آنچه درمورد مهاجرت کاری باید بدانیم!

این روزها اگر سری به توییتر یا لینکدین بزنید پست‌های مهاجرتی زیادی از برنامه‌نویس‌ها، پروداکت‌منیجرها، اسکرام‌مسترها، دیزاینرها و ... می‌بینید که آفر شغلی خارجی دریافت کرده و در حال رفتنند!

اگر عضوی از تیم منابع انسانی هستید یا برای استخدام در سایت‌های مختلف آگهی داده باشید هم حتماً می‌دانید که این روزها پیدا کردن نیروی کار متخصص اصلاً آسان نیست. شاید تا همین یکی دو سال قبل وضعیت اینقدر حاد نبود؛

همه‌گیری کرونا و رواج دورکاری، امکان کار کردن با هرکجای دنیا را فراهم کرد و کسب‌وکارهای بین‌المللی شروع به جذب نیروهای متخصص از کشورهای دیگر نمودند. ایران با جمعیت بالای جوانان تحصیل‌کرده و ضریب نفوذ بالای تکنولوژی، هدفی آسان و دردسترس برای یافتن نیروهای موردنیاز این شرکت‌ها شده و تعداد زیادی از بهترین نیروهای انسانی فعال در فضای فناوری ایران از طریق آفر شغلی درحال مهاجرت هستند.

آمار سالنامه مهاجرتی ایران 1400 نشان می‌دهد که در سال 2019 حدود 19300 نفر ایرانی به اتحادیه اروپا مهاجرت کاری داشته‌اند. آمار دقیقی از مهاجرت‌های کاری به سایر کشورها منتشر نشده اما؛ واضح است که کشورهای همسایه نیز مقصد مهاجرت تجمع کثیری از ایرانیان هستند. ترکیه عملاً به پایگاهی موقتی برای ایرانیان تبدیل شده است تا با دسترسی به آدرس و حساب بین‌المللی از حصار تحریم خارج شوند و شانس خود را برای دریافت آفرهای شغلی بین‌المللی افزایش دهند.

آغاز بحران کمبود نیروی کار

کم‌کم این بازی داغ‌تر می‌شود؛ با مهاجرت نیروهای ایرانی به اروپا و عملکرد خوب آن‌ها در شرکت‌های خارجی، مزایای نیروی کار ایرانی – که یک عمر زندگانی‌اش در کار معنا شده و ساعات طولانی کار و فشار کاری بالا آبدیده‌اش کرده – برای اروپاییان محرز خواهد شد. چه چیزی بهتر از اینکه نیروی کار با تخصص و تجربه‌ی بالا را به سادگی و با حقوق پایین‌تر جذب کنیم؟ معامله‌ای برد–برد در ذهن نیروی کار ایرانی که اولویتش گرفتن ویزای یک کشور دیگر است و شرکتی که نیروی متخصص با هزینه کم می‌خواهد!

آنهایی هم که به هر دلیلی قصد مهاجرت ندارند، موقعیت‌های زیادی برای کار ریموت با شرکت‌های خارجی و درآمد ارزی دارند. در این بین پدیده‌ی دیگری هم درحال رشد است؛ شرکت‌های برنامه‌نویسی با مالکیت ایرانیان که عموماً در اروپای شرقی ثبت شده‌اند و با گرفتن پروژه از شرکت‌های اروپایی، پروژه‌ها را به تیم‌های برنامه‌نویسی ایرانی واگذار می‌کنند و از محل اختلاف هزینه‌ها سود می‌برند.

دور نیست زمانی که هر برنامه‌نویس ایرانی چندین مصاحبه باز با خارجی‌ها داشته باشد و آفرهای متنوعی را مقابل خود ببیند!

زنگ خطر برای شرکت‌های فناوری‌محور

با سرعت گرفتن این روند، شرکت‌‌ها از فقدان این متخصصان مهاجرت‌کرده دچار خلاء خواهند شد و بر سر جذب استعدادها با هم خواهند جنگید. فقط دو سال تا یک جنگ تمام‌عیار فاصله داریم. شرکت‌های پیشتاز همین الان هم بوی این جنگ را حس کرده‌اند و سنگرچینی‌ها شروع شده است.

زنگ خطر برای کسب‌‌وکارهای فناوری محور به صدا درآمده و با ادامه این روند‌، طی دو سال آینده بازار کار خالی از نیروهای متخصص خواهد شد و شرکت‌های بزرگ داخلی با تهدیدی جدی روبرو خواهند شد.

فقدان نیروی کار خبره عملاً توسعه پروژه‌ها را متوقف خواهد کرد و شرکت‌های استارتاپی باید خود را برای این شرایط آماده کنند. بهترین راهکارها برای جلوگیری از مواجهه با این شرایط عبارتند از:

• توسعه زیرساخت جانشین‌پروری
• تقویت برند کارفرمایی
• آموزش مهارت‌های مدیریتی (مؤثرترین عامل نگهداشت یک نیرو در سازمان مدیرش است!)
• آموزش و تربیت کارآموزان

کارآموزان می توانند ناجی کسب‌وکارها در روزهای سخت نایاب شدن نیروی کار باشند. کمپ‌های کارآموزی پتانسیل آن را دارند تا استعدادهایی را شکوفا کنند که کسب‌وکار را تحت تأثیر قرار دهند. ما نمونه‌ی موفقی از این کمپ‌های کارآموزی را در گروه مالی فیروزه پیاده‌سازی کرده‌ایم که بهبود زیادی در فرآیند جذب نیروهایی که به سادگی در بازار یافت نمی‌شوند؛ داشته است.

آن روی سکه

جابجایی و ارتباطات در دنیای امروز ما آنقدر گسترده و آسان شده که روزبه‌روز مرزها کمرنگ‌تر می‌شوند و هرکسی می‌تواند در هرکجای سیاره آبی‌رنگ زیبایمان که دوست دارد؛ زندگی و کار کند. اگر به دنبال مهاجرت کاری هستید ارزش خود و توانمندی‌هایتان را بیشتر بدانید. وقت و تجربه‌تان را ارزان نفروشید. به هر قیمتی مهاجرت نکنید!

برای پیداکردن موقعیت شغلی مناسب، رفتار و برند شخصی خود را در سطح بین‌المللی تقویت کنید. ما از بعد تخصص فنی چیزی کم نداریم؛ ولی در رفتار حرفه‌ای می‌لنگیم.

آگاهی شرکت‌های خارجی به ولع ما برای مهاجرت به هر قیمتی(!)، آن‌ها را در موضع قدرت قرار داده است. من به واسطه شغلم هر روز با تعداد زیادی از افراد حوزه تکنولوژی در ارتباط هستم و بسیار می‌شنوم که پیشنهادهای کمتر از 50000 یورو در سال دریافت کرده‌‌اند! یا دوستانی می‌شناسم که با حقوق‌های کمتر از 1000 یورو ماهانه به‌صورت ریموت کار می‌کنند. این اعداد با رنج میانگین حقوق هم‌خوانی ندارد!

مهارت‌های مذاکره خود را تقویت کنید و به هر آفری تن ندهید تا شما برنده این بازی باشید. مطمئن باشید که اگر بر سر حقوق درخواستی خود بهتر مذاکره کنید، آفرهای جذاب‌تری هم به سمت شما خواهند آمد. به اولین شغل خارجی خود به چشم سکوی پرتاب نگاه نکنید و فکر نکنید که مثلاً یک سال بعد می‌توانید آفر شغلی خیلی متفاوتی دریافت کنید؛ چرا که اولین حقوق شما در آفرهای بعدی مؤثر خواهد بود.

برای تهیه پروفایل لینکدین و رزومه خود وقت زیادی بگذارید. رزومه و پروفایل شما، ویترین شماست که با آن شما را پیدا می‌کنند، می‌شناسند و قضاوت می‌کنند.

نظر و تجربه شما در این مورد چیست؟ از آنجایی که فکر می‌کنم صحبت‌کردن در مورد این موضوعات بهترین راهی است که می‌توانیم به کمک آن، از پس مشکلات پیش‌رو برآییم؛ از شما دعوت می‌کنم که نظر خودتان را بنویسید تا با هم بیشتر حرف بزنیم!