(کافه) بازارِ خالی، از اپلیکیشن عالی!

مهر ماه 99 بود که به رویداد رونمایی از سایت بینش کافه بازار دعوت شدم (در این سایت میتونید اطلاعات داده کاوی شده کاملا قابل اطمینانی از بازار موبایل اپلکیشن ایران بدست بیارید)

خوب، از اونجاییکه ما هم اون در اون زمان در فاز توسعه mvp اپلیکیشن "آرش و آنا" (پلتفورم موبایل لرنینگ کودک و نوجوان) بودیم، برای شناخت رفتار کاربران کودک و همچنین بررسی اپلیکیشن های رقیب به شدت دنبال اطلاعات موثق و قابل اطمینان می گشتیم، این اتفاق برامون نقش یک پاس گل رو داشت?

به همین خاطر چند هفته خیلی درگیر این سایت شدم و اطلاعات بسیار مفیدی رو ازش استخراج کردم که به شخصه دیدگاهم رو خیلی تغییر داد. (حتی یکی دو مرتبه توی جلسه با برخی مدیران دولتی که ادعاهای عجیب غریب در خصوص رونق فروش کتاب دیجیتال و موفقیت کسب وکارهای اینترنتی در دوران کرونا مطرح میکردند، این اطلاعات رو طوری خرج کردم که آقایون مدیر! به سکوت روی آوردند!)

برای اینکه بتونم همون میزان اثر گذاری و اهمیتی که این اطلاعات برای من به همراه داشت رو به شما منتقل کنم، پیشنهاد میکنم جملات زیر رو به این صورتی که نوشتم (خط به خط) و با مکث مطالعه کنید نه روزنامه وار! و بعد از هر خط، کمی روی اون فکر کنید تا بتونید واقعیت فضای بازار رو تجسم و درک کنید:

توضیح مهم: از آنجاییکه اپلیکیشن ما (آرش و آنا-آموزش کلاس اول تا ششم دبستان) در دسته بندی آموزش قرار داره، من تجزیه و تحلیل سایت بینش رو با گرایش به سمت دسته بندی آموزش و کودک(برنامه) دنبال کردم تا نتایج مورد نظر خودم رو به دست بیارم و چون نمیدونم اپلیکیشن شما که این مطلب رو مطالعه میکنی در چه دسته بندی قرار داره (شاید هم تازه قصد داری با توسعه یک موبایل اپلیکیشن به این کارزار وارد بشی) لذا پیشنهاد میکنم توی سایت بینش، از همین الگو در طرح سوال و انتخاب سنجه ها (شاخص ها) پیروی کنی تا به اطلاعات مورد نظر خودت برسی!

واقعیت 1: کافه بازار درحال حاضر بزرگترین اپ استور فارسی زبان در کل دنیا است! پس داده کاوی اطلاعاتِ مربوط به تنوع اپلیکیشن ها و رفتار خرید کاربران روی این استور، قابل اطمینان ترین نمونه آماری برای طراحی مدل کسب و کار هست! پس لطفا اگر استارت آپ دارید، با پیش فرض های خوش خیالانه و دیتاهایی که مربوط به بازار ایران یا کاربر ایرانی نیست، خودتون رو به کشتن ندید! و سرمایه تون رو به خطر نندازید!

واقعیت 2: از بین 150،000 اپلیکیشن فعال روی کافه بازار، بزرگترین دسته بندی مربوط به آموزش هست با حدود 17% (حدود 25000 اپ)، و بعد از اون رتبه دوم ابزارها با حدود 13%، رتبه سوم دسته های مذهبی و خبری با 7% فراوانی و جالب اینکه بعضی از دسته بندی ها کمتر از 0.5% هستند که به سمت صفر گرد شده اند. مثلا دسته کودک(برنامه) درصدش صفر هست یعنی حداکثر 750 برنامه!

نتیجه: حالا به نظرتون اقیانوس آبی رو توی کدوم دسته بندی ها میشه جستجو کرد و برای خلق ارزش پیشنهادی جدید کجا فضای بیشتری برای نوآوری وجود داره؟

واقعیت 3: اگر روی سنجه "سهم اپ های بالای 10،000 نصب فعال" کلیک کنید، یکم سرتون گیج میره !! چون بازی عوض میشه و معنای گراف ها تغییر می کنند! چرا؟؟

خوب مثلا سهم اپ های بالای 10،000 نصب فعال در دسته بندی آموزش که پرتراکم ترین دسته بندی بود به سمت صفر میل میکنه، یعنی حداکثر 0.5% اپ های دسته آموزش (0.5% از 17% یعنی فقط حدود 127 اپلیکیشن) از همه انواع اپ های آموزشی کافه بازار بالای 10،000 نصب فعال دارند! و جالب تر اینکه بین اپلیکیشن های دسته کودک(برنامه) این عدد 10% هست!

نتیجه: برای استارت آپ ما که یک پلتفورم آموزش برای کودک هست (برنامه + آموزش)، ترکیب این 2 دیتا معنای جالب تری رو ایجاد می کنه! اینکه برنامه های کودک ماندگاری بیشتری روی گوشی کاربر دارند (دلیلش میتونه این باشه که احتمالا کیفیت بیشتری داشته اند چون نسبت به افراد بزرگسال، رفتار کودکان در نصب اپلیکیشن بیشتر برنامه ریزی نشده و تصادفی هست)

به عبارت دیگه میشه این نتیجه رو هم گرفت که 99.5% اپ های آموزش به اندازه کافی عالی طراحی نشده اند که کاربر روی گوشی نگهشون داره!!!

و این یعنی چی؟ یعنی 99.5% توسعه دهنده ها، دراپلیکیشن محتوایی خودشون که قرار بوده کارکرد آموزشی برای کاربر داشته باشه، نتونستن به اندازه کافی تنوع، محتوای غنی و متمایز و جذاب برای درگیرسازی کاربر طراحی کنند!

"خوب دشمن عالی هست!" {جیم کالینز: کتاب از خوب به عالی}

اگر این دیدگاه بین فعالان شجاع، خوش فکر و پرتلاش توسعه دهنده نرم افزاهای موبایلی جا بیوفته و از اینکه صرفا یک اپلیکیشن دولوپ کنند و انتظار استقبال کاربران رو داشته باشند دست بردارند، شاهد رشد کمی و کیفی قابل ملاحظه ای در این صنعت خواهیم بود و همه اعضای اکوسیستم با هم رشد خواهند کرد!

واقعیت 4: (اشکم دراومد وقتی این رو دیدم) وقتی روی سنجه "سهم برنامه های فروشنده" کلیک کنید، ملاحظه میکنید که در دسته آموزش، در یک سال منتهی به اسفند 99، سهم برنامه های فروشنده آموزشی فقط 14% بوده که حدود 8% خرید درون برنامه و 6% مدل اشتراکی کافه بازار هستند. یعنی 92% اپ های آموزش که خرید درون برنامه ای دارند یا رایگان هستند یا هیچ فروشی در ماه ندارند! پس کارِ ما خیلی سخت خواهد بود!

البته وقتی دیدم میانگین درصد فروش برنامه های کودک بالای 40% هست، اشکهام رو پاک کردم و امیدوار شدم ? چون این روند نشون میده خانواده ها راحت برای خرید درون برنامه در اپلیکیشن های کودک هزینه می کنند!

نتیجه: میشه نتیجه گیری کرد 86% کاربرهای ایرانی عادت به مصرف محتوای رایگان دارند! و برای استفاده از محتوای آموزشی حاضر نیستند پول خرج کنند!

برای اینکه این نوشته بیشتر از این طولانی ( و خسته کننده) نشه، از ذکر سایر تحلیل ها در این مطلب خودداری میکنم (البته که بسیار جذاب و معنی دار هستند) ولی اگر دوستانی تمایل به شنیدن بقیه نتایج دارند کامنت بگذارند تا مابقیش رو هم بنویسم ....

اینجا صرفا خواستم تجربه مثبت و عینی خودم رو در استخراج اطلاعاتی که در طراحی مدل کسب و کار یک استارت آپ بهم کمک کرد رو به اشتراک بگذارم.