تحصیلات یا تجربه: کدام یک در شغل یابی مهمتر است؟

این سناریو را در نظر بگیرید. حامد و علیرضا برای یک شغل درخواست می دهند. هر دو آنها مصاحبه شغلی خوبی داشتند، اما حامد 15 سال تجربه دارد ولی مدرک دانشگاهی ندارد، و علیرضا تازه از دانشگاه دانش‌آموخته شده و هیچ تجربه ای ندارد. کدام یک شغل را به دست می آورند؟

بنابراین پرسشی که هنگام یافتن یک شغل پیش می آید این است که آیا تحصیلات به یافتن شغل کمک می کند، یا تجربه کاری گذشته شما اهمیت بیشتری دارد؟ فراتر از به دست آوردن شغل، کدام یک (تجربه یا تحصیلات) از نظر رشد شغلی و کسب درآمد خوب برای آینده به شما کمک بیشتری خواهد کرد؟ در این مقاله، به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم.

تجربه کاری یا تحصیلات؟

استدلال‌های مربوط به تحصیلات در مقابل تجربه کاری (و برعکس) متفاوت است، اما برخی از اصلی‌ترین آنها به این صورت است:

تحصیلات عالی فقط ثابت می کند که در دانشگاه موفق بودید، نه لزوما در یک موقعیت شغلی در دنیای واقعی.
تجربه کاری می تواند برای پیدا کردن یک شغل به شما کمک کند، اما بدون تحصیلات و آموزش، ممکن است مهارت هایی را که برای پیشرفت در آینده مهم است، نداشته باشید.
مدرک می تواند نشان دهد که شما دانش تخصصی مورد نظر کارفرما را دارید و می توانید با حداقل آموزش، کار خود را در شرکت شروع کنید.

ترکیب مورد نظر تحصیلات و تجربه می تواند از رشته ای به رشته دیگر متفاوت باشد. در حالی که تحصیلات عالی برای برخی مشاغل مهم است، ممکن است در برخی دیگر از مشاغل از ارزش کم تری برخوردار باشد. مثلا در زمینه فناوری های پیشرفته، تحصیلات ممکن است بر تجربه برتری داشته باشد، در حالی که در شغل هایی مثل کارشناس فروش، تجربه کاری بر تحصیلات دانشگاهی برتری دارد.

ارزش تجربه کاری

اگر مدرک خود را 15 یا 20 سال پیش، به ویژه در زمینه فناوری، دریافت کرده باشید، اکنون مدرک شما کاربرد زیادی برای کارفرما ندارد. در این صورت باید به کارفرمایان بالقوه نشان دهید که به یادگیری ادامه داده اید، با روندهای صنعت همگام بوده اید و هر مهارت جدیدی را که کارفرما مورد نیاز است به دست آورده اید.

از سوی دیگر اگر به تازگی فارغ التحصیل شده اید، مدرک تحصیلی شما نشان می دهد که دانش و مهارت اولیه برای یک شغل در رشته خود را کسب کرده اید. کارفرمایان احتمالاً شما را به عنوان فردی می بینند که می تواند کارش را شروع کند اما به آموزش اولیه در حین کار نیاز دارد، که البته برای کارفرمایان هم از نظر مالی و هم زمان، هزینه دارد.

هر تجربه کاری که در زمان دانشجویی به دست آورده اید کمک کننده است، چه به صورت کارآموزی بوده باشد یا شغلی دانشجویی. بنابراین داشتن تجربه کاری در دوران دانشجویی می تواند نظر کارفرما نسبت به شما را بیشتر جلب کند. در واقع کارآموزی فرصتی عالی برای به کسب تجربه کاری و نشان دادن تمایل شما برای سرمایه گذاری در حرفه خود است. کار داوطلبانه نیز می تواند رزومه کاری شما را تقویت کند. بنابراین به دنبال موقعیت هایی باشید که تجربه لازم را در اختیار شما قرار دهد، حتی اگر در زمینه شما نباشد.

ارزش تحصیلات

آمارهای جهانی نشان می دهند که:

میزان تحصیلات و درآمد ارتباط نزدیکی با هم دارند و تحصیلات بالاتر معمولاً منجر به حقوق و دستمزد بالاتر می شود.
افراد با تحصیلات بالاتر نرخ بیکاری کمتری دارند. البته در ایران مقداری تفاوت دارد. به طوری که آمارها نشان می دهد نرخ بیکاری در دانش آموختگان دانشگاهی بالاتر است. البته به نظر می رسد نرخ بیکاری بالا مربوط به رشته های دانشگاهی باشد که بازار کار کمتری دارند یا مربوط به دانش آموختگانی می شود که صرفا مدرک تحصیلی گرفتند و از مهارت های موردنیاز بازار کار به اندازه کافی برخوردار نیستند.

تحصیلات عالی مخصوصاً برای افرادی که در ابتدای کار خود هستند اهمیت دارد. اما همانطور که پیش می روید، تجربه شغلی و کسب مهارت های جدید وزن بیشتری پیدا می کنند. توجه داشته باشید که برای کسب برخی از مشاغل مانند معلم، عضو هیات علمی، وکیل، روان شناس، پزشک و سایر مشاغل حوزه بهداشت و درمان نیاز به داشتن مدرک دانشگاهی هستید.

کارفرمایان تجربه کاری را ترجیح می دهند یا تحصیلات؟

این بستگی به نوع شغل و ترجیحات کارفرما دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکثر کارفرمایان برای تحصیلات دانشگاهی ارزش قائل هستند. با این حال، تجربه کاری می‌تواند نقش مهمی در تصمیم‌گیری برای دادن شغل یا ارتقای شغلی داشته باشد.

برخی از مشاغل سطح مشخصی از تحصیلات دانشگاهی را به عنوان شرط ورود می طلبند مانند پرستاری، روان شناسی، حقوق یا غیره. برخی دیگر از مشاغل مانند کارشناس فروش برای تجربه کاری ارزش بیشتری قائل می شوند.

در حالت ایده‌آل، شما به عنوان متقاضی شغل، می‌توانید به کارفرمایان نشان دهید که هم تحصیلات و هم تجربه لازم برای موفقیت در رشته خود را دارید. این ترکیب می تواند از رشته ای به رشته دیگر متفاوت باشد و حتی در برخی از مشاغل ممکن است به مدرک پیشرفته تر از مثلاً لیسانس نیاز نداشته باشد.

مطالعه متن مقاله در سایت آرنا