کنجکاوی های من:فواید و ضررهایی که سد برای محیط زیست دارد

کنجکاوی های من:فواید و ضررهایی که سد برای محیط زیست دارد


سد سازه ای است که برای کنترل جریان آب رودخانه ها، تولید برق، تأمین آب شرب و آبیاری، محافظت از مناطق پایین دست در برابر سیلاب و ایجاد امکانات تفریحی و گردشگری ساخته می شود.

سد ها مزایا و معایب زیادی برای محیط زیست دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.

مزایای سد برای محیط زیست:

سد ها با ذخیره آب در مخازن خود، منابع آب تجدیدپذیر را افزایش می دهند و امکان دسترسی به آب را در مواقع خشکسالی و کمبود آب فراهم می کنند.

سد ها با تولید انرژی آبی، یک منبع پاک و تجدیدپذیر از انرژی را به وجود می آورند که با توجه به نیاز روزافروزن انرژی در جهان ، هر کشوری به آن محتاج است.


سد ها با کنترل جریان آب رودخانه ها، مناطق پایین دست را در برابر خطر سیلاب حفظ و یا خسارات ناشی از آن را کاهش می دهند.


سد ها با ایجاد دریاچه های مصنوعی، فضای مناسبی برای تفرج، گردشگری، پرورش ماهی، قایق رانی و ورزش های آبی فراهم می کنند.


سد ها با حفظ نسبت ثابت بین نوسانات حجم جريان رودخانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ‌ و حجم جامع رسوبات، به حفظ تعادل رسوب گذاري در پائين دست كمك مي كنند.


اما معایب سد برای محیط زیست:

سد ها با قطع جريان طبيعي رودخانه، حيات جوامع حيواني و گياهي پائين دست رودخانه را تحت تاثير قرار داده یا به طور کامل نابود میکنند.

سد ها با احداث مخزن، منطقه اي در بالادست خود فضای کسترده ای را غرق مي كنند كه منجر به نابودي منابع طبيعي، تاريخي و فرهنگي آن منطقه مي شود.

سد ها با احداث مخزن، منطقه اي در بالادست خود باعث از بين رفتن زمين هاي كشاورزي و جابجايي اجباري مردم مي شود.


سد ها با تغییر دما و کیفیت آب در مخزن، موجب پدید آمدن پدیده هایی نظیر لایه بندی حرارتی، پرغذا شدن، رسوب گذاری و تبخیر می شوند که بر روی محیط زیست منطقه اثر منفی می گذارند.

سد ها با تحمل بار زیاد آب در مخزن، موجب ایجاد تغییرات ژئوفیزیکی در منطقه می شوند که ممکن است منجر به زمین لغزش، زلزله القایی و تغییرات آب و هوایی شوند.


به طور خلاصه، سد ها با وجود فواید زیادی که برای انسان و محیط زیست دارند، همچنین عوارض و مخاطرات جدی را نیز به همراه دارند که نیاز به بررسی دقیق و جامع قبل از احداث و نظارت و کنترل بعد از بهره برداری دارند...


ابوالقاسم کریمی
ورامین
17/مرداد/1402