طراح کسب و کار | آسانکننده مسایل دشوار و دشوارکننده مسایل ساده
روندهای مرتبط با مراکز رشد در سال ۱۳۹۹
برای این که بتونم برنامه‌ریزی بهتری برای سال ۱۳۹۹ مرکز رشد ابن سینا داشته باشم و اهداف رو مشخص کنم، دنبال روندهای مرتبط با مراکز رشد گشتم. به مطالب زیادی برنخوردم و اکثر مطالبی که وجود داشت مربوط به چند سال قبل می‌شد. در نهایت فقط به یک مطلب برخوردم که روندهای مورد انتظار انکوباتورهای استارتاپی رو در سال ۲۰۲۰ بررسی کرده بود.
مطلب توسط یکی از فعالین اکوسیستم استارتاپی هند نگارش شده بود و متمرکز بر همون بازار بود. به همین دلیل نتونستم باهاش ارتباط برقرار کنم و به نظرم با این که اکوسیستم هند می‌تونه الگوی خوبی برای اکوسیستم ایران باشه، اما مواردی که ذکر شده بود ارتباط خیلی کمی با فضای فعلی حاکم بر ایران داشت. خلاصه این روندها رو در ادامه می‌گم.
روندهای مورد انتظار مراکز رشد استارتاپی در سال ۲۰۲۰
استفاده از هوش مصنوعی: مراکز رشد با استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی می‌تونند شاهد پیشرفت بیشتری در پروژه‌هاشون باشند و راهکارهای بهتری برای مشکلات صنعت استارتاپ ارائه بدن. نویسنده معتقده که مراکز رشد به خاطر دید همه‌جانبه‌ای که به صنعت دارند می‌تونن بهترین بهره رو از هوش مصنوعی ببرند و از هوش مصنوعی در مشاوره و شبکه‌سازی استفاده کنند.
تمرکز بر استارتاپ‌های نوآورانه: استارتاپ‌های مبتنی بر نوآوری به دلیل پتانسیل بالایی که برای رشد دارند می‌توانند مزایای بسیاری برای مراکز رشد به همراه داشته باشند. به همین خاطر و به دلیل محدود بودن منابع حمایتی مراکز رشد، توصیه می‌شه که این مراکز تمرکز خودشون رو بر استارتاپ‌های نوآورانه بذارن.
راهکارهای آینده‌نگرانه برای مشکلات کنونی: استارتاپ‌ها و اکوسیستم کارآفرینی با مشکلات و چالش‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. مراکز رشد به عنوان حامی استارتاپ‌ها باید برای یافتن راهکار این مسائل و مشکلات اقدام کنند.
آموزش اخلاق: مراکز رشد باید نسبت به مسائل اخلاقی و صداقت حساس باشند و روی آموزش این موارد به استارتاپ‌های تازه‌وارد سرمایه‌گذاری کنند چرا که توسعه اکوسیستم نوآوری نیازمند صداقت و اعتماد است.
تمرکز بر تأثیرات محیطی و اجتماعی: این روزها سرمایه‌گذاران بیشتری بر تأثیرات مثبت محیطی و اجتماعی تأکید می‌کنند. بنابراین سرمایه بیشتری نیز به این حوزه اختصاص خواهد یافت و پایداری اکوسیستم در گروی توجه به این موضوع است. به همین خاطر مراکز رشد باید اهمیت توجه به تأثیرات محیطی و اجتماعی رو به استارتاپ‌های خود گوشزد کنند.
همون‌طور که گفتم مورادی که بیان شده با توجه به شرایط و مختصات اکوسیستم کارآفرینی هند هست و شاید کاملاً منطبق با شرایط ایران نباشه. از اونجایی که دونستن روندهای مرتبط با ایران برام اهمیت داشت شروع به گشتن در منابع داخلی کردم اما همون‌طور که انتظار می‌رفت مطلب خاصی پیدا نکردم. یادم افتاد که چند روز پیش فایلی از مجتبی لشکربلوکی به دستم رسید که شرایط ۵ سال آینده ایران رو تحلیل کرده بود و پیشنهادهایی برای کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری داشت.
در این بررسی شش واقعیت پیش‌روی کسب‌وکارهای ایرانی ذکر شده که مجتبی لشکربلوکی احتمال وقوع اون‌ها رو بالای ۷۰٪ می‌دونه:
- رشد نقدینگی در کریدور همیشگی ۲۰ تا ۳۰ درصد و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها
- متوسط رشد اقتصادی پایین و نوسانی در حدود ۳ درصد
- تنگنای مالی و بودجه‌ای دولت و در نتیجه باقی نماندن بودجه برای توسعه
- مشکل آب و تغییرات جمعیتی/مهاجرتی ناشی از آن
- بیکاری و امکان افزایش آن در افق ۵ساله
- رکود اقتصاد جهانی ناشی از بحران کرونا
مجتبی در این تحلیل دو اَبَرروند اقتصادی-اجتماعی مورد انتظار رو دیجیتالی شدن و تغییرات جمعیتی، نسلی و سبک زندگی می‌دونه و تأثیرات هر کدوم از اونا رو بر کسب‌وکارهای ایرانی بررسی می‌کنه. اما یه نکته رو نباید فراموش کرد و اون پیش‌بینی آینده‌ست.
آینده ما در گرو مسیری است که تا کنون آمده‌ایم (ریشه‌ها/نظریه وابستگی به مسیر)، مگر آنکه تغییری در ساختارها بواسطه روندها، رفتارها (اقدامات، تصیمات و مفروضات بازیگران کلیدی) و یا رخدادهای بزرگ (مانند جنگ یا انقلاب، بیماری همه‌گیر و زلزله) رخ دهد.
مجتبی اشاره می‌کنه که این تحلیل بعد از ۶ ماه باید بازنگری بشه. با این وجود در آخر نتیجه‌گیری می‌کنه که:
انتظار داریم همین وضعیت [شش واقعیت پیش‌روی کسب‌وکارهای ایرانی] در ۵ سال آینده کمابیش ادامه پیدا کند. هرچند در افق بلندمدت امیدواری بالایی به تغییرات مثبت در ایران وجود دارد.
مراکز رشد ایران در سال ۱۳۹۹
بر پایه مواردی که مجتبی لشکربلوکی در تحلیلش از وضعیت کسب‌وکارهای ایرانی در ۵ سال آینده ارائه کرد، روندهایی که به نظرم مراکز رشد ایران در سال ۱۳۹۹ و به طبع اون در سال‌های آینده با اون‌ها مواجه می‌شن رو بیان می‌کنم.
کاهش بودجه و لزوم یافتن جریان درآمدی
با توجه به کسری بودجه دولت، نبود چشم‌انداز برای بهبود این وضعیت و ارائه راهکاری موقتی نظیر عرضه سهام‌های دولتی در بورس، پیش‌بینی می‌شه که بودجه مراکز دولتی و مراکز رشد که اکثراً وابسته به نهادهای دولتی هستند دچار کاهش بشه. به همین خاطر این مراکز باید به دنبال یافتن جریان‌های درآمدی تازه‌ای باشند تا بتونن وابستگی‌شون به بودجه دولتی رو کاهش بدند.
پر ماندن ظرفیت ارائه خدمات
با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها، هزینه‌های استقرار در مراکز رشد هم افزایش پیدا می‌کنه. اما این افزایش منجر به خالی شدن ظرفیت مراکز رشد نمی‌شه چرا که همچنان هزینه استقرار در این مراکز کمتر از سایر گزینه‌ها باقی می‌مونه. افزایش قیمت‌ها اما می‌تونه منجر به تغییر تیم‌های مستقر در مراکز رشد بشه. یعنی تیم‌های سابق که امکان تحمل افزایش هزینه‌ها را ندارند از این مراکز خارج شده و تیم‌ها و شرکت‌های دیگه‌ای که از سایر گزینه‌ها برای استقرار استفاده می‌کردند، استقرار در مراکز رشد رو به عنوان گزینه‌ای منطقی در شرایط بحران مدنظر قرار بدن.
تغییر نسل کارآفرینی
کم کم صدای پای نسل ۸۰ برای ورود به دنیای کسب و کار به گوش می‌رسه و این به معنی تغییر نسل کارآفرینی خواهد بود. لازمه مراکز رشد این تغییر رو به خوبی تحلیل کنند و آمادگی کافی برای پذیرش نسل جدید رو داشته باشند تا بتونند نیازها و دغدغه‌های اون‌ها رو به درستی شناسایی کرده و دچار مشکلات فرهنگی ناشی از اختلاف سلیقه و دیدگاه نَشند.
شتاب در تحول دیجیتال
گذار از جهان قدیم به جهان دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است. اما شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی که تا الان برای تحول دیجیتال کاری نکرده‌اند باید با شتاب و عجله بیشتری فکر چاره کنند. بحران کرونا فارغ از تمام مشکلاتی که در جهان ایجاد کرده، تونسته نقش موتور سوخت برای تحول دیجیتال را بازی کنه. به همین خاطر انتظار می‌ره که شاهد توجه بیشتر به استارتاپ‌های فعال در این حوزه باشیم.
فراخوان جذب واحدهای فناور در مرکز رشد فناوری سلامت ابن سینا در راستای تمرکز بر فناوری‌های دیجیتال سلامت
مواردی که گفتم حاصل تحلیل شخصی بود و لزوماً بیانگر اتفاقات آینده نیست. اما تلاش کردم مبتنی بر واقعیات و تحلیل‌های منطقی فکر کنم. اگر روند دیگه‌ای به نظرتون می‌رسه که بهش اشاره نکردم یا نظر متفاوتی با نظر من دارید خوشحال می‌شم تحلیل شما رو بدونم.
مطلبی دیگر از این انتشارات
۱۱۰ مزیت دانش بنیان شدن: حمایت‌های گمرکی
مطلبی دیگر از این انتشارات
۱۱۰ مزیت دانش بنیان شدن: حمایت‌های مالیاتی
مطلبی دیگر از این انتشارات
سیر تحول مراکز رشد