مهندس کامپیوتر گرایش فناوری اطلاعات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، فعال در زمینهی برنامه نویسی به زبان پایتون، علاقهمند به هوش مصنوعی و زیرشاخههای آن از جمله یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی
واقعیت مجازی Virtual Reality
چقدر عالی میشد اگر میتوانستیم وارد دنیای مجازی بازیهای کامپیوتریمان بشویم و استرس و هیجان بازیها را با تمام وجود درک کنیم یا میتوانستیم سفری مجازی برویم و صداها و تصاویر را با همان کیفیت واقعیشان تجربه کنیم. اگر شما هم چنین افکاری در سر دارید این مقاله را دنبال کنید تا ببینید واقعیت مجازی چیست و از کجا آمده و چه کاربردهایی در زندگی امروز ما دارد.
واقعیت مجازی چیست؟
واقعیت مجازی (Virtual Reality يا VR) تلاشی برای حذف مرزهای موجود بین فضای واقعی و مجازی است. واقعیت مجازی، یک محیط کامپیوتری سهبعدي است که فرد میتواند با آن ارتباط برقرار کند. کاربر خود را بخشی از این دنیای سه بعدی میبیند. این تجربهی همه جانبه، کاربر را مجذوب دنیای مجازی میکند.
برای دستیابی به محتوای واقعیت مجازی به ابزار مخصوصي که به عنوان هدست یا عینک واقعیت مجازی معروف است، نیاز است. Cardboard گوگل احتمالاً سادهترین و رایجترین ابزاری است که تجربه همه جانبه دیداری و شنیداری واقعیت مجازی را ارائه میدهد.
کاربرد واقعیت مجازی در آموزش
با تجهیزات و دستگاههای پیشرفته، اشتیاق و انگیزهي کودکان و نوجوانان به یادگیری در فضای مجازی بیشتر شده است. نمرات دانشآموزان نیز در محیطهای آموزشی مجازی بالاتر است. دیگر، فرآیند آموزش و یادگیری برای معلمان و دانشآموزان خستهکننده نیست.
کاربرد واقعیت مجازی در آموزش کارآموزان
ترکیب واقعیت مجازی با منابع آموزش مجازی مخصوصاً برای نیازهای آموزشی خاص که نیازمند آشنایی با موقعیتهای خطرناک، گران یا حتی غیرقابل شبیهسازی با دنیای واقعی هستند، بسیار مفید است. مطالعات نشان داده است این نوع از آموزش زمان کمتری نیاز دارد و کارآمدتر است. مهمتر اینکه، تجربه یک اشتباه در فضاي شبيهسازي شده، باعث ميشود كه کارآموزان عکس العمل بهتر و سریعتری در دنیای واقعی داشته باشند.
چرا از واقعیت مجازی در آموزش استفاده میشود؟
1. کاربردی است: به عنوان مثال، استفاده از VR حدود 20% ترس از صحبت کردن در جمع را کاهش میدهد.
2. آینده درخشانی دارد.
3. هزینهی آن به مرور کم میشود.
واقعيت مجازي در صنعت توریسم
یکی از کاربردهای مهم VR در گردشگری است. به این صورت که ویدئوها و یا تصاویری 360 درجه و با کیفیت بالا از مکانهای توریستی و مهم تهیه میشود و افراد، هزاران کیلومتر آنطرفتر میتوانند با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی ویدئوها را ببینند و حس کنند در آن مکان حضور دارند.
واقعيت مجازي در بازیهای ویدیويی
یکی دیگر از کاربردهای مهم VR، بازيهاي ويديويي هستند که دلیل آن ایجاد جاذبهی بیشتر برای کاربران و تجربهی بیشتر واقعی بودن فضای بازی است. در حال حاضر بیشترین تعداد شرکتها بر روی استفاده از این تکنولوژی در عرصه بازیها متمرکز هستند.
کاربرد واقعیت مجازی در کتابخانه
این کاربرد سبب میشود افراد، دیگر نیازی به رفتن به کتابخانه نداشته باشند. یکی دیگر از مزایای این کتابخانههاي مجازی این است که سبب میشود بصورت نامحدود به هرکتابی که نیاز دارید به راحتی دسترسی پیدا کنید.
واقعیت مجازی در صنایع هوایی، پزشکی و نظامی
در صنایع هوایی، پزشکی و نظامی، آموزش از طریق VR، جایگزینی پرطرفدار برای تجربهی واقعی تجهیزات گرانقیمت، موقعیتهای خطرناک یا تکنولوژیهای حساس است. خلبانان میتوانند با نشستن در کابین خلبان و استفاده از واقعیت مجازی در برنامههای آموزشی جامع و آموزش دیدن بهصورت زنده، پروازی مجازی را تجربه کنند.
پزشکان جراح میتوانند با استفاده از ابزارها و بیماران مجازی آموزش ببینند و مهارتهای کسبشده در این آموزشها را به اتاق عمل واقعي منتقل کنند. برخی از پژوهشها نشان میدهند که آموزش به کمک واقعیت مجازی، سرعت عمل پزشک را افزایش و درصد اشتباهات جراحی را کاهش میدهد. پلیسها و سربازان هم میتوانند با استفاده از واقعیت مجازی، اصول حمله و دفاع را بهصورت مجازی و بدون ریسک و خسارت جانی آموزش ببینند.
واقعیت مجازی و درمان بیماریهای روانی
در بحث پزشکی و درمانِ اختلالات روانی از جمله اختلال استرس بعد از سانحه، میتوان از VRدر درمان بیماران، استفاده کرد. میتوان این تکنولوژی را برای غلبه بر ترس به کار گرفت. میتوان با استفاده از واقعیت مجازی در قالب بازی، نرمافزارهای صنعتی یا بازاریابی، در درمان بیماریها، درک اتفاقات زندگی واقعی و آشتی با زندگی به انسانها کمک کرد.
واقعیت مجازی و هوش مصنوعی
بکارگیری هوش مصنوعی برای آموزش رباتها در محیط واقعیت مجازی
به تازگی برنامه جدیدی به پلتفرم هوش مصنوعی OpenAI اضافه شده که یادگیری امور مختلف را در محیط شبیهسازیشدهي هوش مصنوعی ممکن میکند. برای این کار از الگوریتم تازهای استفاده شده که باعث میشود رباتها تنها برای انجام امور خاصی برنامهریزی نشوند و به مرور زمان بتوان از آنها برای انجام امور تازهای که در شرایط جدید پیش میآید، استفاده کرد.
سیستم مذکور از شبکههای عصبی جدیدی برای آموزش استفاده ميكند. اين سيستم مجهز به یک دوربین تصویربرداری برای مشخص کردن موقعیت و وضعیت اشیای شبیهسازی شده در ارتباط با ربات است. بنابراین، ربات ابتدا در یک محیط شبیهسازی شده، ارتباط با اشیای مختلف را میآموزد. ربات در این محیط، تصاویر ضبط شدهای از ارتباط با اشیا را میبیند و از این طریق یاد میگیرد که در محیط واقعی چگونه عمل کند.
این مدلِ آموزش فعلاً در مراحل اولیه است، اما به محققان اجازه میدهد که رباتها را به تدریج برای انجام امور پیچیده آماده کنند، بدون آنکه نیازی به استفاده از ابزار و وسایل فیزیکی داشته باشند.
استفاده از روش یاد شده امنیت بیشتری نیز دارد و شبیهسازی شرایط دشوار مانند زیر آب یا محیطهای خطرناک مانند محیطهای آلوده به تشعشعات هستهای را بدون ایجاد خطر واقعی ممکن میکند.
حال که این اطلاعات مقدماتی را میدانید و حتماً تا حدودی متوجه اهمیت واقعیت مجازی و هوش مصنوعی در آیندهای نه چندان دور شدهاید، تصور کنید که در آن زمان شما اطلاعات لازم را در این زمینه نداشته باشید، چقدر احساس ضعف و سردرگمی خواهید کرد. یا برعکس تصور کنید از حالا تمامی این اطلاعات را در اختیار خود و فرزندانتان قرار دهيد و از همدورههای خود جلوتر باشید، چقدر به پیشرفت سریعتر شما در آینده کمک خواهد کرد. حتماً از خود میپرسید چکار کنم؟ یا شاید فکر میکنید فرزندانمان حوصله کافی برای خواندن مقالات طولانی را ندارند.
پیشنهاد من به شما شرکت در کلاسهایی است که در عین سادگی گفتار، تمام نکات مهم را به نحوی جذاب آموزش میدهند.
منابع تصاویر :
www.pack-king.co.uk
www.forbes.com
www.touchstoneresearch.com
www.vr4holiday.com
www.obilisk.com
www.aixr.org
www.engadget.com
مطلبی دیگر از این انتشارات
اینترنت اشیا برای کودک و نوجوان
مطلبی دیگر از این انتشارات
تاریخچه واقعیت مجازی
مطلبی دیگر از این انتشارات
پردازش زبان طبیعی (NLP) به بیان ساده