مشاروه تحصیلی و انتخاب رشته عامل اصلی انصراف و تغییر رشته در دانشگاه

با توجه به آمار منتشر شده از سوی وزارت علوم، بسیاری از دانشجویان بعد از قبولی در دانشگاه، تغییر رشته می‌دهند و یا این که با انصراف از رشته قبولی مجدد در کنکور سراسری شرکت می‌کنند. در سالهای گذشته شاهد انصراف دانشجویان دانشگاه های برتر مانند دانشگاه صنعتی شریف و شرکت مجدد آنها در کنکور سراسری بودیم.
اگر بخواهیم ریشه‌یابی صحیحی انجام دهیم، نباید فقط دلیل را به انتخاب رشته کنکور نسبت دهیم. عوامل مهمی چون مشاوره تحصیلی و برنامه ریزی درسی و انتخاب رشته سال نهم به دهم یکی دلایل اصلی و بنیادی این رخداد هستند.

مشاوره تحصیلی و انتخاب رشته سال نهم به دهم

وجود مشاور تحصیلی مانند وجود یک قطب نما یا نا خدا در کشتی است، که با دستور ها و جهت یابی های به موقع می تواند کشتی را از دل طوفان های سهمگین به سلامت بیرون آورد. 

بسیاری از اولیا آینده‌نگر از سال اول ابتدایی برای آینده فرزند خود برنامه ریزی می کنند. این اولیا می‌دانند اگر با دیدِ باز و اطلاعات کافی برای فرزند خود برنامه ریزی داشته باشند و او را هدایت کنند، آینده موفقی برای فرزند خود رقم می زنند. در این جا به قسمتی از وظایف مشاور تحصیلی در دوران ابتدایی دانش آموزان اشاره می کنیم:
• کشف علایق و استعداد ها در دانش آموزان این مقطع و ارائه راهکار های مناسب برای شکوفایی این استعداد ها
• تنظیم برنامه های فوق برنامه مانند ورزش،موسیقی و …
• ارائه راهکار ها و بازی های مناسب در جهت پرورش خلاقیت و استعداد ها
• برنامه ریزی مناسب برای یادگیری زبان خارجی
• هدف سازی و برنامه ریزی مناسب برای رسیدن به اهداف به صورت پله ای
اگر دانش آموزان ما از کودکی یاد بگیرند که در زندگی هدف داشته باشند،برای رسیدن به آن در آینده برنامه ریزی کنند و بعد از برنامه ریزی تلاش کنند،بسیاری از مشکلات در آینده وجود نخواهد داشت.
• برنامه ریزی مناسب برای تحصیل در دبیرستان خوب،رسیدن به دانشگاه ایده آل
وظایف مشاور تحصیلی در مقطع متوسطه اول
مقطع متوسطه اول در نظام جدید آموزش و پرورش،بار سنگینی از علم و تربیت را در ایران به دوش می کشد. دانش آموزان در این سن به بلوغ می رسند. افت تحصیلی، مشکلات رفتاری، شروع مصرف سیگار، مصرف مواد روانگردان، مصرف گُل… در این مقطع آغاز می شود. برای اینکه بتوانید این مقطع حساس را به خوبی بگذرانید، وجود یک مشاور تحصیلی و روانشناسی در کنار شما ضروری است. در این قسمت به برخی وظایف مشاور تحصیلی در دوره متوسطه اول می پردازیم:
• برنامه ریزی تحصیلی برای جلوگیری از افت تحصیلی به علت زیاد شدنِ تعداد و حجم دروس
• برنامه ریزی و مشاوره تحصیلی لازم برای شرکت در آزمون های ورودی دبیرستان های برتر
• برنامه ریزی برای یادگیری زبان های خارجی
• ایجاد انگیزه برای شرکت در آزمون های خاص مانند المپیادهای علمی
• معرفی جشنواره های دانش آموزی،ساخت ربات، جشنواره خوارزمی و… و تشویق دانش آموزان برای شرکت در این آزمون ها
• ارتباط مستقیم با دانش آموز، شناخت روحیات و استعداد ها برای انتخاب رشته سال نهم و ورود به دبیرستان
• شناسایی استعداد و علائق نوجوان برای هدایت تحصیلی او به رشته مناسب در متوسطه دوم

?

انتخاب رشته سال نهم به دهم دبیرستان
گاهی اوقات که در مورد هدایت و انتخاب رشته تحصیلی در سال نهم به دهم که صحبت می‌شود، در ذهن شنونده فقط رشته‌های نظری مانند ریاضی و فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی نقش می‌بندد؛ اما باید در نظر داشت که موفقیت دانش‌آموزان فقط در ورود به این سه رشته و به دنبال آن دانشکده‌های مهندسی و علوم پایه، پزشکی و پیراپزشکی، حقوق و مدیریت نیست. رشته‌های هنرستان، فنی حرفه ای و کاردانش هم سهم زیادی در تربیت نیروی متخصص در بازار کار را دارند.
بنابراین برای رسیدن به موفقیت در انتخاب رشته دانشگاه از سال‌ها قبل باید به فکر بود.
مشاوره تحصیلی و انتخاب رشته کنکور
انتخاب رشته در سال کنکور یکی از مهم ترین و حساس ترین و البته سرنوشت سازترین قسمت های زندگی یک کنکوری می باشد. بعد از برگزاری کنکور سراسری و شرکت در این آزمون،داوطلب و البته اولیای دانش آموزان با سدی به نام انتخاب رشته مواجه خواهند شد.
کنکور چه خوب و چه بد به پایان رسیده است و اکنون زمان آن فرارسیده است که با انتخاب رشته صحیح و اصولی با رتبه به دست آمده،داوطلب بتواند در بهترین رشته و دانشگاه تحصیل کند.پس از کنکور مجموعه های گوناگونی برای جذب دانش آموزان به جهت انتخاب رشته اقدام می نمایند،اما چند درصد از این مشاوران و مراکز می توانند انتخاب رشته را به بهترین نحو ممکن انجام دهند و یا بهتر است بگوییم اصلا انتخاب رشته اصولی و دقیق چه نوع انتخاب رشته ای می باشد؟
انتخاب رشته باید توسط مشاور حرفه ای با سوابق و آمار قبولی بالا در سال های قبل انجام شود و شامل ویژگی های زیر باشد:
• برای انتخاب رشته باید خصوصیات اخلاقی،مهارت ها و توانایی های دانش آموز به صورت کامل بررسی گردد:
میدانید که رشته انتخابی شما مستقیما در زندگی آینده شما تاثیر خواهد داشت .رشته شما جایگاه شغلی،کار،میزان درآمد و جایگاه اجتماعی شما را تعیین خواهد کرد پس در ابتدا باید توانایی ها و علایق کامل دانش آموز مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان فهمید که ورود به کدام رشته و بازار کار برای او آینده ای روشن تر را خواهد ساخت.بی اطلاعی از علایق داوطلب ممکن است سبب شود تا او حتی نتواند دوران تحصیل در دانشگاه را پشت سر گذارد.مشاوران حرفه ای این کار را با تست های استاندارد و جلسه حضوری و مشاوره با داوطلب انجام می دهند.
• معرفی رشته ها به دانش آموزان و اولیای آن ها:
هر ساله با دانش آموزان زیادی رو برو می شویم که اطلاعات درستی از رشته ها و بازار کار این رشته ها ندارند که مشاور در فرایند انتخاب رشته موظف است تا رشته ها،سوالات و ابهامات ذهنی دانش آموز و اولیای دانش آموز را برطرف کند و در مورد سوالات آنها مفصلا توضیح دهد،زیرا ممکن است رشته ای دارای بازار کار خوبی باشد و شما از آن بی خبر باشید و یا رشته ای نام معروفی داشته باشد اما در کشور به حد اشباع رسیده باشد.

?

• انتخاب رشته باید به صورت دستی انجام شود:
در بازه زمانی انتخاب رشته بسیاری از موسسات به دلیل جذب بالای دانش آموزان فرصت انتخاب رشته دستی را ندارند و انتخاب رشته را به وسیله نرم افزارهای کامپیوتری و بدون اطلاع از وضعیت های جدید و با توجه به شرایط قبلی و ظرفیت سال های قبلی دانشگاه ها انجام می دهند که متاسفانه عدم دقت در این نرم افزار ها موجب شکست داوطلب و عدم قبولی در رشته مورد نظر می شود.توجه داشته باشید که انتخاب رشته به وسیله نرم افزار ها دارای درصد خطای بالایی می باشد.
• انتخاب رشته باید با توجه به ظرفیت جدید دانشگاه ها،سهمیه ها و... صورت گیرد:
آگاهی از ظرفیت های جدید،سهمیه ها و این سری از نکاتی که بسیاری از مشاوران و اشخاصی که انتخاب رشته می کنند از آن ها چشم پوشی می کنند بسیار مهم و سرنوشت ساز می باشد.آگاهی دقیق از این موارد و انتخاب رشته با توجه به این معیار ها می تواند شما را به رشته و دانشگاه دلخواهتان یک گام نزدیکتر کند.
• انتخاب رشته باید به صورت فردی باشد:
توانایی،علاقه،محدودیت ها،خانواده و.... هر دانش آموز با دانش آموز دیگر متفاوت می باشد و انتخاب رشته باید برای هر شخص با در نظر گرفتن تمامی موارد تنها برای همان داوطلب صورت گیرد.از انتخاب رشته گروهی و موسساتی که انتخاب رشته را به صورت گروهی انجام می دهند دوری  کنید زیرا پزشک نمی تواند یک نسخه را برای تمامی مریضان خود تجویز نماید پس مشاوری را برای انتخاب رشته انتخاب کنید که به صورت فردی تنها برای شما وقت بگذارد و انتخاب رشته نماید.
انتخاب رشته باید بر اساس آینده پژوهی صورت گیرد:
اینکه انتخاب رشته بر اساس آینده پژوهشی چیست و چگونه صورت می گیرد را بسیاری از افرادی که انتخاب رشته می کنند نمی دانند و به همین خاطر توجهی به آن ندارند که این موضوع نیز بین شما و رشته دلخواهتان فاصله بیندازد.
در آخر متذکر می شویم که انتخاب رشته بهتر سبب تحصیل در رشته بهتر و در نتیجه آینده و درآمد بهتر شما خواهد شد و آخرین و مهم ترین گام شما در سال کنکور انتخاب رشته صحیح و اصولی می باشد.افراد بسیاری بوده اند که با رتبه های خوب به دلیل انتخاب رشته غلط، در رشته و دانشگاه های خوبی تحصیل نکرده اند و در مقابل افرادی با رتبه های نه چندان خوب در رشته هایی خارج از انتظار تحصیل کرده اند. توجه داشته باشید که انتخاب رشته صحیح باید قبولی شما را در بهترین رشته و دانشگاه ممکن با رتبه به دست آمده تضمین کند پس خواهشمندیم در انتخاب رشته و انتخاب مشاور انتخاب رشته نهایت دقت را داشه باشید زیرا انتخاب رشته آخرین فرصت طلایی شما در سال کنکور می باشد و چه زود دیر می شود دوست کنکوری من!
نکته آخر: قبل از انتخاب مشاور تحصیلی و انتخاب رشته سال نهم یا کنکور، حتما درباره مشاور مورد نظر و رزومه او تحقیق کنید.
منبع: انتشارات مکتب آروین-گروه آموزشی مهندس امیر حسین افشار