سوغات مشهد زعفران

با توجه به اینکه مشهد یک شهر توریستی و زیارتی به حساب می‌آید، تنوع سوغات نیز در این شهر زیاد است، از زعفران و زرشک و خشکبار گرفته تا فیروزه، مهر و تسبیح، جانماز، عطر و نقل‌ونبات که واقعا پاسخگوی هر نوع سلیقه‌ای هستند.
طبق باور همگان، از گذشته زعفران به‌عنوان ارزشمندترین سوغات مشهد جایگاه ویژه‌ای داشته است.
بخشی از این مسئله به‌دلیل رنگ، عطر و طعم بی‌نظیر آن است که در ادویه‌های دیگر به این کیفیت دیده نمی‌شود.
بخش دیگر آن به‌دلیل خواص دارویی ویژه آن است که باعث شده جزو گران‌قیمت‌ترین ادویه‌های جهان در نظر گرفته شود.

رشته‌های سرخ‌رنگ و ظریف زعفران، در اصل از کلاله گل گیاه کرکوس ساتیوس (Crocus Sativus) تهیه می‌شوند.
از نظر تولیدکنندگان، قیمت بالای زعفران تا حدودی به شیوه برداشت آن نیز مرتبط است.
برای تولید یک كيلوگرم زعفران خشک باید 100 تا 200 هزار کلاله گل گیاه زعفران را با دقت کامل به‌صورت دستی جداسازی کرد.

قدمت کشت زعفران در جهان به 5000 سال پیش باز می‌گردد و از حدود 300 سال پیش پس از آموزش کاشت زعفران کشت آن در ایران آغاز شد.
کشور ما در حال حاضر توانسته با تامین نه‌دهم زعفران جهان به قطب اصلی تولید آن تبدیل شود که منبع اصلی صادرات از شهر مشهد است.
اما متاسفانه اخیرا با ورود زعفران تقلبی از کشورهای همسایه، خرید زعفران (حتی از خود شهر مشهد) با چالش‌هایی روبه‌رو شده است.
تنها توصیه ما به شما این است که برای رفع این مشکل، پیش از خرید زعفران به‌صورت حضوری یا غیر حضوری از اعتبار فروشگاه آن اطمینان حاصل کنید. در ادامه نکاتی را به شما یادآوری خواهیم کرد که بهتر است برای خرید زعفران اصل آن‌ها را در نظر بگیرید!

خواص دارویی و فوائد سلامتی زعفران

در گذشته، اطبای سنتی از زعفران به‌صورت جوشانده یا محلول برای درمان خوراکی یا موضعی مشکلات تنفسی، بیماری‌های پوستی، ضعف بینایی، تب، درد، سرماخوردگی، بیماری‌های روانی، مشکلات زنان، اختلالات جنسی و عفونت‌های مختلف استفاده می‌کردند.
امروزه نیز مشخص شده است که زعفران بیش از 150 ماده شیمیایی فعال دارد که کلیدی‌ترین آن‌ها آنتی‌اکسیدان‌های کروسین، کروستین، پیکروکروسین و سافرانال هستند.
مطالعات نشان داده‌اند که در گیاهان دیگر کمتر این آنتی‌اکسیدان‌ها یافت می‌شوند.
علاوه بر اینکه آنتی‌اکسیدان‌های سافرانال و کروسین مسئول رنگ، طعم و بوی زعفران هستند، می‌توانند از سلول‌های بدن در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از رادیکال‌های آزاد مهاجم محافظت کنند.
باید بدانید که استرس‌های‌ اکسیداتیو در بروز بسیاری از مشکلات سلامتی مانند سرطان، آلزایمر، التهاب مزمن بدن، بیماری‌های خودایمن، بیماری‌های مربوط به چشم، بیماری‌های مربوط به مغز و بیماری‌های قلبی و عروقی نقش دارند.
از دیگر خواص زعفران طبق آخرین مطالعات صورت‌گرفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1) مطالعات اولیه نشان داده‌اند که زعفران برای درمان اختلالات خلقی مفید است. در 60 فرد مورد مطالعه در یکی از تحقیقات، پس از دریافت روزانه 50 میلی‌گرم زعفران به مدت 12 هفته بهبود قابل توجهی در اختلالات افسردگی آن‌ها مشاهده شد. از نظر محققان، زعفران مانند داروهای ضد افسردگی (سرترالین، فلوکستین، و سیتالوپرام) می‌تواند بدون هیچ عارضه جانبی میزان دوپامین و سروتونین مغز را افزایش دهد.

2) مدتی است که از زعفران به میزان اندک برای تولید مکمل‌های تقویت بینایی استفاده می‌شود. طبق نتایج چندین مطالعه، آنتی‌اکسیدان‌های موجود در زعفران در کنترل مراحل اولیه بیماری چشمی تخریب ماکولای وابسته به سن (AMD) موثر هستند. به‌طوری ‌که در آخرین بررسی، مصرف روزانه آن به مدت 3 ماه توانست عملکرد و قدرت بینایی را در مبتلایان به این بیماری بهبود بخشد.

3) اخیرا از مکمل‌های غذایی حاوی زعفران در ژاپن برای کاهش وزن استفاده می‌شود زیرا زعفران قابلیت آن را دارد که با کاهش اشتها جلوی پرخوری را بگیرد. طبق نتایج تحقیقات نیز زعفران با افزایش میزان سروتونین مغز می‌تواند روحیه فرد را بهتر کند و مانع از این شود که فرد برای آرامش بیشتر به‌سراغ پرخوری برود.

4) اگر همیشه با دردسرها و مشکلات روحی و جسمی سندرم قبل از قاعدگی (PMS) دست‌و‌پنجه نرم می‌کنید، بهتر است بدانید که بر اساس مطالعه‌ای در سال 2008 از مجله زنان و زایمان انگلستان، عصاره زعفران می‌تواند به تسکین علائم این سندرم کمک کند. شرکت‌کنندگان این مطالعه پس از مصرف روزانه مکمل‌های زعفران در طول دو دوره قاعدگی، کاهش قابل توجهی در علائم خود مشاهده کردند.

5) تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که زعفران در کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر یا بهبود آن مفید است، چراکه می‌تواند از تجمع و رسوب پلاک‌های بتا‌آمیلوئید در مغز انسان جلوگیری کند. نتایج یک کارآزمایی بالینی بر روی بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط نشان داد که مصرف روزانه 30 میلی‌گرم زعفران در بازه زمانی 22 هفته‌ای می‌تواند مانند داروی شیمیایی «دونپزیل» قدرت شناختی و حافظه بیماران را تقویت کند.

شما می‌توانید روزانه 1 تا 2 قاشق غذاخوری از عصاره این ادویه عالی و مفید را در غذا یا به صورت چای و دمنوش مصرف کنید.
اما بهتر است خانم‌های باردار تا پایان دوران بارداری از مصرف آن اجتناب کنند چراکه خطر سقط جنین برای آن‎ها وجود دارد.
رایج‌ترین دوزهای موثر زعفران در آزمایشات بالینی 30 میلی‌گرم تا 50 میلی‌گرم در روز است و می‌توانید روزانه حداکثر 1.5 گرم زعفران را با خیال راحت مصرف کنید.
دقت کنید در صورت مصرف در دوزهای بالاتر از 5 گرم، سمی محسوب می‌شود و در دوزهای بیش از 20 گرم در روز می‌تواند کشنده باشد.
در گذشته از زعفران در دوزهای بالا (پنج گرم) برای سقط جنین استفاده می‌شده است.
مطالعه‌ای اخیرا نشان داده است که مصرف روزانه دوزهای بیشتر از 30 تا 50 میلی‌گرم از زعفران یا مکمل‌های آن می‌تواند با عوارض خفیفی مانند حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه و خشکی دهان در بعضی از افراد همراه باشد.

نحوه تشخیص زعفران اصل از زعفران تقلبی

متاسفانه مدتی است که با شیوع پدیده زعفران تقلبی در بازار کشورمان روبه‌رو هستیم.
هیچ‌کس دوست ندارد که در ازای پرداخت هزینه زیاد برای خرید این ادویه، با نوع تقلبی آن مواجه شود. به‌خصوص اینکه هر ساله شاهد افزایش قیمت زعفران به‌دلیل افزایش نرخ ارز و تورم هستیم.
پیشنهاد می‌کنیم با دقت و توجه به نکات ارائه‌شده برای تشخیص زعفران اصل در این بخش، جلوی گسترش بیشتر سودجویان و فروشندگان متقلب را بگیرید!

زعفران اصل باید از کلاله گل زعفران استخراج شود، درحالی ‌که برای تهیه زعفران تقلبی از رنگ کردن کلاله گیاهان دیگر مانند ذرت با رنگ مصنوعی استفاده می‌شود.
به ‌همین‌ دلیل است که رشته‌های زعفران اصل اندکی حالت منحنی شکل دارند و براق نیستند. پس بهتر است زعفران آسیاب‌نشده خریداری کنید تا تشخیص تقلبی بودن آن برای شما آسان‌تر شود.

پس از دم کردن زعفران تقلبی و گذشت زمانی کوتاه، با رشته‌هایی بی‌رنگ مواجه خواهید شد.
درحالی‌که رشته‌های زعفران اصل تا آخرین لحظه همچنان رنگ اصلی خود را حفظ می‌کنند.
اصولا سرعت رنگ‌دهی زعفران اصل برخلاف تقلبی بسیار آهسته است.
بنابراین اگر بعد از خرید زعفران و دم کردن آن متوجه شدید که به سرعت رنگ پس می‌دهد، مطمئن شوید که در تهیه آن از رنگ‌های مصنوعی استفاده شده است.

از گذشته معروف بوده است که عطر و طعم عالی و شادی‌آور زعفران باید چیزی شبیه به ترکیب رایحه عسل و یونجه باشد و زعفران هرچه تازه‌تر باشد، عطر آن قوی‌تر است. در حالی ‌که از زعفران تقلبی اصلا نمی‌توان انتظار عطر و طعم داشت.

متاسفانه اخیرا برای افزایش وزن رشته‌های زعفران و تقلب در فرآیند تهیه آن، از شکر، عسل یا چربی استفاده می‌شود. از آنجایی‌ که زعفران اصل به‌دلیل داشتن درصدی ماده کروتین اندکی مزه تلخ دارد، اگر رشته‌های زعفران شما مزه شیرینی داشت در تقلبی بودن آن شک نکنید. در روشی دیگر می‌توانید اندکی زعفران را روی کاغذ بریزید و اگر لکه‌های چربی روی کاغذ ماند، به ناخالص بودن آن شک کنید.

معمولا در آزمایشگاه‌ها برای بررسی میزان خلوص زعفران تولیدی شرکت‌های مختلف از محلول جوش شیرن استفاده می‌شود. طبق تجربه، زعفران اصل به این محلول رنگ زرد ملایمی می‌دهد و زعفران تقلبی به سرعت رنگ آن را قرمز می‌کند.

توصیه می‌کنیم این بار پس از خرید زعفران، یکی از رشته‌های آن را روی شعله گاز خانگی بگیرید. اگر رنگ آن به بنفش یا نارنجی تغییر پیدا کرد، جای نگرانی نیست، اما اگر زرد رنگ شد در تقلبی بودن آن شک نکنید.

شیوه صحیح نگهداری از زعفران

بعد از خرید زعفران، باید از نحوه صحیح نگهداری از آن نیز اطلاع داشته باشید چراکه در غیر این صورت به سرعت رنگ، عطر و طعم اولیه خود را از دست می‌دهد. حتی ممکن است خواص دارویی خود را نیز تا حدی از دست بدهد.
پس بهتر است آن را در یک ظرب شیشه‌ای یا پلاستیکی در بسته به دور از نور، گرما و رطوبت و یا پک هدیه زعفران با ویژگی های استاندارد قرار دهید، به‌خصوص اگر به‌صورت آسیاب‌شده است.

سخن آخر

با وجود اینکه بهترین نوع زعفران را می‌توانید از شهر مشهد تهیه کنید، اما یادتان نرود که زعفران تقلبی در همه‌ جا یافت می‌شود.
خوشبختانه با وجود تمامی این مشکلات، فروشگاه اینترنتی زعفران بینا با سابقه درخشان خود توانسته اعتبار و اطمینان کافی را در میان مشتریان خود به‌دست بیاورد.
تمامی محصولات این فروشگاه دارای ضمانت اصالت کالا و تحت نظارت شبانه‌روزی تیم قوی پشتیبانی آن هستند.
در صورت بروز هر مشکلی می‌توانید با آن‌ها تماس بگیرید.
پک‌های هدیه زعفران بینا یکی از پرطرفدارترین نمونه‌های پک سازمانی و خرید هدایای سازمانی در ایران هستند.
زیرا علاوه بر کیفیت بالا و ظاهر زیبای خود قیمت بسیار معقولی دارند. پس از ثبت سفارش، در هر نقطه‌ای از کشور می‌توانید زعفران اصل (زعفران قائنات) را به‌کمک ناوگان حمل‌ونقل اختصاصی زعفران بینا درب منزل دریافت کنید.