روش مسیر بحرانی (CPM)

روش مسیر بحرانی یا همان Critical Path Method، تکنیکی قدرتمند اما ساده برای تحلیل، برنامه‌ریزی و زمانبندی پروژه‌های بزرگ و پیچیده است.

 Critical Path Method
Critical Path Method

مسیر بحرانی ار نمودار پروژه استخراج می‌شود:

  • فعالیت‌های پروژه را یک حرف مشخص می‌کنید.
  • پیش نیاز هر فعالیت را هم تعیین می‌کنید.
  • زمان انجام فعالیت‌های مختلف را هم کنار حرف مشخص کننده فعالیت می‌نویسید.
  • حالا فعالیت‌های مختلف را به ترتیب روابط پیش نیازی با فلش به هم متصل می‌کنید.
  • به این ترتیب مسیرهای مختلفی از شروع تا پایان وجود دارد و زمان لازم برای پیمایش هر مسیر، مجموع زمان‌های مرتبط با تمام فعالیت‌های موجود در آن مسیر است.
  • طولانی‌ترین مسیر بین شروع تا پایان مسیر بحرانی است.

تنها با یافتن راه‌هایی برای کوتاه کردن فعالیت‌های موجود در مسیر بحرانی می‌توان زمان کلی پروژه را کاهش داد.

مثال زیر را مشاهده کنید:

جدول مشخصات فعالیت‌های یک پروژه
جدول مشخصات فعالیت‌های یک پروژه
نمودار پروژه ( مسیر بحرانی، با خطوط پر رنگ‌تر نشان داده شده است.)
نمودار پروژه ( مسیر بحرانی، با خطوط پر رنگ‌تر نشان داده شده است.)


حتی برای این مثال کوچک هم پیدا کردن مسیر بحرانی دشوار به نظر می‌رسد. یک الگوریتم برای یافتن مسیر بحرانی در ادامه توضیح داده شده است:

1) برای همه فعالیت‌های نمودار، زودترین زمان شروع و پایان را پیدا می‌کنید.

2)برای همه فعالیت‌های نمودار، دیرترین زمان شروع و پایان را پیدا می‌کنید.

3)برای همه فعالیت‌های نمودار شناوری را پیدا می‌کنید. شناوری تفاوت زودترین زمان شروع (پایان) با دیرترین زمان شروع (پایان) هر یک از فعالیت‌هاست.

4) مسیر بحرانی از فعالیت‌هایی می‌گذرد که شناوری برابر صفر دارند. به این معنی که نباید تاخیری در انجام این فعالیت‌ها اتفاق بیفتد.

توضیحات مربوط به پیدا کردن زودترین و دیرترین زمانِ شروع و پایان همراه با یک مثال، در مقاله زیر آورده شده است:

الفبای روش مسیر بحرانی (Critical Path Method)