چگونه بدون هیچ سابقه‌ی قبلی یک مدیر محصول شویم (ترجمه)

این متن ترجمه‌ی آزادی از این مقاله How To Become a Product Manager With No Experience است.

اگه دارین این پست رُ می‌خونید احتمالا می‌خواین بدون هیچ آموزش یا تجربه‌ی کاری‌ای، مدیر محصول بشید! حقیقتش اینه که اکثر مدیر محصول‌های موفق امروزی هم وقتی شروع می‌کردن این چیزا رُ نداشتن :).

خبر خوب اینه که شما به هیچ صلاحیت رسمی و رزومه‌ی خاصی نیاز ندارید. اگر دنبال اولین شغل مدیریت محصولتون هستید، چیز دور از دسترسی نیست و می‌تونید توی زمان کمی به اون دست پیدا کنید؛ ولی باید یه سری ویژگی‌های خاصی رُ که همه‌ی مدیران محصول خوب دارن رُ‌ داشته باشید، که در ادامه به اون‌ها اشاره می‌کنیم.

مدیر محصول که بود و چه کرد؟

مدیران محصول معمولا بین تیم‌ها کار و رهبری می‌کنند تا محصولشان طراحی، ساخته و عرضه بشه. اونا مسئول تجمیع داده، تحلیل‌ها و تخصص‌ها و گفتن حرف آخر در مورد تصمیمات محصول هستند.

در واقعیت این کار منجر به انجام کارهای کوچک زیادی مثل مدیریت بک‌لاگ محصول (توی پست دیگه‌ای تفاوت مدیر محصول و صاحب محصول رُ گفتم، اینجا نویسنده این دو تا رُ در یک فرد دیده)، به روز نگه داشتن نقشه‌ی راه (road map) محصول، صحبت با مشتریان و هماهنگ کردن تیم‌های مختلف (تا مطمئن شود که همه به سمت هدف مشترکی می‌روند).

این وظیفه‌ی کوچکی نیست و شامل کلی دعوا بین افراد مختلف می‌شه! در واقع مهم‌ترین صلاحیت یک مدیر محصول تواناییش در کار کردن با مردمه! مهم نیست که شما قبلا توی پیتزا فروشی کار می‌کردید یا موسیقی‌دان بودید! چیزی که مهمه اینه که چقدر می‌تونید افراد مختلف از جاهای مختلف شرکت با برنامه‌ها و انگیزه‌های مختلف را با چشم‌انداز خودتون متحد و همراه کنید.

در ادامه برای بدست آوردن ویژگی‌های بیشتر مدیران محصول به سخنان چند رهبر این حوزه می‌پردازیم:

جایگاه مدیر محصول
جایگاه مدیر محصول

مارتین اریکسون (هم‌بنیان‌گذار MindTheProduct) می‌گوید یک مدیر محصول باید در یکی از سه حوزه‌ی بالا (UX, Tech, Business) با تجربه، در مورد هر سه passionate و با افراد شاغل در هر سه آشنا باشد.

A good product manager must be experienced in at least one, passionate about all three, and conversant with practitioners in all. - Martin Eriksson, Co-Founder at MindTheProduct

پس مدیران محصول باید چند رشته‌ای (multidisciplinary) باشند.

مارتی کگان (شریک در Silicon Valley Product Group) می‌گوید کار شما تحویل یک محصول با ارزش، قابل استفاده و قابل ساخت (feasible) است. پس مدیران محصول باید استراتژیک باشند.

تاد جکسون (VP of Product & Design در Dropbox) می‌گوید به خوبی بیان کنید که یک محصول برنده چه شکلی است. تیم را بسیج کنید تا آن را بسازند. آنقدر روی آن تغییر دهید تا تیم به محصول درست برسد. تاد به ویژگی دیگر مدیران محصول که مصر بودن است اشاره دارد.

جنا بستو (هم‌بنیان‌گذار در ProdPad) می‌گوید لازم نیست که همه‌ی جواب‌ها را داشته باشید؛ ولی باید دور خود را از آدم‌های باهوش، با تحربه پر کنید و از آن‌ها سوالات درست را بپرسید. او به ویژگی همکاری مدیران محصول اشاره می‌کند.

بقیه‌ی ویژگی‌های مدیران محصولات خوب به طور خلاصه شامل این‌هاست:

  • به طور ذاتی کنجکاوند.
  • در مدیریت خلاقیت بقیه خوب هستند.
  • فروتن هستند.
  • در مورد big picture فکر می‌کنند.
  • عملی هستند.
  • سنجیده عمل می‌کنند.
  • خیلی خیلی منظم هستند.
  • در مورد محصولی که دارند می‌سازند وحشتناک passionate هستند.

حالا با داشتن این ویژگی‌ها به مسئولیت‌های مدیران محصول می‌پردازیم.

سوال بزرگ هر مدیر محصول این است که «چه مشکلاتی را داریم سعی می‌کنیم حل کنیم؟». پاسخ به این سوال به سوالات زیر ختم می‌شود:

  • چشم انداز محصول ما چیست؟
  • مشتریان چه می‌خواهند؟
  • مشتریان چه انتظاری دارند؟
  • چه کارهایی در واقعیت قابل انجام هستند؟
  • چه چیز به ما کمک می‌کند تا به اهداف تجاریمان برسیم؟


مسئولیت اول: ایجاد یک چشم‌انداز برای محصول

مسئولیت دوم: مدیریت ایده‌ها و بازخورد

مسئولیت سوم: برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی

مسئولیت چهارم: ساخت نقشه‌ی مسیر محصول

مسئولیت پنجم: رهبری اجرای محصول

  • مطمئن بشید همه‌ی تیم‌ها به طور شفاف می‌دونند کارهاشون چه تأثیری در اهداف محصول داره.
  • از تیم‌های بازاریابی، پشتیبانی کاربران و توسعه‌دهنده (فنی) پشتیبانی کنید (بخصوص برای فعالیت‌های بین تیمی)
  • مطمئن بشید که مشخصات نرم‌افزار، user story‌ها و برنامه‌های عرضه شفاف هستند.

مسئولیت ششم: عرضه‌ی محصول

مسئولیت هفتم: دریافت بازخورد و ارائه‌ی بهبود‌های جدید

  • جمع‌آوری بازخورد و درصد رضایت کاربران
  • رصد رفتار و استفاده‌ی کاربران
  • تصمیم‌گیری در مورد قدم‌های بعدی محصول برای بهبود موارد بالا


مدیران محصول معمولا در حداقل یکی از زمینه‌های دیگر محصول (فنی، ux، business) رشد می‌کنند و سپس به سمت مدیریت محصول می‌روند. البته این تضمینی برای مدیر محصول خوب شدن نیست. تجربه در کار مدیریت محصول مهم است چون شما باید کار بقیه‌ را درک کنید تا با آن‌ها کار کنید.

چطوری مدیر محصول بشم؟

جنا بستو (هم‌بنیان‌گذار در ProdPad) اولین کار مدیریت محصول خود را چند ماه بعد از شروع کارش در بخش پشتیبانی نرم‌افزار در یک شرکت نرم‌افزاری گرفت. شرکت در وضعیت آشفته‌ای بود و او خود را در موقعیتی یافت که بطور غریضی در حال قرار دادن اجزای شرکت کنار یگدیگر بود. برای مثال او تمام روز را به صحبت با مشتریان عصبانی در مورد مشکلات تکراری می‌پرداخت که به نظر نمی‌رسید که قرار باشد حل شوند.

او شروع به نوشتن و ارائه‌ی راهکارهایی با جزئیات برای تیم توسعه کرد. او در آن موقع نمی‌دانست که اسم این کار نوشتن product specs است!!

مدیر او متوجه شد که او در این کار مهارت دارد و به طور رسمی موقعیت شغلی او را به مدیریت محوصل ارتقا داد.

پس یکی از راه‌های مدیر محصول شدن، این است که مدیریت محصول کنید تا وقتی که یک نفر بالاخره متوجه شود!

ولی اگر بخواهید به طور مستقیم وارد این فضا بشوید، این‌ها نکاتی هستند که باید در نظر داشته باشید:

  • دوست دارید نقش خلاقیت داشته باشید یا فنی؟

اگر به موقعیت‌های شغلی در سایت‌ها نگاه کنید می‌بینید که بازه‌ای از کارهای محصولی وجود دارند؛ بعضی دنبال کاندید‌هایی با توانایی در خلاقیت هستند و بعضی دنبال فرد فنی‌تر هستند تا در نگه‌داشت محصول فعلی کمک کند.

One company might have a product manager that’s primarily focused around business, market analysis, business relationships, etc with only a little bit on the creative and the technical side.  Another might have a greater focus on UI/UX and design, or (you guessed it) the technical aspects.

به این فکر کنید که توانایی‌های شما در چه چیز است و با توجه به آن از بین آگهی‌های شغلی انتخاب کنید.

  • آیا در مورد محصول یا فیلدی که در آن کار می‌کنید passionate هستید؟

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، یکی از ویژگی‌های مدیر محصول passionate بودن در مورد محصول است و اگر شما وارد محصول یا فیلدی که به آن علاقه ندارید بشوید تأثیر عمیقی که می‌توانستید روی محصول یا حتی آدم‌هایی که با آن‌ها کار می‌کنید بگذارید را نمی‌توانید بگذارید.

  • آیا در فرهنگ درستی کار می‌کنید؟

وقتی دارید شرکتی که می‌خواهید در آن کار می‌کنید را انتخاب کنید، دقت کنید که آیا فضای آن شرکت به شما فضای رشد و موفقیت می‌دهد یا خیر.

منابع خوب در مورد مدیریت محصول

کتاب‌های زیر به شدت توصیه می‌شوند:

  • کتاب Product Leadership نوشته شده توسط Martin Eriksson, Richard Banfield and Nate Walkingshaw
  • کتاب The Lean Product Playbook توسط Dan Olsen
  • کتاب The Art of Product Management توسط Rich Mironov

توی این لینک هم می‌تونین لیستی از کتاب‌های مفید برای مدیریت محصول را پیدا کنید.

از بلاگ‌ها و پادکست‌های زیر هم می‌تونید استفاده کنید:

همچنین در اینجا می‌تونین لیست کامل‌تری از بلاگ‌های مفید در مورد مدیریت محصول را پیدا کنید.

آماده‌این که با کله برین تو؟

یه چیز باحال در مورد مدیریت محصول اینه که نسخه‌ی واحدی برای مدیر محصول شدن وجود ندارد. هیچ مدرکی برای ورود به این حوزه لازم نیست. هیچ مانعی برای ورود به این حوزه وجود ندراد و نقشی است که شما می‌تونید تأثیر قابل مشاهده‌ای روی سازمان بذارید.

در حقیقت بهترین مدیران محصول، خودشان این کار را یاد گرفته‌ند. اگر واقعا می‌خواید مدیر محصول بشید، بهترین راه برای آماده شدن اینه که برید بیرون و از تجربه‌ی بقیه هم استفاده کنید.