مواردی که در نوشتن قولنامه خودرو باید به آن دقت کنیم

معامله خودرو، چه به‌صورت خرید و فروش باشد و چه به‌صورت معاوضه، یکی از رایج‌ترین معاملات در دنیای امروز است. از سوی دیگر، خرید و فروش خودرو بدون قولنامه قانونی نیست و اگر خریدار و فروشنده به هر دلیلی بدون قولنامه به مشکل بخورند، نمی‌توانند به‌صورت قانونی اقدام کنند. قولنامه، سندی است که به عنوان یک قرارداد بین خریدار و فروشنده عمل می‌کند و شرایط معامله را به طور کامل شرح می‌دهد. حتی قولنامه دستی که بین طرفین تنظیم شده و دارای امضا و اثر انگشت خریدار و فروشنده است هم جنبه قانونی دارد. در این میان، تنظیم یک قولنامه دقیق و صحیح که تمامی مشخصات خودرو و خریدار و فروشنده را در بر دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به اهمیت قانونی این موضوع، در این مقاله از وبسایت وایزر به مواردی می‌پردازیم که در نوشتن قولنامه خودرو باید به آن دقت کنیم. با ما همراه باشید.

قولنامه خودرو چیست؟

قولنامه خودرو یا مبایعه‌نامه فروش خودرو، یکی از مهم‌ترین سند‌های حقوقی در فرآیند خرید و فروش ماشین است که اهمیت بسیاری در حفظ حقوق و تعهدات طرفین دارد. در این سند به‌طور کلی، شرایط و جزئیات مربوط به فروش یک خودرو مشخص می‌شود و به‌وسیله قوانین معتبر و با رعایت نکات حقوقی تنظیم می‌شود.

یکی از نکات مهم در قولنامه خودرو، توافقات و تعهداتی است که هر دو طرف (یعنی فروشنده و خریدار) باید طبق آن عمل کنند. این توافقات می‌تواند شامل جزئیات فنی و مشخصات فنی خودرو، شرایط پرداخت، مسئولیت‌ها، گارانتی‌ها و سایر شرایط قانونی مربوط به فروش باشد. به‌عنوان مثال، در قسمت مشخصات فنی، اطلاعاتی مانند شماره شاسی، پلاک، سال ساخت، وضعیت فنی و آزمایش فنی خودرو وجود دارد که برای اطمینان از صحت فروش و خرید بسیار حیاتی است.

قولنامه خودرو در دادگاه اعتبار و وجاهت قانونی پیدا می‌کند؛ بدین معنا که در صورت بروز هرگونه اختلاف یا ادعا، این سند به‌عنوان مدرکی قانونی تاثیرگذار خواهد بود و می‌تواند به‌دلیل بررسی و حل اختلافات از طریق دادگاه استفاده شود. بنابراین، تهیه و امضای قولنامه خودرو با دقت بالا برای هر دو طرف بسیار حیاتی است تا مسائلی مانند اختلاف در مشخصات فنی یا شرایط پرداخت به وجود نیاید.

نحوه نوشتن قولنامه ماشین

قولنامه ماشین از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که برای تدوین آن باید به بخش‌های مختلف توجه کرد تا متن کامل و دقیقی مطابق با قانون ایجاد شود و قولنامه به‌عنوان یک سند قانونی، قابل اعتماد باشد. در نوشتن قولنامه خودرو، بخش‌های زیر را در نظر بگیرید تا وجهه قانونی قولنامه حفظ شود:

قسمت اول قولنامه خودرو: مشخصات خریدار و فروشنده

در این بخش باید اطلاعات کامل و دقیق فروشنده و خریدار ذکر شود، از جمله:

· نام و نام خانوادگی

· نام پدر

· شماره شناسنامه و کد ملی

· محل صدور شناسنامه

· تاریخ تولد

· شغل

· آدرس دقیق محل سکونت

· شماره تماس

اگر معامله با یک شخص حقیقی انجام نمی‌شود و فروشنده یا خریدار، نماینده شرکت یا سازمان است، اطلاعات مربوط به شرکت نیز باید درج شود؛ این اطلاعات شامل موارد زیر است:

· نام و شماره ثبت شرکت

· شناسه ملّی شرکت

· کد اقتصادی

· آدرس و کد پستی

· نام صاحبان امضا و مشخصات نماینده فروش یا خرید

ضمن این که در صورت انتقال وکالت یا انجام معامله توسط نماینده، اعتبار و اصالت وکالت‌نامه باید بررسی شود و اطلاعات آن نیز در این بخش اضافه شود. همچنین، اگر تغییر پلاک رخ داده است، این موضوع باید به طور صریح درج شود.

قسمت دوم قولنامه خودرو: مشخصات خودرو

در این بخش باید اطلاعات دقیق و کامل ماشین مورد معامله ذکر شود، از جمله:

· نوع خودرو

· مدل و تیپ خودرو (هاچ‌بک، صندوق‌دار یا غیره)

· رنگ

· شماره پلاک فعلی

· کیلومتر طی شده توسط ماشین

· شماره موتور، شاسی و بدنه

· شناسه وسیله نقلیه (VIN)

· نوع سیستم

· شماره سریال کارت سوخت

· شماره بیمه‌نامه شخص ثالث

· شماره سریال سند کمپانی یا برگه گمرکی

· شماره معاینه فنی

· امکانات اضافی (مانند نصب بودن ردیاب خودرو)

· ایراد و عیب فنی یا نیاز به تعمیر

به عنوان مثال، «این وسیله نقلیه یک پژو 206 هاچ‌بک نقره‌ای سال 1399 با فضای داخلی چرم مشکی است. شماره VIN خودرو .... است و کیلومتر طی شده تا تاریخ 22 مرداد 1401 برابر با 3 هزار کیلومتر است. خودرو هیچ گونه ضربه‌دیدگی، رنگ‌پریدگی، رنگ‌شدگی و پارگی در کابین ندارد. لاستیک 50 درصد کار کرده است و یک حلقه زاپاس نیز موجود است. این ماشین دارای 1 سیستم ردیاب جی پی اس خودرو است»

قسمت سوم قولنامه خودرو: قیمت و پرداخت

در این بخش باید قیمت کل معامله و روش پرداخت آن به طور دقیق ذکر شود، شامل:

· مبلغ کل معامله

· میزان پیش‌پرداخت و روش باقیمانده پرداخت

· تاریخ و نحوه پرداخت

· اطلاعات چک‌های صادر شده و تاریخ‌های واریز

· شماره حساب و مبلغ واریزی

به خاطر داشته باشید که این بخش بسیار مهم است و هرگونه پرداخت یا وصول پول باید با مدارک معتبر وارد سند شود.

قسمت چهارم قولنامه خودرو: شرایط معامله

در این بخش باید همه شرایط معامله، شامل شرایط فسخ، زمان تحویل، تعویض پلاک و سایر موارد را بیان کنید. این بخش باید بسیار دقیق و کامل باشد تا در صورت بروز هر گونه اختلاف، اطلاعات مشخص و قابل اثبات داشته باشید.

12 مورد مهمی که در نوشتن قولنامه خودرو باید به آن دقت کرد

خرید و فروش خودرو، چه به صورت دستی و بین خریدار و فروشنده در منزل باشد و چه از طریق بنگاه و نمایشگاه ماشین، نیازمند دقت و توجه به نکات حقوقی است. تنظیم یک قولنامه دقیق و جامع، تضمین‌کننده‌ی معامله‌ای امن و بدون دردسر خواهد بود. در ادامه، 12 نکته طلایی برای نوشتن قولنامه خودرو را به شما ارائه می‌دهیم که با در نظر گرفتن آن‌ها می‌توانید از بروز مشکلات قانونی احتمالی در آینده جلوگیری کنید.

1. بیان شرایط عدم پرداخت ثمن معامله

• به طور واضح، شرایط عدم پرداخت به موقع ثمن معامله (وجهی که خریدار به فروشنده باید بپردازد) را مشخص کنید.
• تاریخی را برای فسخ معامله در صورت عدم پرداخت تعیین کنید.
• مبلغی را به عنوان حق فسخ و جریمه عدم انجام تعهد در نظر بگیرید.

2. ذکر تاریخ فروش و قیمت خودرو

تاریخ، مبلغ و روش پرداخت را شرح دهید. روش پرداخت می‌تواند نقدی، چک بانکی، چک کارت‌به‌کارت، حواله و غیره باشد. به عنوان مثال، «یک دستگاه پژو 206 در تاریخ 22 اسفند 1402 با مبلغ کل 405 میلیون تومان و بیعانه 10 میلیون تومان به خریدار فروخته شد.»

مابقی مبلغ در روز تعویض پلاک به حساب یا به صورت یک فقره چک به خریدار تحویل داده می‌شود.» فقط یادتان باشد به عنوان فروشنده به هیچ عنوان نباید خودرو را قبل تعویض پلاک در اختیار خریدار قرار دهید. اگر دسته‌چک دارید و چک می‌نویسید و تحویل فروشنده می‌دهید، مشخصات چک را در قول‌نامه قید کنید.

3. تعیین تاریخ حضور در مرکز تعویض پلاک یا دفتر اسناد رسمی

• در قولنامه خودرو، تاریخ دقیق حضور طرفین در مرکز تعویض پلاک یا دفتر اسناد رسمی را مشخص کنید.
• شرایط عدم حضور خریدار یا فروشنده را نیز قید کنید.

4. تعیین شرایط و مبلغ فسخ

• شرایط و مبلغ فسخ را به طور شفاف در قولنامه ذکر کنید.
• توافق طرفین در مورد حق فسخ می‌تواند به یکی از صورت‌های مختلف باشد:
• عدم حق فسخ برای هیچ‌یک از طرفین
• حق فسخ برای هر دو طرف
• حق فسخ فقط برای یک طرف
• پرداخت جریمه در صورت فسخ

5. شرح کامل شرایط فسخ

• شرایط فسخ را به طور کامل شرح دهید تا در صورت بروز موارد خارج از این شرایط، بتوانید علاوه‌بر حق فسخ، جریمه نیز دریافت کنید.

6. تعیین مسئولیت جریمه‌ها و مشکلات خودرو

• مسئولیت پرداخت جریمه‌های خودرو، عوارض شهرداری، مالیات نقل و انتقال و حل مشکلات کیفری و مدنی تا تاریخ تحویل را بر عهده فروشنده بگذارید.
• فروشنده موظف به رفع هرگونه آسیب و خرابی خودرو تا تاریخ تحویل و مطابقت آن با شرایط معامله است.

7. تعیین تکلیف هزینه تعویض پلاک

• در قولنامه خودرو، صراحتاً قید کنید که هزینه تعویض پلاک بر عهده خریدار است.

8. کارشناسی خودرو

• قبل از تنظیم قولنامه، خودرو را توسط یک کارشناس خبره بررسی کنید.
• برگه‌های کارشناسی را ضمیمه قولنامه کنید.
• خریدار موظف به بررسی کامل خودرو، لوازم جانبی، اسناد و مدارک و بیمه‌نامه است.
• خریدار با امضای قولنامه تعهد می‌کند که با آگاهی کامل از شرایط خودرو، آن را خریده است و بعد از امضای قرارداد، ادعایی در خصوص سلامت فنی یا بدنه نخواهد داشت.

9. نوشتن قولنامه خودرو در حضور شاهدان

• قولنامه را در حضور چند شاهد بنویسید و امضای آن‌ها را درج کنید.
• امضای طرفین معامله و شاهدان در همه نسخه‌ها باید اصل باشد.

10. تنظیم قولنامه در دو نسخه

• قولنامه را در 2 نسخه کاملاً مشابه تنظیم کنید.
• یک نسخه از قولنامه خودرو به خریدار و یک نسخه به فروشنده تحویل داده می‌شود.
• ذکر تعداد رونوشت‌ها در متن قولنامه ضروری است.
• در زمان وارد کردن اطلاعات از کاربن استفاده کنید تا موارد نوشته شده عیناً در نسخه دوم کپی شود.
• در قرارداد ذکر کنید که چند نسخه از این قولنامه وجود دارد.

11. دقت به خوانایی متن

در صورت نگارش دستی قولنامه، از خوانا بودن تمامی کلمات نوشته‌شده اطمینان حاصل کنید.

12. ذکر شرایط پرداخت اقساطی

• در صورت خرید و فروش اقساطی، مبلغ، نحوه و زمان پرداخت اقساط، مبلغ پیش پرداخت و شماره‌حساب مقصد را قید کنید.

نکات تکمیلی موارد مهم در نوشتن قولنامه ماشین

• برای تنظیم قولنامه می‌توانید از نمونه‌های موجود در اینترنت استفاده کنید.
• قبل از امضای قولنامه، آن را به دقت مطالعه کنید و از مفاد آن اطمینان حاصل کنید.

با رعایت این 12 نکته طلایی، می‌توانید قولنامه‌ای دقیق و جامع تنظیم کنید و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.

سوالات متداول در مورد قولنامه خودرو

1. شرایط فسخ قولنامه ماشین چیست؟

باید در قولنامه مدت زمان مشخصی برای فسخ در نظر گرفته شود. دلایل فسخ باید دقیقاً مشخص شوند، مثلاً عدم پرداخت مبلغ معامله توسط خریدار یا خودداری از تحویل خودرو توسط فروشنده. در صورت توافق طرفین، مبلغی برای حق فسخ تعیین می‌شود.

2. اعتبار قولنامه دستی ماشین چقدر است؟

قولنامه دستی ماشین اگر به دقت نوشته شود و شرایط قولنامه را داشته باشد، از نظر قانونی کاملاً قابل استناد است و در صورت بروز هر مشکلی می‌توان از آن به‌عنوان مدرک معامله استفاده کرد.

3. هزینه قولنامه خودرو چقدر است و بر عهده کیست؟

در صورت نوشتن قولنامه توسط فردی غیر از طرفین معامله، باید هزینه‌ای به‌عنوان حق‌الزحمه به او پرداخت شود. هزینه نگارش قولنامه در نمایشگاه، حدود 1 تا 1.4 درصدِ مبلغ معامله است.

4. اعتبار قولنامه ماشین چقدر است؟

قولنامه ماشین به هر نحوی که نوشته شود و دارای امضا و اثر انگشت طرفین باشد، در مراجع قانونی قابل‌استناد است.

5. خیار مجلس (خیار غبن) در قولنامه ماشین چیست؟

خیار مجلس یا خیار غبن به معنای اختیار برهم زدن و فسخ معامله خودرو است.

6. برای تنظیم قولنامه ماشین به چه مدارکی نیاز است؟

سند مالکیت خودرو، کارت ماشین و مدارک شناسایی طرفین معامله نیاز است.

7. در صورت بروز اختلاف در مورد قولنامه ماشین به کجا باید مراجعه کرد؟

در صورت بروز اختلاف در مورد قولنامه ماشین، می‌توانید به مراجع قضایی مراجعه کنید.