اندیشه های ویلیام جیمز ( عملگرا )

فلسفه پراگماتیسم جیمز ( ۱۸۴۲ ) که بر اساس مقایسه و تطبیق و اثبات عقلی بنیاد گذارده شده در مقابل فلسفه متافزیک و علم مابعدالطبیعه قرار میگیرد. جیمز عقیده دارد که فکر و اندیشه باید با مقاصد سودآور و نافع برای اندیشمند همراه باشد و نتایجی که مورد ننظر است بدست دهد تا بدین وسیله حقیقت را از راه عمل بتوان شناخت .جیمز نتیجه میگیرد که عمل اخلاقی نیز جزء اعمال حقیقی هستند و علم حقیقی علمی است که بتواند آنرا به عنوان وسیله انجام عمل نیک و مفید بکار برد .

اصولا مکتب عملگرایی به زمان حال و حاضر نظر دارد و نه زمان گذشته و تاریخ . جیمز میگوید که مدرسیقرون وسطی در مسءله ماهیتت غرق بود و داروینیسم بدنبال مبدا میگشت در حالیکه ما در قرن بیستم بدنبال نتایج ملموس و حاصل از اعمال در حال و آینده هستیم .