معنی و مفهوم خودشناسی و خودآگاهی(خودت را بشناس)

در کتاب هاگاکوره[1]متنی بدین مضمون است: «در زندگی‌مان هر تاسی که می‌اندازیم شاید آخرین طاس زندگی‌مان باشد پس آن را حساب‌شده بیندازیم. هرچند می‌دانیم روزی فرامی‌رسد که جهان خواهد بود و ما نخواهیم بود، اما این تصور باطل همراه با ماست که همه، پیش از ما می‌میرند و ما آخرین کسی خواهیم بود که از دنیا می‌رویم و مرگ راهی بس طولانی است. آیا این تفکرات سطحی نیست؟ اگر عمیق‌تر بیندیشیم این طرز فکر، پوچ و بی‌ارزش است و تنها مانند لطیفه‌ای در یک رؤیاست. بهتر است این افکار را کنار بگذاریم و آگاهانه زندگی کنیم تا زمانی که مرگ در خانه‌مان را بکوبد. باید به‌اندازه کافی تلاش کنیم و به هوش باشیم.»

لازمه زندگی آگاهانه فقط در یک راز نهفته است؟ «خودشناسی خودآگاهی» و داشتن «فلسفه زندگی و چرایی».

در دنیای واقعی، زندگی همچون صحنة تئاتری است که زنان و مردان هر یک نقش‌های خود را بازی می‌کنند، لیکن نقش رهبران، مدیران و انسان‌های بزرگ بر شخصیت و اصالت آن‌ها و طول دوران رسالت آن‌ها بستگی دارد. برای چیرگی در رهبری، خودشناسی و خودآگاهی به‌عنوان یکی از اصول رهبری، لازمه هر زندگی هماهنگ، پایدار و موفق است. لیکن نیاز رهبران به خودشناسی و خودآگاهی؛ به شناخت پختگی‌ها، ناپختگی‌ها، واکنش‌ها، احساسات و اقداماتشان، بیش از افراد عادی است. در ضمن، پژوهش در زندگی بسیاری از مدیران و رهبران جاودان جهان نشان می‌دهد که آنان خودشان نسبت به روحیه، اخلاق، واکنش‌ها، شیوه زندگی و رفتار خویش در زمان رهبری آگاهی داشته‌اند و یا حتی عملکرد خود را منطبق بر آن، شرط قبول مسئولیت زمامداری خویش قرار داده‌اند. [2] یک رهبر اصیل برای تبدیل‌شدن به یک استراتژیست بزرگ در زندگی، در کسب‌وکار و یا حیات زمامداری‌اش، ابتدا باید فلسفه زندگی و چرایی خود را مشخص کند، سپس با کشف معمای وجودی (چرایی و فلسفه زندگی) و تعیین هدف نهایی (چشم‌انداز غایی) خود، جهتی را تعیین کند که نقاط قوت، مهارت‌ها و استعدادهایش را به آن‌سو سوق دهد. همان‌طور که ارسطو توصیه می‌کند، برای تسلط بر احساسات خود تمرین کنید و درباره آینده چنین بیندیشید: «این اقدام مرا به‌سوی هدفم پیش خواهد برد و این یکی، مرا به‌جایی نخواهد رساند.» باتوجه‌به این استانداردها، ما می‌توانیم قدرتمندانه به مسیرمان ادامه دهیم.

مولانا جلال‌الدین رومی

بیرون ز تو نیست هر چه در عالم هست در خود بطلب هر آنچه خواهی که توئی

ادامه مقاله «معنی و مفهوم خودشناسی و خودآگاهی»