روف گاردن چیست؟ آشنایی با معنای روف گاردن

روف گاردن یعنی چه؟ معنی و مفهوم کلمه روف گاردن در ساختمان

روف گاردن (Roof garden) یا بام سبز، فضای سبزی است که بر روی پشت بام ساختمان‌ها ساخته می‌شود و علاوه بر فراهم کردن محیطی دلپذیر برای ساکنان، به بهبود منظر شهری و کاهش دمای ساختمان کمک می‌کند. در این متن توضیح می‌دهیم معنی روف گاردن چیست و ساختن بام سبز چه مزایا و معایبی دارد.

مفهوم روف گاردن چیست؟

معنای روف گاردن در فارسی، معادل است با باغ بام یا بام سبز. روف گاردن در اصل یک باغ روی پشت‌بام است؛ فضای سبز مصنوعی که در بالاترین سطح ساختمان‌های مسکونی یا تجاری ساخته می‌شود. این باغ‌ها با داشتن انواع گیاهان، به زیباتر شدن نمای ساختمان کمک کرده و از اثرات منفی توسعه شهرها بر محیط زیست می‌کاهند.

امروزه با توجه به تراکم زیاد شهرها و کمبود فضای سبز، مالکان و معماران بیشتری به ایجاد روف گاردن روی می‌آورند. اما سؤال اینجاست: کدام نوع روف گاردن برای چه سازه‌ای مناسب‌تر است؟

انواع روف گاردن

روف گاردن‌ها معمولاً به سه دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند:

• روف گاردن گسترده (Extensive Green Roof)

• روف گاردن نیمه متمرکز (Semi-Intensive Green Roof)

• وف گاردن متمرکز (Intensive Green Roof / Roof Garden)

در ادامه بررسی می‌کنیم تعریف انواع روف گاردن چیست و هر یک چه کاربردی دارند.

۱. روف گاردن گسترده (Extensive Green Roof)

این نوع روف گاردن نگهداری کمی نیاز دارد و از یک لایه‌ی سبک و کم‌عمق خاک تشکیل شده است. گیاهانی که در این نوع استفاده می‌شود معمولاً شامل سدوم‌ها، خزه‌ها، گیاهان کوچک، علف‌های بیابانی و ساکولنت‌ها هستند. با عمق بستر کشت حدود ۳ تا ۶ سانتی‌متر، اجرای آن آسان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است و معمولاً به سیستم آبیاری نیاز ندارد. این مدل برای مدیریت آب باران، بام‌های صاف یا کم‌شیب و پروژه‌های بازسازی ایده‌آل است.

۲. روف گاردن نیمه متمرکز (Semi-Intensive Green Roof)

ترکیبی از مدل گسترده و متمرکز است. بستر کاشت در آن ۶ تا ۱۲ سانتی‌متر عمق دارد و از گیاهان کوچک، علف‌ها، گیاهان پوششی و بوته‌های کوتاه استفاده می‌شود. این نوع روف گاردن به آبیاری گاه‌به‌گاه و نگهداری متوسط نیاز دارد؛ زیرا می‌تواند آب باران بیشتری را نگه دارد. روف گاردن نیمه متمرکز امکان طراحی‌های رسمی‌تر را فراهم می‌کند و برای فضاهای تفریحی شهری مناسب است.

۳. روف گاردن متمرکز (Intensive Green Roof / Roof Garden)

این نوع بام سبز شبیه یک پارک روی پشت‌بام است. بستر کاشت آن عمیق است و امکان کاشت انواع گیاهان کوچک تا درختچه‌ها و حتی درخت‌های کوچک در آن وجود دارد. به دلیل ظرفیت بالای خاک، امکان طراحی‌های خلاقانه و متنوع را فراهم کرده و می‌تواند باغچه‌های خانگی، زمین بازی، پارک‌های شهری کوچک و حتی باغ سبزیجات را پشتیبانی کند. اما نگهداری آن زیاد است و به آبیاری پیشرفته و مراقبت تخصصی نیاز دارد.

دردسرهای داشتن روف گاردن چیست؟

داشتن روف گاردن خصوصاً مدل متمرکز، نیازمند نگهداری منظم است. اما این به آن معنی نیست که روف گاردن پرهزینه است یا نشتی ایجاد می‌کند. در ادامه چند باور اشتباه درباره روف گاردن را بررسی می‌کنیم:

۱. روف گاردن باعث نشتی می‌شود.

اگر سقف درست ساخته شده باشد و لایه‌های عایق و زهکش به‌طور استاندارد اجرا شوند، تقریباً هیچ دلیلی وجود ندارد که روف گاردن باعث نشتی شود. حتی برعکس، روف گاردن از لایه‌های عایق سقف محافظت می‌کند و آن را از نور UV و فرسایش حفظ می‌کند. یعنی اگر درست اجرا شود، عمر سقف سازه را افزایش می‌دهد.

۲. روف گاردن مشکلات سازه‌ای ایجاد می‌کند.

در ساختمان‌های نوساز، مهندسان از همان ابتدا بار اضافی روف گاردن را حساب می‌کنند. اما در برخی پروژه‌های بازسازی نیاز است که سازه تقویت شود تا بتواند وزن خاک و بارهای جانبی مثل باران و برف را تحمل کند. مهندسان متخصص قبل از اجرا میزان باربری سقف را بررسی می‌کنند و بهترین روش را پیشنهاد می‌دهند.

۳. روف گاردن گران و پرهزینه است.

هزینه ساخت روف گاردن زیاد به‌نظر می‌رسد؛ چون بسیاری نمی‌دانند از کجا باید شروع کنند. به همین دلیل مشاوره‌ی متخصصان، معماران، طراحان و مهندسان سازه ضروری است. آن‌ها بهترین ایده‌ها و طراحی‌ها را بر اساس بودجه و نیاز شما ارائه می‌کنند.

در مورد مخارج نگهداری نیز باید نوع گیاهان و تغییرات فصلی بررسی شود تا بهترین نوع خاک و سیستم زهکشی انتخاب شود. سیستم‌های نوین امکان ذخیره‌ی آب و آزادسازی آن در هوای گرم را دارند، که نیاز به آبیاری را بسیار کم می‌کند.

فواید داشتن روف گاردن کدامند؟

درست است که روف گاردن زیبایی زیادی دارد، اما کاربرد آن فراتر از زیبایی است:

• کاهش دمای سطح بام و مقابله با جزیره حرارتی

• بهبود کیفیت هوا

• جذب دی‌اکسید کربن و تولید اکسیژن

• ایجاد زیستگاه برای پرندگان و حشرات

• فراهم کردن فضایی برای استراحت، بازی، پیک‌نیک و فعالیت‌های اجتماعی

این موارد فقط برخی از مزایای روف گاردن بود که به صورت خلاصه بیان کردیم. در ادامه توضیح می‌دهیم فواید ساخت روف گاردن چیست.

پس چرا باید در منازل و ساختمان‌های خود به داشتن روف گاردن فکر کنیم؟

بام سبز محل مناسبی برای معاشرت و گردهم‌آیی است.

چه برای میهمانی و جلسات کاری و چه برای قدم زدن، باغ‌های پشت بام فضاهای ایده‌آلی برای گذراندن اوقات باکیفیت هستند. فضای سبز موجود در روف گاردن، پس‌زمینه‌ای زیبا برای عکس‌ها و فیلم‌ها فراهم می‌کند.

محیط آرامش‌بخشی برای خلوت کردن با خودتان فراهم می‌کند.

هنگامی که نیاز به استراحت و دور شدن از استرس‌های روزمره دارید، سپری کردن زمان در بام سبز مفید خواهد بود. ثابت شده است که رنگ سبز یک رنگ آرامش‌بخش است که تأثیرات مثبتی بر سلامت روحی و روانی به همراه دارد. احاطه کردن خود در محیط سرسبز می‌تواند تنش و اضطرابتان را کاهش دهد.

روف گاردن‌ها مناظر بی‌نظیری خلق می‌کنند.

تصور کنید ۳۰ متر بالاتر از سطح زمین باشید اما همچنان در منظره‌ای زیبا احاطه شده‌اید. این دقیقاً همان چیزی است که یک روف گاردن می‌تواند ارائه دهد. بام‌های سبز همچنین مکمل خط آسمان شهر هستند و مناظر را بیش از پیش شگفت‌انگیز می‌کنند.

دمای ساختمان را پایین می‌آورند.

از آنجایی که گیاهان روف گاردن قادر به کاهش گرما هستند، بام‌های سبز به کاهش هزینه‌های انرژی مصرف شده برای تهویه مطبوع کمک می‌کنند. به علاوه، چون بام‌های سبز از سطح واقعی سقف محافظت می‌کنند، نیاز کمی به نگهداری زیاد وجود دارد.

روف گاردن، فضایی برای استفاده بهینه از پشت بام.

داشتن یک روف گاردن مزایای زیادی برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری و همچنین محیط زیست دارد. ممکن است ساخت آن یک سرمایه‌گذاری بزرگ به نظر برسد، اما در واقع فواید آن بیشتر از هزینه‌ها است. روف گاردن یا بام سبز، علاوه بر کمک به خنک نگه داشتن محیط و جذب دی‌اکسید کربن، ارزش ملک را افزایش داده و محلی برای استراحت و تفریح ساکنان فراهم می‌کند.