چگونه می‌توان رئیس‌جمهور شد؟! / شرایط و ویژگی‌های لازم
بالاترین و مهم‌ترین مقام سیاسی هر کشور در دست رئیس‌جمهور آن کشور است. در تمام دنیا تصمیمات بزرگ، توسط بالاترین مقام سیاسی آن کشور یعنی رئیس‌جمهور گرفته می‌شود اما همان‌طور که این مقام، مقام مهمی تلقی می‌شود، صد البته رسیدن به آن نیز مشقت و فراز و نشیب‌های زیادی دارد.
با اینکه در قانون اساسی کشور ما هر فردی با هر قومیت و نژادی محدودیتی در رئیس‌جمهور شدن ندارد، اما قوانین زیادی نیز هستند که شرایط خاصی را برای صاحبان این منصب ایجاد کرده‌اند. ما در این مطلب سعی کرده‌ایم در مورد این موضوع مطالب مفیدی را برای شما ارائه دهیم.
رئیس‌جمهور کیست و چه وظایفی دارد؟
رئیس‌جمهوری ایران، عالی‌ترین مقام رسمی کشور ایران بعد از ولایت‌فقیه است که با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود. مطابق با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رئیس‌جمهوری مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه‌ی مجریه را عهده‌دار است.
امضای عهدنامه‌ها، موافقت‌نامه‌ها و مسائل مربوط به دیگر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی، برنامه‌ریزی ملی، بودجه و وظیفه‌ی گماشتن‌های دولتی، گماشتن وزیرها، استاندارها و سفیرها تابع تصدیق مجلس شورای اسلامی، از جمله وظایف رئیس‌جمهوری است.
همچنین رئیس‌جمهوری در ایران رئیس شورای عالی امنیت ملی و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز هست.
رئیس‌جمهوری ایران برای مدت چهار سال توسط رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود و نباید برای بیش از دو دوره‌ی متوالی در این سمت باقی بماند.
شرایط ریاست جمهوری از نظر قانون اساسی
قانون اساسی در اصل ۱۱۵ به ذکر ویژگی‌های فرد موردنظر برای اخذ مقام ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند، انتخاب گردد.
ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوا، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.
تابعیت عبارت از رابطه‌ی سیاسی، معنوی و حقوقی است که شخص را به دولت معینی مرتبط می‌سازد. ایرانی‌الاصل بودن به این معناست که رئیس‌جمهور نه‌تنها خودش، بلکه پدرش نیز تابعیت ایران را داشته باشد.
بر اساس اصل ۱۱۵ قانون اساسی فردی که نامزد کاندیدای ریاست جمهوری می‌شود باید دارای سابقه و شهرت سیاسی و مذهبی باشد.
بر اساس اصل‌های قانون اساسی با اینکه اشاره‌ی مستقیمی به اینکه رئیس‌جمهور می‌تواند زن باشد یا نه، نشده است و این مورد به شورای نگهبان واگذار شده تا در تأیید صلاحیت افراد، مصلحت کشور را در نظر بگیرند، بااین‌حال تابه‌حال هیچ زنی در کشور ما از طرف این شورا مورد تأیید قرار نگرفته است.
با این حساب می‌توان گفت مرد بودن نیز از شرایط رئیس‌جمهور شدن در ایران است.
در اصل ۱۱۵ قانون اساسی شرط حسن سابقه و تقوا نیز برای رئیس‌جمهوری ذکر شده که تأیید این امر با توجه به عملکرد فرد در گذشته انجام می‌پذیرد که این نکته مربوط به شرایط اخلاقی رئیس‌جمهور است.
مدیر و مدبر بودن رئیس‌جمهور نیز از جمله شرایط سیاسی و اداری این مقام بشمار می‌رود که باید از طریق سابقه‌ی مدیریتی و داشتن تجربیات اجرایی و عملکرد باتدبیر در آن مقاطع قبلی فرد مورد سنجش قرار بگیرد.
شرایط ریاست جمهوری از نظر سیاسی و اداری
همان‌طور که در قانون اساسی هم ذکر شده بود کسی که خواهان کاندید شدن در ریاست جمهوری است باید داری مقام سیاسی و مذهبی بالایی در کشور باشد. برخی از این مقام‌ها عبارت‌اند از: نخست‌وزیر یا معاون اول، وزیر کشور، وزیر خارجه، وزیر اقتصاد، استاندار یا فرماندار، شهردار پایتخت، نماینده یا رئیس مجلس، وزیر دفاع یا فرمانده ارتش.
با اینکه در قانون اساسی کشور اشاره‌ی مستقیمی به این سمت‌ها نشده است، اما با توجه به افرادی که تابه‌حال توانسته‌اند به این مقام دست یابند یا توانسته‌اند تأیید صلاحیت خود را دریافت کنند، این‌گونه نتیجه‌گیری می‌شود افرادی که در این سمت‌ها حضور داشته‌اند شانس بیشتری برای رسیدن به مقام ریاست جمهوری دارند.
باید گفت جمع شدن چند سمت از مسئولیت‌های نام برده در یک فرد، امکان پیروزی وی را دو چندان می‌کند.
شرایط ریاست جمهوری از نظر تحصیلات
با توجه به این مورد که رشته‌ی خاصی برای این مقام وجود ندارد و از نظر قانون اساسی نیز رشته‌ی خاصی برای افراد خواهان این منصب ذکر نشده است، افراد با هر رشته و تحصیلاتیمی‌توانند کاندید ریاست جمهوری شوند. البته با توجه به اینکه یکی از شرایط ریاست جمهوری اینست که فرد موردنظر باید از نظر مدیریتی و سیاسی در سطح بالایی باشد، توصیه می‌شود افرادی که به دنبال این مقام هستند در رشته‌های زیر به تحصیلات خود ادامه دهند.
رشته‌هایی مانند مدیریت و علوم سیاسی، حقوق (عمومی)، حقوق بین‌الملل، روابط بین‌الملل، کلیه‌ی گرایش‌های رشته‌ی اقتصاد و گرایش‌های مهندسی مانند عمران و معماری رابطه‌ی نزدیکی با این منصب دارند.
بااین‌حال باید برای پی بردن به رشته‌ی تحصیلی یک رئیس‌جمهور، تحصیلات افرادی که قبلاً شانس ورود به این جایگاه را داشته‌اند بررسی شود.
برای نمونه اکثر ریاست‌جمهوری‌های دنیا در رشته‌هایی مانند علوم سیاسی، حقوق، اقتصاد، علوم سیاسیو ارتباطات بین‌المللی تحصیل کرده‌اند.
فرایند کسب مقام ریاست جمهوری در ایران
- احراز صلاحیت توسط شورای نگهبان
- برگزیده شدن در انتخابات و کسب حد نصاب رأی از طرف مردم
- تنفیذ حکم ریاست جمهوری توسط رهبر
- تحلیف رئیس‌جمهوری در صحن علنی مجلس شورای اسلامی
توانایی‌های لازم برای یک رئیس‌جمهور
علاوه بر مواردی که در قانون اساسی کشور برای این شغل بیان شده است برخی مهارت‌ها نیز وجود دارند که افراد را برای رسیدن به این مقام و موفقیت در آن یاری می‌کنند.
- یک رئیس‌جمهور باید داری شخصیتی قاطع و منطقی باشد و بتواند با قدرت استدلال و تصمیم‌گیری خود در مقامش به‌خوبی ایفای نقش کند.
- یک رئیس‌جمهور باید روابط اجتماعی بالایی داشته باشد و واضح و رسا سخن بگوید. او از این قدرت خود باید در توضیح مسائل کشور و اهداف و تصمیم‌گیری‌های خود به سایر افراد و مردم استفاده کند. خوب و زیبا سخن گفتن می‌تواند محبوبیت و قدرت یک رئیس‌جمهور را بین مردم بالا ببرد.
- یک رئیس‌جمهور بهتر است به چند زبان زنده‌ی دنیا مسلط باشد. این امر به او در دیدارها و ملاقات‌های او با سایر مقام‌های خارجی، کمک شایانی کند و مقام و قدرت سیاسی او را بالا می‌برد.
- یک رئیس‌جمهور باید اهل خوب شنیدن و خوب گوش دادن باشد.
- او باید فردی مسئولیت‌پذیر باشد، زیرا تمام اعمال و تصمیمات او در آینده‌ی کشور تأثیر زیادی دارند.
- یک رئیس‌جمهور باید فردی آرام و صبور باشد و در موارد حساس عجولانه تصمیم نگیرد و بتواند با صبر و حوصله‌ی خود به نظرات دیگر افراد گوش کند و در همه حال مصلحت کشور را بر منافع خود ترجیح دهد.
مطلبی دیگر از این انتشارات
آزمون تیپشناسی شخصیت مایرز بریگز (mbti)
مطلبی دیگر از این انتشارات
چگونه استعدادهای خود را شناسایی کنیم؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
۶ روش جدید پیدا کردن علایق خود