یک ساز و کار برای بی اثر کردن تحریمها

در طی سالیان گذشته از ابتدای انقلاب تاکنون تحریمهای مختلفی و با عناوین متفاوتی بر علیه کشورمان شکل گرفته است. در تمام این دوران اغلب کارشناسان، سرمایه گذاری و پژوهش برای تولید را یکی از راههای دورزدن این تحریمها میدانسته اند. یکی از معایب این راه حل طولانی بودن زمان ثمردهی آن است و همین مسئله مسئولان عجول ما را نسبت به آن بی تفاوت کرده است. اما آنچه که در تحریمهای یکجانبه آمریکا بر علیه کشورمان قابل بررسی است نوع آن متفاوت تر از گذشته است چندان که در این تحریمها بیش از توجه به کالاها و تجهیزات به نوع تراکنش بانکی و رویدادها و معاملات بانکی و اقتصادی معطوف گردیده است.لذا باید تمهیداتی فراهم آید تا بتوان ضمن پشت سر گذاشتن تحریمها فعالیت در بازارهای اقتصادی و جهانی را برای خود به حالت عادی درآورده و همزمان از تکنولوژی روز جهان بهره مند شده و راه دستیابی به آن را آسان کنیم.طرحی که در پیشرو میاوریم نمونه ای از یک پیشنهاد در جهت سرمایه گذاری و مشارکت بین المللی در تولید نیازهایمان در بازارهای جهانی میباشد.

یکی از بخشهایی که دائما تحت فشار و تحریمها قرار داشته صنعت هوانوردی و هواپیمایی کشورمان بوده که علاوه بر هزینه ها و مخاطرات بالا در جهت توسعه و گسترش و درآمد زایی نقش مهمی را ایفا میکند. نداشتن یک ناوگان مجهز و بروز و عدم اطمینان از پشتیبانی و سرویسهای مناسب تجهیزات و هواپیماهای مسافری و ترابری فعلی شرایط بی ثباتی را در این بخش بوجود آورده است.غالب این صنعت در اختیار دو شرکت بوئینگ و ایرباس میباشد که متعلق به امریکا و اروپا هستند و هر زمان که ما به آنها نیاز داشته باشیم کشور ما را تحریم کرده و به دلایل مختلف از فروش هواپیما و قطعات یدکی آن سر باز زده اند.شاید اکنون که دولتهای ما دستشان از دلارهای نفتی برای انجام هزینه های روزمره و جاری کشور - که غالباً هم تورم زا بوده است _محروم شده بهترین فرصت برای تبدیل کردن نفت به سرمایه گذاری باشد و مثل "عدو شود سبب خیر" مصداق مناسبی برای انجام آن باشد.

روسیه و چین دو عضو دائم شورای امنیت هستند که مدتیست مثل کشورمان درگیر تحریمهای یکجانبه اتحادیه اروپا و امریکا شده اند اگرچه سطح و میزان آنها متفاوت تر از کشور ماست ولیکن مشخص است که امریکا و اتحادیه اروپا اگر بتوانند فشار بیشتری به این دو کشور وارد خواهند آورد و می کوشند تا قدرت و نفوذ آنها را در جهان کنترل و محدود و یا در اختیار خود کنند. هر دو کشور روسیه و چین نیز با علم و آگاهی از این مسئله برای عدم وابستگی به امریکا و اتحادیه اروپا برنامه هایی را پیش گرفته اند. یکی از این برنامه ها تشکیل یک شرکت مشترک هواپیما سازی بنام کرایک میباشد که از سال 2017 در چین شروع به برنامه ریزی و طراحی برای ساخت جت نمود و طرح اولیه آن در سال 2018 در نمایشگاه هوایی چین در شهر ساحلی ژوهای به نمایش درآمد. هدف اولیه و اصلی این شرکت شکستن انحصار صنعت از اختیار بوئینگ و ایرباس است و در اهداف اولیه آن کسب ده درصد از بازار هواپیماهای مسافربری را در نظر دارد. این شرکت اخیراً اعلام نمود که موفق به ساخت هواپیمای برد بلند پهن پیکر سی آر 929 که رقیب بوئینگ 787 دریم لاینر شده است و قرار است نخستین پرواز آن در سال 2023 صورت گیرد.

شرکت روسی یو‌ای‌سی (یونایتد ایرکرفت کورپوریشن)که حاصل اتحاد بزرگان ساخت هواپیما در روسیه است بهمراه شرکت کوماک چین مشترکاً اقدام به ساخت این هواپیما نموده اند و در مراحل آغازین تولید هستند.

اهداف آنها به یقین عدم وابستگی به شرکتهای هواپیمایی امریکا و اروپا و حتی رقابت با آنهاست و این نکته میتواند برای ما که در خلال سالهای گذشته همیشه مشکل خرید هواپیما و تامین قطعات آن را داشته ایم مرتفع سازد اما نه لزوماً با خرید از این شرکت نوپا بلکه با سرمایه گذاری و شراکت مالی و فنی با آنها.

شاید ایده سرمایه گذاری آنهم در این شرایط سخت اقتصادی دور از ذهن متبلور شود اما باید به این جمله معروف سردار شهید سلیمانی توجه کرد که "مهمترین فرصتها در دل بحرانها بوجود میاید".

نحوه تامین مالی طرح

در حال حاضر ما توان فروش نفت خود را بطور کامل نداریم و تولید نفت خام به سبب تحریمها کاهش چشمگیری پیدا کرده و یا امکان انتقال دلارهای آن به داخل کشور دشوار میباشد اما عدم فروش و بدست آوردن دلارهای آن نافی عدم استفاده از نفت نیست و میتوانیم نفت خود را در برابر سهام و سرمایه گذاری در تولید تجهیزات و کالاهایی که امکان تولید و یا شرایط آنرا درزمان حاضر نداریم واگذار کنیم.بدین ترتیب که کشورمان نفت را به چین میفروشد و بجای انتقال دلار، سهام این شرکت هواپیماسازی را میگیرد در حال حاضر قیمت نفت کشورمان بین 70 تا 80 دلار خرید و فروش میشود اگر تنها روزی دویست هزار بشکه نفت اختصاص به این طرح داده شود سالیانه بیش از 60 میلیون بشکه نفت را سرمایه گذاری کرده ایم تا اولاً نیازی به جابجایی دلار وجود نداشته باشد و دوماً سرمایه گذاری در شرکتی است که اهداف آن شکستن انحصار این صنعت از امریکا و اروپا است ضمن اینکه مشکل کمبود های خود را نیز در زمینه ترابری هوایی حل میکنیم سوماً مشارکت اقتصادی با جامعه بین الملل منهای امریکا و اروپا مانع از انزوای بین المللی کشورمان خواهد شد و این موضوع میتواند در مذاکرات های آینده چه با 5+1 و یا سایر کشورها - در زمینه توسعه فعالیتهای اقتصادی _نقش مهمتری را برای کشورمان قایل شود آنهم وقتی سرمایه گذاری با نفت را در صنعتی که فوق العاده پیشرفته و پیچیده و استراتژیک است امکانپذیر سازیم. چهارماً راهی و پیشنهادی خواهد بود برای سرمایه گذاریهای آتی در سایر زمینه های تولیدی و با سایر کشورها.

در واقع طرح سرمایه گذاری ایران در این شرکت هواپیما سازی علاوه بر اقتصادی بودن آن مصالح سیاسی کشورمان را نیز تامین خواهد کرد و توان ایران را در مذاکرات بالاتر خواهد برد. همچنین با سرعت بالاتری از علم و تکنولوژی مدرن این کشورها هم میتوانیم استفاده کنیم. در همین جهت باید برای سرمایه گذاری شرایطی همچون اعزام سالانه تعدادی از کارشناسان و تکنیسین های داخلی جهت آموزش و حتی مشارکت آنها برای طراحی و پژوهش و تحقیق در بدنه شرکت در صورت کسب استانداردهای لازم و کسب کرسیهای هیئت مدیره متناسب با میزان سهام را قید کرد تا هم علم و تکنولوژی صنعت مربوطه را به کشور بیاوریم و هم راه تامین نیازهایمان مرتفع شود

با توجه به رویکرد امریکا و اروپا نسبت به چین و روسیه، اقبال این دو کشور جهت جذب سرمایه از سوی کشوری همچون ایران که در تقابل با جبهه غرب است بسیار زیاد خواهد بود علاوه بر منافع اقتصادی حاصل از آن که باعث جذب سرمایه های کلانی در این صنعت و کشور خواهد شد پشتوانه مالی این شرکت نوظهور را در مقابل رقیبانش تقویت خواهد کرد بهر طریق برای چینی ها خرید نفتی که تمام پولش را در کشور خود تبدیل به سرمایه خواهد کرد تماماً سودبخش است و این رابطه ایست دو سر برد. البته باید در گفتگوها و مذاکرات برای سرمایه گذاری حتما از کارشناسان مالی و اقتصادی و سیاسی و فنی مجرب و متعهد استفاده کرد .تشکیل کارگروهی جهت قیمت گذاری و تهاتر نفت با سهام و میزان سرمایه گذاری یکی از الزامات مقدماتی طرح است منافع دوجانبه در این سرمایه گذاری باید از سوی طرفین تضمین گردد تا این مشارکت جنبه برد -برد خود را حفظ کرده و همکاریها طولانی مدتی و مستمر باشد.