آپاندیس، انگشت کوچیکه‌ رو فرستاده پایین؛ دندون عقلو بالا!!

بیست عضو بی‌استفاده در بدن انسان!

آیا انسان در نوک قلّه‌ی فرگشت (Evolution) موجودات زنده قرار دارد؟
آیا انسان می‌تواند یا می‌توانست کامل‌تر از این‌گونه که هست باشد؟
آیا بهترین آناتومی و فیزیولوژیِ بدنی مختص انسان است؟
آیا...

شاید پرسش‌های مشابه در ذهن شما به وجود آمده باشد و یا پرسش‌های بسیار زیادی در مورد این‌که اگر عضوی در بدن نبود چه پیش می‌آمد. یا فایده‌ی آن برای انسان چیست؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها در ابتدا باید به سه پرسشِ اساسی پاسخ گفت:
- آیا عضوی در بدن هست که برای انسان بلااستفاده باشد؟
- آیا تمامی اعضای بدن بدون نقص کار می‌کنند؟
- آیا بدن انسان می‌توانست بهتر از این باشد؟

در بدن انسان دستگاه‌ها و اعضای زیادی فعالیت می‌کنند که هدف مجموعه‌ی آن‌ها حفظ بقا و زاد و ولد است. بیایید ریزبینانه‌تر به قضیه بنگریم... آیا تابه‌حال شده که در هنگامِ بلع لقمه‌ی غذا یا آب دچار خفگی شوید؟ علت آن در ساختارِ گلوی شماست! مراكز بلع در دو طرف ساقه‌ی مغز قرار دارند و با تشكيلات مشبك در ارتباط‌اند. دو ناحيه مذكور داراي ارتباطات بسيار گسترده‌ای هستند و همين امر باعث می‌شود هر يك از آن‌ها بتوانند به‌تنهایی هماهنگي لازم را طي مرحله حلقي و مروي به وجود آورند. از 12 جفت اعصاب مغزي 4 جفت آن‌ها يعني زوج‌های 5،7،9 و10 تأمین‌کننده‌ی حس عمومي و اطلاعات مربوط به مزه، حرارت و قوام ماده غذايي می‌باشند؛ و پنج زوج اعصاب 5،7،9،10 و12 مسئول انجام مراحل دهاني و حلقي بلع می‌باشند. در هنگام بلع، زبان به طرف بالا حرکت کرده و ماده غذایی را به طرف گلو هدایت می‌کند. در گلو دریچه‌ای به نام اپی‌گلوت یا دریچه‌ی نای از ورود ماده‌ی غذایی به درون نای جلوگیری می‌کند. جنس این دریچه از بافت غضروفی انعطاف‌پذیر و پوشیده شده با غشای لعاب مانند است که به ورودیِ حنجره متصل است؛ و اما حادثه‌ی ناخوشایندِ خفگی زمانی رخ می‌دهد که در هنگام بلع به هر دلیلی (تنفس، حرف زدن و...) اپی‌گلوت راهِ نای را نبندد و قسمتی یا تمام ماده‌ی غذایی وارد نای شود... خفگی در هنگام بلع بسیار شایع بوده و حتی می‌تواند منجر به مرگ شود.

به نظر شما اگر راه تنفسی و گوارشی از هم مجزا بود به همین سادگی بقای فرد تهدید می‌شد؟

در اینجا به بررسی 20 بخشِ بلااستفاده در بدن انسان می‌پردازیم:

1. ارگان ومرونازال (VOMERONASAL) یا ارگان «جاکوبسون» که حفره‌ای است در پل‌های بینی دو سمت با گیرنده‌های شیمیایی که در انسان عملکردی ندارند. در جانورانِ پست‌تر وظیفه‌ی درک ماده شیمیایی «فرومون» را بر عهده دارند. فرومون در جانورانِ پست‌تر برای جلب و جذب جنس مخالف کاربرد داشته است.

2. عضلات خارجی گوش: سه ماهیچه هستند که در بخش خارجیِ گوش واقع شده‌اند و در سایر حیوانات نظیر خرگوش‌ها و سگ‌ها، وظیفه حرکت مستقلانه گوش از سر را بر عهده دارند؛ اما انسان‌ها هنوز دارای آن هستند و توسط این عضلات است که بعضی از افراد (مانند استنلی لورل) می‌توانند گوش‌هایشان را تکان دهند!

3. دندان عقل: در انسان‌های اولیه که مقادیر زیادی از گیاهان را جهت به دست آوردن انرژی مصرف می‌کردند داشتن یک جفت اضافه دندان آسیا در هر فک مفید به نظر می‌رسید اما در انسان‌های امروزی که انواعی از غذاهای غالباً نرم را مصرف می‌کند، چندان ضروری به نظر نمی‌آید و بیشتر مایه‌ی دردسر است! طبیعت هنوز فرصت کافی را برای حذف این اندام اضافی نیافته است.

4. دنده‌ی گردنی: حدود یک درصد از مردم یک جفت دنده اضافی در بالای دنده‌های خود (در بخش گردن) دارند که به نظر می‌رسد باقی‌مانده‌ای از اجداد خزنده‌ی ما باشد. این دنده می‌تواند در این افراد مشکلات عروقی یا عصبی ایجاد کند.

5. پلک سوم: در اکثر پرندگان و پستانداران یک لایه‌ی محافظ به عنوان پلک سوم بر روی چشم‌شان وجود دارد که وظیفه‌ی حفاظت از چشم و خروجِ شن‌ریزه و گرد و غبار را از چشم بر عهده دارد. باقی‌مانده‌ی این پلک هنوز هم در انسان به صورت یک چین نازک در گوشه‌ی داخلی چشم وجود دارد.

6. دکمه یا نقطه‌ی داروین: اگر لبه‌ی خارجیِ لاله‌ی گوش خود را لمس کنید به یک برجستگی بر‌می‌خورید که به نام دکمه داروین مشهور است. در حیواناتی نظیر خرگوش این دکمه در انتهای گوش‌ها قرار دارد و وظیفه‌ی فوکوس صداهای دور را روی گوش بر عهده دارد.

7. ماهیچه‌ی زیر ترقوه: ماهیچه کوچکی که در زیر شانه قرار دارد و از دنده اول به ترقوه کشیده شده است و در صورتی برای انسان مفید بود که هنوز بر روی چهارپا راه می‌رفت! البته بعضی از مردم این ماهیچه را ندارند و بعضی نیز یک جفت از آن را دارند.

8. ماهیچه‌ی پالماریس: ماهیچه بلند و نازکی که از آرنج تا مچ دست کشیده شده و ۸۹ درصد مردم دارای این ماهیچه هستند. این ماهیچه در جانوران پست‌تر در آویزان شدن و بالا رفتن از درخت بسیار مهم است. جراحان معمولاً این ماهیچه را در جراحی‌های ترمیمی عضلات برداشته و از آن استفاده می‌کنند.

9. نوک پستا‌ن در مردان: مجاری شیری قبل از اینکه هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) در جنین باعث ایجاد صفات مربوط به جنس مذکر بشود به وجود می‌آیند. مردان دارای بافت پستا‌نی هستند اما عملاً استفاده‌ای از آن‌ها نمی‌کنند.

10. عضلات سیخ‌کننده‌ی مو: در بسیاری از جانوران این عضلات که در قاعده‌ی موهای بدن واقع‌شده‌اند وظیفه سیخ کردن موهای جانور را در هنگام بروز خطر دارند تا جانور بتواند از آن به عنوان ترساندن مهاجم استفاده کند. این عضلات در پرندگان موجب به اصطلاح پُف کردن پرهای پرنده و در نتیجه گرم نگه داشتن دمای بدن نیز می‌شود.
این عضلات در انسان‌ها گاهی در اثر برانگیختگیِ احساسات خاصی نظیر ترس یا شنیدن یک موسیقیِ جذاب به کار می‌افتند!

11. آپاندیس: یک لوله عضلانی باریک در روده بزرگ که به نظر می‌رسد باقی‌مانده‌ی بخشی از روده‌ی جانوران باشد که وظیفه هضم سلولز غذا (گیاهان) را بر عهده دارد، اما در انسان بیشتر حاوی گلبول‌های سفید و غدد لنفاوی است و مشکلات عفونیِ عدیده‌ای را به وجود می‌آورد.

12. موهای بدن: ابروها در جلوگیری از ورودِ عرق به چشم‌ها و موها در آقایان در انتخاب جنسی نقش دارند؛ اما اکثر موها در بدن دیگر نقش مؤثری را ایفا نمی‌کنندو به اصطلاح زایدند!

13. دنده سیزدهم: در شامپانزه‌ها و گوریل‌ها ۱۳ جفت دنده وجود دارد درحالی‌که در انسان‌ها ۱۲ جفت؛ اما ۸ درصد از مردم دارای جفت دنده‌ی سیزدهم هستند که به نظر نمی‌رسد عملکردی را در آن‌ها ایفا کند!

14. ماهیچه کف‌پایی: به نظر می‌رسد در جانوران پست‌تر وظیفه چنگ شدن و قلاب شدن پاها به شاخه‌ها را بر عهده داشته است؛ اما در انسان به نظر می‌رسد فقط کمی کف پا را به پایین خم می‌کند. در ۹ درصد مردم این ماهیچه وجود ندارد.

15. رحم مردانه: باقی‌مانده از ارگان تناسلی زنانه که از غده پروستات مرد آویزان است.

16. انگشت پنجم پا: در پریمات‌ها و پستانداران پست‌تر انگشتان پا وظیفه چنگ زدن و آویزان شدن از شاخه‌ها را بر عهده داشته‌اند اما انسان‌ها احتیاج به انگشتان بزرگ ‌پا دارند تا بتوانند با آن‌ها ایستاده راه رفته و تعادل خود را حفظ کنند. انگشت کوچک پا امروزه با تصادم‌های مداوم‌اش به پایه‌های تخت و مبل اضافی بودن خود را فریاد می‌زند!

17. وازدفران (لوله منی) زنان: ارگان تکامل نیافته‌ی مردانه که کنار تخمدان‌ها قرار دارد و فاقد عملکرد است.

18. ماهیچه هرمی (پیرامیدال): حدود ۲۰ درصد افراد این ماهیچه مثلثی، کوچک و شبیه کیسه را که در استخوان شرمگاهی (پوبیس) است ندارند. به نظر می‌رسد این ماهیچه باقی‌مانده‌ای از کیسه در جانوران کیسه‌دار باشد.

19. استخوان دنبالچه (کوکسیس): مجموعه چند مهره به هم جوش خورده کوچک که درا نتهای ستون مهره‌ها واقع شده و در پستانداران دیگر وظیفه‌ی حفظ تعادل و ارتباط را بر عهده دارد؛ اما در بدن انسان هیچ نقشی ندارد.

20. سینوس‌های اطراف بینی: به نظر می‌رسد در انسان‌های نخستین این سینوس‌ها سرشار از مخاط بویایی بوده تا به این ترتیب حس بویایی آن‌ها را تقویت کرده و آن‌ها را از خطرات حفظ کند؛ اما در انسان امروزی به شکل‌دهی به صورت، گرم کردن هوای ورودی به ریه‌ها و سبک‌تر شدن سر کمک می‌کند. التهاب این سینوس‌ها باعث سینوزیت می‌شود.