کارشناس ارشد مکانیک ( گرایش سیالات)، با 15 سال سابقه طراحی سیستم های انتقال مواد، عضو تیم فنی مجموعه آتور صنعت
الکتروموتور کولر چیست و چه کاربردی دارد ؟
الکتروموتور در واقع یک دستگاه الکتریکی است که با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی برق تولید می کند و در انواع تجهیزات صنعتی کاربرد وسیعی دارند از جمله این تجهیزات می توان به کولر آبی و گازی اشاره نمود. الکتروموتور کولری با تبدیل انرژی درجهت ایجاد سرما و خنک سازی محیط عمل می کند، همچنین با نام دینام کولر یا موتورکولری معرفی می شوند.الکتروموتور کولری یک موتور تک فاز AC است که در توان های مختلفی تولید می شوند.
در کشور ما معمولا با توان های یک سوم اسب، یک دوم اسب و سه چهارم اسب مصرف می شوند البته بستگی به سایز و ابعاد کولر هم دارد . موتور کولر با دور کند و تند کار می کند و عموما دور 1400 و 3000 دور ، دورهایی است که درخروجی این موتور ها انتظار می رود.
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی دارای مناطق خشک و نیمه خشک می باشد که استفاده و نیاز به کولر ضروری می باشد.این امر باعث تقاضای زیاد خرید و فروش انواع موتور های کولر آبی در بازار می شود. الکترو موتور کولری در برند های متفاوت تولید می شود. دو برند معروف الکتروژن و موتوژن درجهت تولید دینام کولر در بازار با یکدیگر رقابت می کنند.
اجزاء تشکیل دهنده الکتروموتر کولر
1- فریم:
فریم الکتروموتور کولر از جنس فولاد ساخته شده است و درجهت مقاوم سازی این موتورها دربرابر خوردگی ناشی از رطوبت درون محیط کولر از یک لایه رزین پلی استربی رنگ برای پوشاندن دینام استفاده می شود.
2- شفت:
در دینام کولر ، شفت با یک سر خروجی تولید می شود. ابعاد نهایی شفت ها با تلرانس های بسیار دقیق با دستگاه های اتوماتیک تولیده شده و با لایه سیاه رنگ بسیار مقاوم در برابر رطوبت روکش می شوند.
3- روتور:
درالکتروموتور قسمتی هست که در آن با چرخاندن شفت باعث تولید انرژی مکانیکی می شود، روتور شامل کنداکتور برق است که نیروی محرک شفت را ایجاد می کند. هم چنین روتور دارای قفس سنجابی است و با ماشین آلات دقیق و اتومات آلومینیوم خالص تزریق می شود.
4- درپوش (براکت):
درپوش های الکتروموتور کولر از آلیاژ آلومینیوم به روش ریخته گری دایکاست تولید می شود و با یک سوئیچ مخصوص (ترمینال) روی درپوش عقب الکتروموتور سوار می گردد محل نصب سیم ارت در روی درپوش عقب است .
خنک کاری:
خنک کاری الکتروموتور کولر توسط پره های روتور طبق استاندارد NEMA-MG1PART6 صورت می گیرد. روتور هنگام چرخیدن هوا را از کانال براکت ها به داخل موتور کشیده و سپس ازسوراخ هایی که درفریم هستند به بیرون هدایت می کند.
روغن کاری:
الکتروموتور کولر ها معمولا به دلیل نوع طراحی منحصر به فرد خود احتیاجی به روغن کاری مجدد نداشته و روانکار از انباره در داخل درپوش ها به صورت خودکار ما بین یاتاقان و شفت جریان پیدا می کند.
نحوه انتخاب الکتروموتور کولر مناسب :
معولا برای کولر هایی با توان 3000 از الکتروموتور با 1/3 اسب بخار و برای کولر هایی با قدرت 5000 از الکتروموتور کولری 1/2 اسب و همچنین برای کولر 7000 دینام 3/4 اسب استفاده می شود.
توصیه می شود هنگام خرید از شخصی که دارای دانش فنی کافی درمورد الکتروموتور کولری می باشد مشورت بگیرید زیرا برخی از فروشندگان با داشتن اطلاعات غلط یا ناکافی معمولا دینام کولری با توان بالا را ممکن است پیشنهاد دهند که علاوه بر هزینه اضافی باعث افزایش برق مصرفی شما خواهد شد. برای انتخاب موتور کولر مناسب خود ابتدا باید مشخصات کولر خود را در نظر بگیرید و سپس برای خرید الکتروموتور کولری اقدام نمایید.
همانگونه که درموارد بالا ذکر شد ، موتور کولر با قدرت های مختلف در سه دسته اصلی قرار می گیرند که شامل موارد زیر می باشد:
موتور کولر با قدرت 3/4 :
موتور کولر های با قدرت 3/4 اسب بخار مناسب برای کولر هایی با توان 6500 و 7000 به صورت استاندارد تولید می شوند که این موتور کولر ها به عنوان بالاترین توان قدرت در موتور کولر است و با دسته های سبز رنگ از دیگر سایز های موتور کولر تمایز پیدا می کنند. مصرف آب این سایز کولر ها به صورت تقریبی 30 لیتر برساعت است.
این سایز موتور کولر همراه با خازن راه انداز می باشد و خازن راه انداز کولر آبی با سیم پیچ کمکی موتور به صورت سری قرار می گیرد و در هنگام راه اندازی موتور کولر در مدار می باشد. این خازن برای راه اندازی موتور یک اختلاف فاز ایجاد می کند و سپس از طریق کلید گریز از مرکز از مدار خارج می شود.
موتور کولر های کمتر از 3/4 اسب معمولا خازن راه انداز ندارند و موتور های پرقدرت تر از خازنی با ظرفیت 130 تا 140 میکرو فاراد و 110 ولت استفاده می کنند. بنابراین معمولا برای موتور کولر با قدرت های کمتر از 3/4 احتیاجی به خازن راه انداز نمی باشد.
موتورکولر با قدرت 1/2 :
موتور کولر با قدرت 1/2 اسب برای کولر های آبی با توان 4000 و 5000 مناسب هستند و به عنوان دومین سایز موتور کولر که با دستگیره سفید نسبت به دیگر سایز ها متمایز شده اند شناخته می شوند و نیاز به خازن راه انداز ندارند بلکه توسط سیم پیچ اصلی راه اندازی می شوند.
عملکرد مکانیکی این سایز موتور کولر همانند دیگر سایز ها به صورت بلبرینگ به کاربرده شده که از بلبرینگ مرغوب و مناسب دربرابر رطوبت محیط داخلی کولر و همچنین مقاوم در برابر گرد و غبار می باشد تا بتواند صدای موتور کولر را به حداقل صدا برساند.
موتور کولر با قدرت 1/3 :
موتور کولر با قدرت 1/3 اسب برای کولر هایی با سایز 3000 و 3500 مناسب است که به عنوان کوچکترین سایز موتور کولر آبی شناخته می شوند و در دسته هایی به رنگ قرمز قرار می گیرند.
این مدل از موتور کولر هم بدون خازن می باشد اکثر مشتریان و تعمیرکاران برای کولر هایی با این سایز عموما قدرت موتور 1/3 را انتخاب و پیشنهاد می کنند زیرا مقاوم تر در برابر بار های اضافی است و همین طور بازدهی بیشتری دارد.
ازمزایای الکتروموتور کولری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· دارای توان های مختلف برای کولر با ابعاد متفاوت
· به دلیل نداشتن کلکتور از عمر بالا و صدای کم برخوردار می باشد
· طراحی ساده
· به دلیل وجود لایه رزین دربرابر خوردگی مقاوم است
. قیمت مناسب
مطلبی دیگر از این انتشارات
شوفاژ (رادیاتور) چیست و چگونه کار می کند؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
پمپ دنده ای چیست و چه کاربردی دارد؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
هواکش گلخانه ای چیست و چه کاربردی دارد؟