همه چیز درباره سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی

بر اساس قوانین و مقررات حاکم بر نظام جمهوری اسلامی، مسولیت اجرای قوانین کشور بر عهده قوه مجریه (دولت) است. با توجه به تلاش این نهاد برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، در سال‌های اخیر بودجه لازم برای اجرای قوانین کشور از راه مالیات‌هایی که مردم پرداخت می‌کنند تامین می‌شود.

در همین راستا، سامانه‌ای به نام مودیان مالیاتی ایجاد شده تا مردم با ثبت نام در آن بتوانند مالیات‌های خود را پرداخت کنند. با ما همراه باشید تا در ادامه بیشتر با سامانه مودیان مالیاتی و نحوه کار با آن آشنا شویم.

هدف از تشکیل سامانه مودیان مالیاتی چیست؟

با توجه به تعریفی که سازمان امور مالیاتی کشور ارائه داده است، مودیان مالیاتی کسانی هستند که موظفند در زمانی مشخص بابت شغل خود و معاملات اقتصادی که انجام می‌دهند به دولت مالیات پرداخت کنند.

بر همین اساس، در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۹۸ قانون سامانه مودیان مالیاتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در ۱ آبان ۱۳۹۸، از سوی شورای نگهبان تایید شد. با توجه به فراهم نبودن زیرساخت‌های مناسب، اجرای این قانون تا شهریور ۱۴۰۱ به تعویق افتاده بود و طبق فراخوان‌هایی که پس از این تاریخ منتشر شده‌اند، صاحبان مشاغل وظیفه دارند تا حداکثر ۱۴۰۲/۱۰/۱ در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند.

از اهداف اصلی تشکیل سامانه مودیان مالیاتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• با افزایش اطلاعات سازمان امور مالیاتی، از فرار مالیاتی مودیان جلوگیری کند.
• با مکانیزه کردن عملیات و بهینه‌سازی فرایندهای مالیاتی، هزینه‌های اجرایی اخذ مالیات را کاهش دهد.
• نحوه تعامل مودیان مالیاتی با نهادهای ذی‌ربط را تسهیل کند.
• پرداخت مالیات از سوی مودیان مالیاتی در زمان مشخص انجام شود.
• مالیات به شیوه‌ای عادلانه تعیین شود.
• درآمد‌های مالیاتی دولت افزایش پیدا کند.

چه کسانی باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند؟

کلیه افراد حقوقی که صاحب کسب و کار هستند باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند. علاوه‌بر این‌ها اشخاص زیر نیز باید نسبت به ثبت نام در این سامانه اقدام کنند:

• اشخاص حقیقی که کسب و کار مستقلی دارند.
• کسانی که مسئولیت عرضه کالا و خدمات را بر عهده دارند و از پرداخت عوارض معاف هستند.
• فعالان اقتصادی که در مناطق آزاد تجاری-صنعتی فعالیت دارند و حجم معاملات سالانه آن‌ها بیشتر از مبلغ پیشنهادی هیات وزیران است.

آموزش ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی

ممکن است تصور کنید که کار با سامانه مودیان مالیاتی سخت و پیچیده است، ولی با انجام مراحل زیر به‌صورت گام به گام می‌توانید به‌راحتی در این سامانه ثبت نام کنید:

۱- آدرس https://my.tax.gov.ir/ را در مرورگر خود وارد کنید.

۲- در بخش «ثبت نام»، اطلاعات خواسته شده را وارد کنید و بر روی «ثبت نام» کلیک کنید.

اگر کد ملی شما با شماره‌ تلفنی که وارد کرده‌اید مطابقت داشته باشد، در این مرحله یک کد احراز هویت به تلفن شما ارسال می‌شود.

۳- رمز یک بار مصرفی که به شماره شما ارسال شده را وارد کنید و بر روی «ورود به سامانه» کلیک کنید.

در این مرحله ثبت نام اولیه تکمیل می‌شود.

اگر در اداره ثبت شرکت خود را ثبت نکرده‌اید، باید پس از ثبت نام اولیه، مراحل زیر را انجام دهید:

۱- به آدرس https://my.tax.gov.ir/ بروید و در بخش «ثبت نام»،‌ بر روی «ثبت نام اشخاص حقوقی» کلیک کنید.

۲- در بخش «مودی» گزینه «حقوقی» را انتخاب کنید و بعد از وارد کردن شماره/شناسه ملی/فراگیر، بر روی «ورود به ثبت نام» کلیک کنید.

۳- در این مرحله پیغام «شما هیچ ثبت نامی با شماره یا شناسه ملی خود نداشته و همچنین در شرکاء مودیان دیگر نیز حضور ندارید. جهت ثبت نام جدید روی کلید زیر کلیک نمایید.» برای شما نمایش داده می‌شود. بر روی «پیش ثبت نام جدید» کلیک کنید.

۴- شماره موبایلی که در آغاز ثبت نام وارد کرده بودید را مجدد در بخش «شماره موبایل ثبتی» وارد کنید.

۵- کد ارسالی به تلفن خود را در بخش مربوطه وارد کنید و بر روی «ثبت کد فعالسازی و ادامه» کلیک کنید.

۶- در صورت تطبیق اطلاعات وارد شده با مودی اصلی، صفحه‌ای برای شما نمایش داده می‌شود که شامل بخش‌های مختلف است. اطلاعات خواسته شده را تکمیل کنید و بر روی «ثبت» کلیک کنید.

نحوه ورود به سامانه مودیان مالیاتی

پس از ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی، برای ورود به آن ابتدا وارد آدرس https://my.tax.gov.ir/ شوید. سپس در بخش «ورود»، اطلاعات خواسته شده را وارد کنید و بر روی «ورود به پنل کاربری» کلیک کنید.

قوانین سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

برای آنکه بتوانید به بهترین شکل با سامانه مودیان مالیاتی کار کنید، مهم است که نسبت به مواد قانونی حاکم بر این سامانه آگاهی داشته باشید. از مهم‌ترین این قوانین می‌توان موارد زیر را نام برد:

ماده ۱ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

بنابر ماده ۱ قانون سامانه مودیان مالیاتی، لازم است تا اداره گمرک پیش از ترخیص محصولات وارداتی اطلاعات مربوط به واردکنندگان را به‌صورت ماهیانه برای سازمان امور مالیاتی ارسال کند.

ماده ۲ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

طبق ماده ۲ این قانون، همه افراد باید مالیات خود را در تاریخ تعیین شده به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کنند. همچنین این ماده بیان می‌کند که اگر خرده فروشی‌ها به صورت مستقیم با مصرف کننده نهایی در ارتباط باشند، باید در سامانه مودیان ثبت نام و از پایانه‌های فروشگاهی استفاده کنند. در غیر این صورت، استفاده از پایانه‌های فروشگاهی الزامی نیست ولی باید در سامانه مودیان مالیاتی صورتحساب‌های خود را وارد کنند.

ماده ۳ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

بر اساس ماده ۳ قانون سامانه مودیان مالیاتی، سازمان اداره امور مالیاتی باید بستر لازم را برای افراد مشمول فراهم کند تا بتوانند به‌راحتی در این سامانه ثبت نام کنند و صورتحساب‌های الکترونیکی خود را صادر کنند.

ماده ۴ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

بنابر ماده ۴ قانون سامانه مودیان، مامور مالیاتی تنها در صورتی می‌تواند به محل فعالیت مودی مراجعه کند که در سامانه ثبت نام نکرده باشد یا تخلفی در اطلاعات وارد شده داشته باشد.

ماده ۵ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

طبق ماده ۵ قانون مودیان مالیاتی، فروشندگان باید صورتحساب خود را از طریق سامانه مودیان صادر کنند ولی کسانی که به‌صورت مستقیم با مصرف کنندگان نهایی در ارتباط هستند، باید به پایانه‌های فروشگاهی مراجعه کنند.

ماده ۶ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

بر اساس ماده ۶ قانون سامانه مودیان مالیاتی، افراد بر اساس دارا بودن یا نبودن سابقه مالیاتی به دو دسته تقسیم می‌شوند. بر همین اساس، کسانی که دارای سابقه مالیاتی هستند نمی‌توانند در هر دوره مالیاتی بیشتر از ۳ برابر دوره قبل فروش داشته باشند.

ماده ۷ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

با توجه به ماده ۷ قانون سامانه مودیان،‌ صورتحساب‌های ثبت شده در این سامانه به‌طور خودکار داخل سامانه فهرست معاملات موضوع ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم نیز ثبت می‌شوند. به همین خاطر دیگر فهرست معاملات فصلی برای این افراد ارسال نمی‌شود.

ماده ۸ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

طبق ماده ۸ قانون سامانه مودیان، اگر افراد واجد شرایط در سامانه مودیان مالیاتی یا پایانه‌های فروشگاهی ثبت نام نکنند، مشمول ماده ۴ این قانون نمی‌شوند.

ماده ۹ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

بر اساس ماده ۹ قانون سامانه مودیان مالیاتی، اگر افراد در اعلام فعالیت‌ها و معاملات خود به صورت شفاف عمل نکنند، صورتحساب الکترونیکی خود را صادر نکنند و یا در هنگام اعلام قیمت خرید/فروش، مبلغ صحیح را ثبت نکنند مشمول جریمه‌های مالیاتی می‌شوند.

اگر فرد پس از ابلاغ موضوع تخلف خود را بپذیرد، بنابر قانون ۲۲ مالیاتی مشمول جریمه‌‌های زیر می‌شود:

• اگر صورتحساب خود و یا فاکتورهای لازم را ارسال نکند، باید در مجموع دو برابر مالیات تعیین شده را پرداخت کند.
• اگر فرد در زمان مقرر در سازمان امور مالیاتی کشور ثبت نام نکند، علاوه بر مالیات تعیین شده باید ۷۵ درصد از آن را به‌عنوان جریمه پرداخت کند.
• اگر فرد اطلاعات برگ‌های صورتحساب خود را طبق قوانین تکمیل نکرده باشد، باید ۲۵ درصد از مالیات تعیین شده را نیز به‌عنوان جریمه بپردازد.
• اگر فرد قیمت‌های موجود در صورتحساب را به‌ شکل صحیح وارد نکرده باشد، باید به‌اندازه مالیات تعیین شده جریمه بپردازد.
• اگر فرد اظهارنامه مالیاتی خود را در زمان تعیین شده ارسال نکند، باید ۵۰ درصد از مالیات خود را به‌عنوان جریمه بپردازد.

اما اگر فرد تخلف خود را نپذیرد، به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع داده می‌شود.

ماده ۱۰ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

طبق ماده ۱۰ قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، کسانی که مشمول پرداخت مالیات هستند باید حساب‌های بانکی، شناسه یکتای دستگاه کارتخوان بانکی و درگاه‌های پرداخت الکترونیکی مربوطه را در سامانه مودیان مالیاتی ثبت کنند.

ماده ۱۱ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

بنابر ماده ۱۱ قانون سامانه مودیان مالیاتی، بانک مرکزی تا حداکثر یک سال پس از ابلاغ این قانون باید دستگاه‌های کارتخوان بانکی و درگاه‌های پرداخت الکترونیکی را سازماندهی کند و به هر یک از پایانه‌های فروش یک شناسه منحصربه‌فرد اختصاص دهد. علاوه‌بر این، بانک مرکزی موظف است تا کلیه اطلاعات حساب‌های بانکی مرتبط مودیان را به سامانه اطلاع دهد.

ماده ۱۲ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

اگر افراد به دلایلی همچون نقص فنی سامانه نتوانند صورتحساب الکترونیکی خود را صادر کنند، طبق ماده ۱۲ قانون سامانه مودیان مالیاتی باید تا حداکثر پایان ساعت اداری روز بعد، موضوع را به شرکت معتمد مالیاتی اطلاع دهند.

ماده ۱۳ قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی

اگر فرد به‌صورت موقت یا برای همیشه ارتباط خود را با پایانه‌های فروشگاهی قطع کند، باید حداکثر تا ده روز بعد موضوع را به شرکت معتمد مالیاتی یا سازمان اطلاع دهد.

اصطلاحات مهم و پرکاربرد در سامانه مودیان مالیاتی

اگر با اصطلاحات رایج در سامانه مودیان مالیاتی آشنایی نداشته باشید، کار کردن با آن می‌تواند سخت و گیج کننده باشد. به همین خاطر، در این بخش تعدادی از اصطلاحات کلیدی این سامانه را به شما معرفی می‌کنیم.

سامانه مودیان

به سامانه‌ای که توسط سازمان اداره امور مالیاتی ساخته شده تا مالیات‌های پرداختی از سوی صاحبان مشاغل را مدیریت کند، سامانه مودیان گفته می‌شود.

صورتحساب الکترونیکی

هر صورتحسابی که شماره منحصربه‌فرد مالیاتی داشته باشد و اطلاعات مندرج در آن در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره شود،‌ صورتحساب الکترونیکی گفته می‌شود.

انواع صورتحساب الکترونیکی عبارتند از:

• صورتحساب نوع اول: صورتحسابی که شامل اطلاعات کامل فروشنده، خریدار و نوع کالا است.
• صورتحساب نوع دوم: صورتحسابی که شامل اطلاعات کامل فروشنده و نوع کالا است، ولی اطلاعات خریدار را ندارد.
• صورتحساب نوع سوم: رسید پرداخت وجه صادر شده از دستگاه کارتخوان بانکی

حافظه مالیاتی

منظور از حافظه مالیاتی، بخش سخت‌افزاری سامانه مودیان مالیاتی است که برای هر فرد یک شماره شناسه یکتای اختصاصی دارد و تحت نظارت سازمان مالیاتی، اطلاعات مودیان را ثبت و به سامانه آن‌ها منتقل می‌کند.

پایانه فروشگاهی

به هر ابزاری که قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی داشته باشد و بتوان به‌وسیله آن به سامانه مودیان و شبکه الکترونیکی پرداخت رسمی کشور وارد شد، پایانه فروشگاهی گفته می‌شود.

شرکت‌های معتمد ارائه دهنده خدمات

به شرکت‌هایی که دارای پروانه فعالیت هستند و بر اساس قوانین سازمان امور مالیاتی، به شرکت‌ها یا اشخاص حقوقی آموزش و مشاوره می‌دهند و نصب و پشتیبانی تجهیزات مورد نیاز برای خدمات مالیاتی را بر عهده دارند، شرکت‌های معتمد گفته می‌شود.

کارگروه راهبری سامانه مودیان مالیاتی

کارگروه راهبری سامانه مودیان متشکل از نمایندگان وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت)، وزارت اطلاعات، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و بانک مرکزی است. وظیفه این کارگروه، تهیه و تدوین استانداردهای لازم برای تبادل اطلاعات است.

برای آنکه این استانداردها به قانون تبدیل شوند، باید از سوی وزارت اقتصاد و دارایی و همچنین وزارت اطلاعات تصویب شوند.

کلام پایانی

سازمان امور مالیاتی برای اطمینان از تامین بودجه فعالیت‌های اجرایی کشور، سامانه ای به نام مودیان مالیاتی را راه‌اندازی کرده است که تمامی امور مربوط به مالیات را بررسی می‌کند. با توجه به اهمیت این موضوع، ما در این مقاله سامانه مودیان مالیاتی را با جزئیات کامل معرفی کردیم تا کسب و کارها بتوانند درک بهتری از آن داشته باشند و هنگام کار با آن، از ضرر و زیان جلوگیری کنند.