لینوس توروالدز کیست ؟ ( خالق لینوکس و گیت )

لینوس توروالدز، مهندس کامپیوتر فنلاندی-آمریکایی و خالق و توسعه‌دهنده‌ی کرنل لینوکس است که نامش با کرنل محبوب لینوکس و همچنین سیستم کنترل نسخه‌ی گیت گره خورده است.

لینوس توروالدز به‌خاطر توسعه‌ی سیستم‌عاملی متن‌باز برای کامپیوترهای شخصی، در سال ۲۰۱۲ به‌همراه شینیا یاماناکا، جایزه‌ی آکادمی فناوری فنلاند را دریافت کرد. او همچنین در سال ۲۰۱۴ جایزه‌ی پیشگام کامپیوتر را از انجمن علوم کامپیوتر IEEE گرفت. آخرین افتخار توروالدز، جایزه‌ی محصولات الکترونیکی ماسورا ایبوکا از سازمان IEEE است. او در حال حاضر در بنیاد لینوکس فعالیت می‌کند.

لینوس توروالدز را می‌توان مؤثرترین برنامه‌نویس دنیای کامپیوتر نامید. فردی که با توسعه‌ی کرنل رایگان و متن‌باز لینوکس، دنیای جدیدی پیش روی مهندسان کامپیوتر قرار داد.

تولد و تحصیل

لینوس بندیکت توروالدز (Linus Benedict Torvalds) در ۲۸ دسامبر سال ۱۹۶۹ در شهر هلسینکی، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر فنلاند به دنیا آمد. نام او از لینوس پائولینگ، فیزیک-شیمی‌دان مشهور و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل گرفته شده است. خانواده‌ی توروالدز جزو اقلیت سوئدی کشور فنلاند بودند.

خانواده‌ی ژورنالیت توروالدز از کودکی او را عاشق خواندن کردند. اکثر اعضای خانواده‌ی توروالدز ژورنالیست بودند. والدینش، نیلز و آنا توروالدز، هر دو در گروه رادیکال دانشگاه هلسینکی در دهه‌ی ۱۹۷۰ فعالیت داشتند. پدرش کمونیست بود و سال‌ها برای تحصیل در مسکو زندگی کرد و سپس به‌عنوان ژورنالیست رادیویی مشغول به کار شد. مادر لینوس در یک روزنامه‌ی فنلاندی به‌عنوان مترجم و گرافیست خبری کار می‌کرد. پدربزرگ او سردبیر یک روزنامه‌ی فنلاندی و عمویش در تلویزیون فنلاند مشغول به کار بود.

لینوس توروالدز در سال ۱۹۸۷ اولین کامپیوتر خود را با پس‌اندازش خریداری کرد. این کامپیوتر، Sinclair QL نام داشت و جزو اولین کامپیوترهای خانگی ۳۲ بیتی بود. این کامپیوتر شخصی از پردازنده‌ی ۷.۵ مگاهرتزی موتورولا و ۱۲۸ کیلوبایت حافظه‌ی رم بهره می‌برد که نسبت به کومودور پدربزرگ، پیشرفت بزرگی برای لینوس بود. البته لینوس به‌سرعت از این کامپیوتر ناامید شد؛ چرا که سیستم‌عامل آن روی حافظه‌ی رام کار می‌کرد و قابلیت برنامه‌نویسی نداشت.

لینوس در سال ۱۹۸۸ راه والدینش را در پیش گرفت و برای ادامه‌ی تحصیل به دانشگاه هلسینکی رفت. او در آن زمان در برنامه‌نویسی و علوم کامپیوتر حرفه‌ای شده بود. لینوس در سال ۱۹۹۰ در دوره‌های آموزشی زبان برنامه‌نویسی C شرکت کرد که همین مهارت، پایه‌گذار توسعه‌ی لینوکس توسط او شد.

توروالدز در میان سال‌های تحصیل مجبور شد که یازده ماه به‌عنوان نیروی ارتش فنلاند خدمت کند. این دوره‌ی اجباری وقفه‌ای تقریبا یک‌ساله در تحقیقات او ایجاد کرد. او در دوران خدمت به درجه‌ی ستوان دوم رسید. در سال ۱۹۹۰، توروالدز به دانشگاه بازگشت تا تحصیلاتش را ادامه دهد و در آن زمان با سیستم‌عامل یونیکس آشنا شد.

تولد لینوکس

تغییرات را اعمال کن:

لینوس در سال ۱۹۹۱ یک کامپیوتر شخصی IBM با پردازنده‌ی ۳۳ مگاهرتزی اینتل ۳۸۶ و ۴ مگابایت رم خریداری کرد. او از خرید خود بسیار راضی بود؛ چرا که پردازنده‌ی کامپیوتر جدید، پیشرفت‌های قابل توجهی نسبت به کامپیوترهای قبلی او داشت. البته سیستم‌عامل این کامپیوتر نیز لینوس را راضی نکرد. کامپیوتر او مجهز به MS-DOS بود که توانایی کافی برای استفاده از امکانات پردازنده‌ی اینتل ۳۸۶ نداشت. ضعف داس و تمایل لینوس برای توسعه‌ی سیستم‌ها، او را به سیسم‌عامل قدرتمندتر یعنی یونیکس علاقه‌‌مند کرد.

پس از ناامیدی از داس، لینوس تلاش کرد نسخه‌ای از یونیکس را برای خودش خریداری کند اما هزینه‌ی پایین‌ترین نسخه‌ی یونیکس در آن زمان پنج هزار دلار بود. به همین دلیل لینوس مجبور شد از سیستم‌عامل سبک‌شده‌ی MINIX استفاده کند. این سیستم‌عامل توسط اندرو تاننبام و برای آموزش یونیکس به دانشجویان هلندی توسعه یافته بود. به‌هرحال مینیکس قابلیت‌های بیشتری نسبت به داس داشت و به‌نحوی بهتر با پردازنده‌های x86 اینتل کار می‌کرد. البته این سیستم‌عامل نیز محدودیت‌های خاص خود را داشت. تمامی کدهای این سیستم‌عامل به‌صورت عمومی در دسترس نبودند، بعلاوه برخی قابلیت‌های اصلی یونیکس در آن تعبیه نشده بود و از همه مهم‌تر، قیمت مجوز آن نیز بالا بود.

تمامی موارد گفته‌شده باعث شد توروالدز به فکر توسعه‌ی سیستم‌عامل خودش بیافتد. او تصمیم گرفت سیستم‌عاملی را از پایه و بر اساس یونیکس و مینیکس توسعه دهد. به‌احتمال زیاد، او در ابتدای کار از دشواری مسیر و وظایف متعدد آن خبر نداشته است. علاوه بر آن او نمی‌دانست که تصمیمش، چه تأثیر بزرگی بر زندگی خودش و تمام مردم جهان خواهد گذاشت. تصمیم لینوس باعث شد که او برای مدتی تحصیل را رها کند و تمرکز اصلی را روی توسعه‌ی سیستم‌عامل بگذارد.

در تاریخ ۲۵ آگوست سال ۱۹۹۱، توروالدز تصمیمش برای توسعه‌ی سیستم‌عامل متن باز و رایگان را علنی کرد. این خبر به‌صورت اعلامیه‌ای در گروه خبری مینیکس منتشر شد و به‌عنوان یکی از باارزش‌ترین اسناد تاریخ دنیای کامپیوتر شناخته می‌شود. در متن این اعلامیه آمده است:

سلام به تمام کاربران مینیکس!

من در حال توسعه‌ی یک سیستم‌عامل رایگان (به‌صورت تفریحی) هستم. این سیستم‌عامل برای پردازنده‌های ۳۸۶ بهینه‌سازی شده است. فعالیت من روی این سیستم‌عامل از ماه آوریل آغاز شده و به‌زودی اولین نسخه عرضه خواهد شد. من از هر بازخوردی در ارتباط با نقاط قوت و ضعف مینیکس که سیستم‌عامل من شبیه به آن است استقبال می‌کنم. در حال حاضر بش نسخه‌ی ۱.۰۸ و gcc نسخه‌ی ۱.۴۰ را روی سیستم‌عامل خودم پورت کرده‌ام و به نظر می‌رسد همه‌چیز به‌خوبی عمل می‌کند. احتمالا تا چند ماه دیگر به نتیجه‌ی نهایی خواهم رسید. من از هرگونه نظر و پیشنهادی استقبال می‌کنم؛ اما تضمینی به اجرای همه‌ی نظرات ندارم. :-)

در تاریخ ۱۷ سپتامبر همان سال، پس از تلاش‌های بی وقفه و پیوسته، نسخه‌ی ابتدایی و خام ۰.۰۱ از سیستم‌عامل لینوس آماده شد. نخستین نسخه رسمی ۰.۰۲ نیز در پنجم اکتبر معرفی شد که دارای توانایی اجرای Bash و GCC بود. این افتخاراور و مهم باعث انتشار اعلامیه‌ای از سوی لینوس شد که اینک به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه‌ی مشترک جهان شناخته می‌شود. در این اعلامیه آمده است:

آیا حنین به روز‌های بانفوذ مینیکس با نسخه‌ی ۱.۱ را احساس می‌کنید؟ حنین به زمانی که هر کسی قادر بود درایور خاص خود را توسعه دهد؟ آیا بدون پروژه گذرانده‌اید و با همه وجود منتظر سیستم‌عاملی با امکانات شخصی‌سازی هستید؟ آیا از این‌که همه چیز فقط در مینیکس اجرا می‌شود خسته شده‌اید؟ در این صورت این اعلامیه بهترین پیشنهاد برای شما است.-:)

همان‌طور که گفته بودم مدتی پیش، من در حال توسعه‌ی یک سیستم‌عامل رایگان و مشابه مینیکس برای پردازنده‌های AT-386 هستم. در نهایت این سیستم‌عامل به مرحله‌ی اجرایی رسید. من قصد دارم کدهای این پروژه را برای گسترش و توسعه بیشتر منتشر کنم. در حال حاضر سیستم‌عامل در نسخه‌ی ۰.۰۲ واقع شده است؛ اما با سهولت توانسته است برنامه‌های bash، gcc، gnu-make و gnu-sed و compress را اجرا کند.

کدهای این پروژه شخصی من در آدرس nic.funet.fi یا (۱۲۸.۲۱۴.۶.۱۰۰) و در زیرشاخه‌ی /pub/OS/Linux در دسترس است. در این شاخه فایل README همراه با تعدادی فایل اجرایی برای استفاده در لینوکس موجود است. کد هسته‌ی کامل در دسترس عموم قرار دارد؛ زیرا از هیچ کد مینیکسی استفاده نشده است. با این حال منابع کتابخانه‌ای به‌طور کامل رایگان نیستند و نمی‌توان آن‌ها را در حال حاضر گسترش داد. به‌هرحال این سیستم تاکنون بسیار خوب عمل کرده است.

اری لمکی، دوست توروالدز اقدام به پیشنهاد داد کد پروژه را در شبکه‌ای منتشر کند تا منابع برای استفاده و مطالعه‌ی برنامه‌نویسان دیگر در دسترس باشد. لمکی خود توسعه‌دهنده‌ی سرویس FTP به نام ftp.funet.fi بود که پروژه‌ی لینوس را روی سرویس خود منتشر کرده بود.

در سال‌های اخیر هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی تحت تاثیر تغییرات زیادی قرار گرفته‌اند و پیشرفت‌های چشمگیر آن احساس می‌شود. این پیشرفت‌ها را بدست آورده‌ایم به‌فضل افرادی نظیر لینوس توروالدز، سم آلتمن، ایلان ماسک و .. که تمام زندگی و حیات خود را برای توسعه این فناوری ویران کرده‌اند. زندگینامه سم آلتمن، لینوس توروالدز و دیگر برگزیدگان همراه با ارزش‌های و درس‌های بزرگی است که می‌تواند شما را راهنمایی کند به سوی موفقیت.

توسعه‌ی گیت

لینوس توروالدز، پدیدآور سیستم عامل لینوکس است. ابتدا Git برای توسعه لینوکس ایجاد شد اما امروزه پروژه‌های بیشماری با تأثیرگذاری از گیت تولید می‌شوند. او در ابتدا از یک سیستم کنترل نسخه به نام BitKeeper برای مدیریت کد منبع لینوکس استفاده می‌کرد. در سال ۲۰۰۵ دسترسی رایگان به بیت‌کیپر برای توسعه‌دهندگان لینوکس محدود شد و به همین دلیل توروالدز شروع به جستجو برای یافتن گزینه‌ای مناسب به جای بیت‌کیپر کرد اما نتوانست چرا که هیچ نرم‌افزاری وجود نداشت که بتواند میزان تغییر و حجم لینوکس را مدیریت کند. عدم وجود چنین نرم‌افزار کارآمدی توروالدز را به اندیشه آورد تا یک سیستم کنترل جدید برای خود توسعه دهد. در نهایت گیت در آوریل سال ۲۰۰۵ کار خود را آغاز کرد و توانست در مدت زمان کوتاهی عملکرد خوبی ارائه دهد.

او گیت را با توجه به نیازهای خاصی که داشت، به طراحی و توسعه داد. گیت به‌عنوان یک سیستم کنترل نسخه توزیع شده و با کارایی بسیار سریع و معتبر شناخته می‌شود. توروالدز با کمک تعداد زیادی از توسعه‌دهندگان دیگر، گیت را به یک پروژه متن‌باز تبدیل کرد و آن را به جامعه توسعه‌دهندگان در سراسر جهان ارائه داد. این انتخاب او گرفته شد تا گیت به یکی از محبوب‌ترین و مؤثرترین سیستم‌های کنترل نسخه در جهان تبدیل شود.

توسعه‌ی گیت

گیت یک ابزار ثبت ورژن و اصلاحات است که عموما توسط برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان بهره می‌برند. توسعه‌ی این ابزار به انتقادات توروالدز درباره استفاده از ابزار انحصاری BitKeeper برمی‌گردد.

توروالدز یکی از طرفداران نرم‌افزارهای متن‌باز است ولی در کنار آن باور دارد که باید از بهترین ابزار برای انجام کارها استفاده کرد. این باور باعث شد تا او برای کنترل روند تغییرات لینوکس از BitKeeper استفاده کند که انتقادات زیادی از سوی جامعه‌ی متن‌باز به او داد. با این حال، توروالدز مجبور شد برای راحتی خود، گیت را توسعه دهد که امروزه به یک نیاز اساسی برای تیم‌های توسعه نرم‌افزار تبدیل شده است.

زندگی شخصی و وضعیت کنونی لینوس توروالدز

فعالیت اصلی لینوس توروالدز در حال حاضر، عضویت در بنیاد لینوکس و کمک به توسعه‌ی هرچه بیشتر کرنل لینوکس است. او در توسعه‌ی نرم‌افزاری با نام Subsurface نیز نقش داشته است. این نرم‌افزار آزاد برای ثبت وقایع و برنامه‌ریزی برای غواصان استفاده می‌شود. توورالدز در حال حاضر به‌عنوان بالاترین مقام جهت تأیید اضافه شدن کد به کرنل اصلی لینوکس فعالیت می‌کند و برند Linux را نیز تحت مالکیت دارد.

یک قانون برنامه‌نویسی و یک سیارک به نام این مهندس فنلاندی ثبت شده است

شهرت توروالدز در استفاده‌ی صحیح و گسترش نرم‌افزارهای آزاد، به حدی است که قانونی به نام قانون لینوس توسط یک برنامه‌نویس ثبت شده است. اریک اس ریموند در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۹ توضیح داد که هرچه افراد بررسی‌کننده‌ی یک کد یا نرم‌افزار بیشتر باشد، احتمال وقوع خطا در آن کمتر است یا خطاها راحت‌تر پیدا می‌شوند. او این قانون را به احترام فعالیت‌های توروالدز به نام او ثبت کرد. علاوه بر این، یک سیارک نیز به افتخار این نابغه‌ی برنامه‌نویسی، لینوس نام نهاده شده است.

از افتخارات لینوس توروالدز می‌توان به قرار گرفتن در رتبه‌ی ۱۷ لیست ۱۰۰ فرد مهم مجله‌ی تایمز در سال ۲۰۰۰ اشاره کرد. علاوه بر آن، این مجله در سال ۲۰۰۴ نیز او را یکی از تأثیرگذارترین افراد جهان نام‌گذاری کرد. طبق آخرین آمار، ثروت توروالدز نزدیک به ۱۵۰ میلیون دلار است. لینوس توروالدز در تألیف کتابی در مورد لینوکس نیز نقش داشته است. این کتاب به روند انقلابی این سیستم‌عامل اشاره می‌کند و Just For Fun: The Story of an Accidental Revolutionary نام دارد.

توروالدز بر خلاف بسیاری از بزرگان دنیای فناوری، اهل شهرت و خودنمایی نیست. تصاویر و اخبار کمی روزانه از او منتشر می‌شود و علاوه بر آن، علاقه‌ی چندانی به اظهار نظر در مورد اتفاقات صنعت ندارد. از لحاظ زندگی شخصی نیز اطلاعات کمی از او در اینترنت منتشر شده است.