر و سرطان‌زای آفتاب (UV) دارد که در مناطق شمالی اروپا مشکلی محسوب نمی‌شود. از طرفی پوست انسان از UV آفتاب برای تولید ویتامین D بهره می‌برد و به نظر می‌رسد عده‌ی زیادی از مردم تیره‌پوست اروپا بیشتر از کمبود ویتامین D مرده‌اند تا سرطان پوست. به این ترتیب جمعیت مردم با پوست روشن در این مناطق بالا رفته است. طبعاً در آفریقا عکس این مطلب صادق است.
تنوع رنگ در میان انسان‌ها نمونه‌ی روشنی از فرگشت به دلیل شرایط آب و هوایی نقاط مختلف زمین است.

چهار ستون بنیادی در فرگشت:

♦ دگرگونی
♣ وراثت
♠ انتخاب (طبیعی یا مصنوعی)
♥ زمان

دو شعار بنیادی موجوداتی که فرگشت یافته‌اند و تا به امروز زنده‌اند:
◄ سازگاری بیشتر
◄ ماندگاری بیشتر

این درخت زندگی بر روی این سیاره است...
همه چیز کم‌تر از چهار میلیارد سال پیش با پیدایش مولکولی تکثیرشونده آغاز شد و به این ترتیب شیمی به زیست‌شناسی تبدیل شد!
نکته‌ی مهم این است که بدانیم هر یک از موجوداتی که امروز می‌شناسیم و می‌بینیم در انتهای شاخه‌ی فرگشتیِ خود ایستاده‌اند و هنوز موجودی ماندگارتر و سازگارتر از آن‌ها به وجود نیامده است که جایشان را بگیرد، بنابراین می‌توان گفت آن‌ها (تا این لحظه) فرگشت‌یافته‌ترین (و اگر این اصطلاح نادرست را دوست دارید: کامل‌ترین) موجودات در نوع خود هستند!

ما انسان‌ها (هوموساپینس) نیز یکی از همین‌ها و در انتهای شاخه‌ی خودمان هستیم.
نزدیک‌ترین پسرعموهای ما شامپانزه‌ها نیز در انتهای شاخه‌ی خود نشسته‌اند. آن‌ها نزدیکیِ ژنتیکی خارق‌العاده‌ای به میزان 98.6% با ما دارند!!
حال آن که برای مثال نزدیکیِ ژنتیکیِ ما با موش‌ها حدود 85% و با موزها حدود 60% است و نیازی به گفتن نیست که همین شباهت‌های ژنتیکی بین ما و کلیه‌ی موجودات زنده‌ی شناخته شده بر زمین، (بدون نیاز به کشف حتی یک سنگواره در زمین) دلیلِ بی‌چون و چرای این خویشاوندیِ جهانی و سیلیِ محکمی بر گونه‌ی انکارکنندگان نظریه‌ی فرگشت است. اَفَلا یَنظُرُون؟

چهار میلیارد سال فرگشت در شش دقیقه:

◄ سخنرانی TED با زیرنویس فارسی