NFT چیست؟ معرفی توکن های غیر قابل معاوضه به زبان ساده

آخرین تاریخ به روز رسانی: 14 تیر 1402

تاریخ نشان داده که روند تأیید مالکیت (Ownership) یک دارایی فیزیکی یا دیجیتالی مانند یک اثر هنری که فقط یک نمونه از آن موجود است، شخصیت های بازی، املاک و مستغلات یا حتی یک توئیت، امری مهم و حائز اهمیت می باشد بطوریکه مهم است صاحب یک اثر هنری خاص یا یک زمین چه کسی است.

در گذشته و با روال سنتی، مالکیت یا روند انتقال مالکیت هریک از این دارایی ها توسط سیستم های دیجیتال مبتنی بر کاغذ یا بصورت فیزیکی و روی یک برگه انجام می شده است اما این سیستم ها امکان خطا، تقلب یا کلاهبرداری را بسیار بالا می برند.

در سال 2017 مجموعه Dapper Labs موفق به طراحی یک برنامه غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین اتریوم شد؛ این برنامه که CryptoKitties نام گرفت را می توان اولین نمونه NFTهای واقعی قابل انتقال و تأیید دانست.

این توکن‌های غیرقابل تعویض، با تخصیص ویژگی های تصادفی و طرح امضاهای دیجیتال بومی توانستند مالکیت آثار هنری یا کلکسیون ها را تأیید کنند؛ همچنین با استفاده از این توکن ها، خطر تقلب یا کلاهبرداری در انتقال دارایی ها به شدت کاهش می یابد.

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)، برای موارد متعددی از هنر دیجیتال و آیتم‌های درون بازی گرفته تا اعتبار هویت دیجیتال و انتخاب عنوان برای یک زمین اعمال می‌شوند.

توکن های غیر قابل تعویض یکی از انواع دسته بندی ارزهای دیجیتال محسوب می شوند؛ توصیه می شود برای آشنایی با گروه های دیگر، مقاله 13 دسته اصلی رمز ارزها را مطالعه نمایید. لینک مطلب

ممکن است همچنان برای درک بهتر مطلب، نیاز به توضیح بیشتری درباره توکن های غیر قابل معاوضه داشته باشید؛ پس در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر معرفی جامع تر NFT، با کاربردها و برخی رمز ارزهای مطرح این حوزه آشنا شوید.

توکن غیر قابل معاوضه یا NFT چیست؟

ان اف تی (NFT) که برگردان فارسی Non Fungible Token به معنی توکن غیر قابل معاوضه است، نوع خاصی از دارایی های رمزنگاری شده است که به دارندگانش مانند گیمرها و کلکسیونرها، امکان اثبات مالکیت هر چیز واقعی یا دیجیتالی (غالباً دیجیتالی) را می دهد. توکن های غیر قابل معاوضه را می توان تأییدیه (سند) مالکیت دارایی های دیجیتالی دانست. NFTها یکی از جدیدترین نوآوری‌ها در حوزه رمزارزها هستند که عمر نسبتا کوتاهی دارند. توکن غیرقابل تعویض، توکن غیرقابل معاوضه و توکن غیرمثلی همه ترجمه Non Fungible Token است.

از نقشه زمین های مجازی در بازی های متاورس مانند سند باکس (The Sandbox) و دیسنترالند (Decentraland) گرفته تا آثار هنری دیجیتالی و حتی تصاویر میمون های کارتونی، همه این آیتم های ناملموس را می توان شامل NFT ها دانست. اما NFT به اینجا ختم نمی‌شود و دارایی های دنیای واقعی مانند سند یک ماشین، بلیط یک رویداد، فاکتورهای اسناد حقوقی یا حتی امضاها نیز توانایی تبدیل به توکن های غیر قابل معاوضه را پیدا کرده اند.

توجه داشته باشید که برای سرمایه گذاری در پروژه های متاورس نیاز به توکن های قابل معاوضه (Fungible Tokens) دارید تا بتوانید آن ها را مبادله کرده یا برای خرید زمین یا دارایی دیجیتال صرف کنید. پس از سرمایه گذاری در متاورس، آن چه نشان دهنده مالکیت بر املاک و مستغلات شماست، توکن غیر قابل معاوضه یا NFT است.

بیشتر بخوانید: متاورس (Metaverse) چیست و چطور می توان ارزهای مرتبط با آن را خرید؟

در بازار دو نوع دارایی دیجیتال وجود دارد:

• دارایی تعویض‌پذیر یا قابل معاوضه
• دارایی تعویض‌ناپذیر یا غیر قابل معاوضه

همانطور که از نامشان مشخص است، دارایی‌های قابل معاوضه (Fungible Assets) می‌توانند به هم تبدیل شوند و ارزش تمام آنها یکسان است. دلار امریکا یک دارایی قابل تعویض است؛ ارزش دلار در ایران یکسان است. اگر کسی از شما بپرسد که اکنون قیمت دلار امریکا به ریال چقدر است، شما از او نمی‌پرسید قیمت کدام اسکناس دلار؟ زیرا قیمت تمام آنها در بازار یکسان است.

در سمت دیگر اما شرایطی را در نظر بگیرید که از شما می پرسند قیمت تابلوی نقاشی چند است؟ شما باید بدانید منظور شخص سوال کننده کدام تابلوی نقاشی است، زیرا قیمت هریک با دیگری متفاوت است. در این حالت، تابلوی نقاشی یک دارایی غیر قابل معاوضه (Non Fungible Asset) در نظر گرفته می شود چرا که تنها یک نمونه از آن وجود دارد که ارزشش منحصر به فرد است.

غیر قابل معاوضه یا Non Fungible کم و بیش به معنی منحصر به فرد و چیزی است که نمی‌توان آن را با چیز دیگری جایگزین کرد. به عنوان مثال، یک بیت کوین قابل تعویض است - چرا که می‌توان آن را با بیت کوین دیگری مبادله کرد و دقیقا همان چیزی را داشته باشید که در ابتدا داشتید؛ اما یک اثر هنری که فقط یک نمونه دارد، چیزی غیر قابل تعویض است چرا که هیچ مشابهی ندارد.

یک بازی را نظر بگیرید که در ابتدا منطقه کوچکی به رایگان در اختیار شما قرار می‌گیرد که در آن عده‌ای زندگی می‌کنند. شما باید با استفاده از منابع اولیه‌ای که در اختیار دارید این منطقه را مدیریت کنید. تامین خوراک و پوشاک و مسکن، توسعه صنایع، ساخت ارتش، تاسیس مدرسه و بیمارستان و هرآنچه در زندگی واقعی می‌بینید را می‌توانید در این بازی ایجاد کنید. این منطقه را به تدریج گسترش می‌دهید و به تدریج زیرساخت‌های شهر خود را تاسیس می‌کنید.

با بالا رفتن جمعیت و ایجاد ارتش، می‌توانید به سایر مناطق حمله کنید و آنها را به چنگ خود درآورید. در نهایت شما کشوری خواهید ساخت که در آن المان‌های بسیار زیادی وجود دارد. شما می‌توانید این کشور را با تمام المان‌هایش به فروش برسانید. اما از آنجایی که این کشور و تمام ساخت و سازهایی که شما روی در آن انجام داده اید، فقط یک نمونه و غیر قابل تعویض با نمونه مشابه خود است، برای ارزش گذاری مؤلفه ای آن نیاز به NFT دارید.

تاریخچه NFT

از نظر تاریخی می توان پیدایش NFT را به سال 2014 نسبت داد؛ اما ایجاد توکن غیر قابل معاوضه به طور خاص به نوامبر سال 2017 و زمانی بر می گردد که گربه های دیجیتالی یا CryptoKitties در بستر بلاک چین اتریوم به نمایش درآمدند. این پدیده اما در اینجا متوقف نشده و با زاد و ولد گربه ها، بچه گربه هایی به وجود آمدند که با فرض دارا بودن ویژگی های متمایز و کدهای شناسایی منحصر به فرد، زنجیره ای را تشکیل دادند که تعداد زیادی طرفدار را به سمت خود کشاند. طرفدارانی که با پی بردن به ارزش این فناوری تازه وارد، حدود 20 میلیون دلار برای ادامه حیات کریپتوکیتیز خرج کردند.

تمایز دارایی های دیجیتال، ارزهای حوزه NFT را به بستری برای داشتن مالکیت منحصر به فرد رسانه های مختلف تبدیل کرده است. مالکیت منحصر به فرد وضعیتی را توصیف می‌کند که هیچ فردی توانایی تغییر در سابقه مالکیت این توکن ها را نداشته باشد؛ به صورتی که NFT جدیدی را حتی کپی کند. خاصیتی که پدید آمدن آن در انواع مختلف، رسانه های هنری تا املاک را با طوفانی درگیر ساخته است. به عبارت دیگر، هر چیز ارزشمندی که منحصر به فرد باشد را می‌توان به شکل NFT در آورد.

توکن غیر قابل معاوضه (NFT) چگونه کار می کند؟

در بستر بلاکچین اتریوم قراردادهایی هوشمند با هدف انتقال مالکیت به یک شخص خاص طراحی و اجرا می‌شوند که Non-Fungible Token یا به اختصار NFT را به وجود می‌آورند.

برای درک بهتر مطلب، موقعیتی را فرض کنید که فردی خواهان ضرب (Mint) یک توکن غیر قابل معاوضه برای پروژه هنری خویش است. مفهوم ضرب کردن (Minting) یک ارز حوزه NFT به معنای تبدیل یک نسخه دیجیتال از هر دارایی به بخشی از بلاک‌چین اتریوم است. در این شرایط شخص می‌تواند ابتدا یک بلوک جدید را ایجاد، سپس داده ها را اعتبار سنجی و در نهایت از طریق بلاک چین، اطلاعات اضافی را ثبت کند.

اطلاعات اضافی مبنی بر غیر قابل تعویض و منحصر بودن دارایی ها مطابق استاندارد توکن ERC-721 و توسط قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند. این استاندارد زیر مجموعه تمامی استاندارهای بلاک چین اتریوم است که از دستورالعمل ها و الگوریتم هایی تشکیل شده است که به ساخت توکن ها در شبکه اتریوم کمک می‌کند.

ساخت توکن های غیر قابل معاوضه را می توان در 7 مرحله و به صورت زیر خلاصه کرد:

• تعیین اهداف ساخت NFT
• انتخاب پلتفرم مناسب برای توکن
• انتخاب استاندارد قرارداد هوشمند
• توسعه و طراحی توکن غیر مثلی
• ارتباط NFT با بلاک چین
• تعیین قیمت و عرضه توکن غیر قابل معاوضه
• تبلیغات و بازاریابی برای NFT

اگر کنجکاو هستید که هر یک از مراحل 7 گانه ساخت NFT چطور کار می کنند، مقاله "چگونگی طراحی و ساخت توکن غیر قابل معاوضه" را مطالعه نمایید.

اما پیش از این دیدیم که این تنها ویژگی ارزهای حوزه NFT نیست. در ضرب این توکن ها اطلاعات دارایی دیجیتال به بلاک چین مورد نظر دارای شناسه منحصر به فرد اضافه می‌شود و ماهیت غیر قابل تعویض بودن خود را بروز می‌دهد. در مالکیت منحصر به فرد این تعریف گنجانده شده است که هر توکن مالکی دارد که به راحتی قابل اثبات است چرا که توکن مورد نظر در بلاک چین اتریوم قابل ردیابی است.

در واقع نه تنها توکن های NFT بر بستر بلاک چین اتریوم ضرب می‌شوند بلکه خرید و فروش این توکن ها نیز در هر بازار NFT که مبنی بر اتریوم باشد، انجام می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت ارزهای حوزه NFT بر روی اتریوم زندگی می‌کنند؛ فقط نباید فراموش کرد که با اینکه زیرساخت اولیه NFT به بلاک چین اتریوم برمی‌گردد، بلاک چین های دیگر مانند FLOW نیز آن را راه اندازی کرده اند.

ممکن است فردی یک NFT خریداری کند و نیاز به اثبات اصل بودن آن داشته باشد؛ در این راستا راهکارهای مختلفی وجود دارند که یکی از اساسی ترین آنها استفاده از رمزنگاری نامتقارن یا رمزنگاری کلید عمومی (Public Key Cryptography) است که به اختصار PKC نامیده می‌شود. PKC به فرایندی گفته می‌شود که در آن از یک کلید عمومی برای رمزگذاری و یک کلید خصوصی برای رمزگشایی دارایی های دیجیتال استفاده می شود. با داشتن کلید خصوصی می شود کلید عمومی را پیدا کرد اما برعکس این کار غیرممکن است. این روش در NFT به توکن ها اجازه می‌دهد از کلید عمومی برای مالکیت توکن منحصر به فرد و از کلید خصوصی برای اثبات مالکیت فرد اصلی استفاده کنند. این روش می‌تواند اصالت دارایی دیجیتال شما را در مقابل یک کپی تقلبی اثبات کند.

کاربرد NFT

از NFT ها می‌توان برای توکنیزه کردن (دیجیتالی کردن) تقریبا همه چیز استفاده کرد. هرچند انواع مختلف “رسانه” بیشترین استفاده را از این توکن‌ها می‌برند. محبوب‌ترین کاربرد N‌FT ها شامل موارد زیر است (پروژه‌های فعال در هر زمینه نیز مشخص شده):

• هنر دیجیتال (SuperRare, KnownOrigin, Async Art, Rarible)
• موسیقی دیجیتال (Mintbase, InfiNFT)
• املاک مجازی (Cryptovoxels, Decentraland)
• آیتم‌های پوشیدنی واقعیت مجازی یا همان VR
• گیمینگ و بازی‌های رایانه‌ای (Axie Infinity, Sorare, Gods Unchained)
• بلیت رویدادهای مختلف یا مجوز حضور در آنها
• نشان‌های اشتراک در پلتفرم‌های مختلف
• اسامی دامنه بلاک چین (Ethereum Name Service, Unstoppable Domains)
• کالاهای لوکس توکنیزه‌ شده
• سیاست‌های بیمه‌ای توکنیزه‌ شده (yEarn’s yInsure tokens)

معرفی 5 تا NFT برتر بازار برای سرمایه گذاری و خرید

از آنجایی که یکی از معتبرترین رفرنس های ارز دیجیتال، سایت کوین مارکت کپ است، می توان بر اساس دسته بندی انجام شده توسط این سایت پیش رفته و 5 ارز برتر دسته توکن های غیر قابل تعویض را بر اساس مارکت کپ معرفی کرد. برای بازدید از دسته ارزهای NFT می توانید از طریق این لینک اقدام نمایید.

در تاریخ 27 آگوست سال 2022، پنج توکن غیر مثلی برتر بر اساس مارکت کپ یا ارزش بازار عبارتند از:

• ارز فلو (FLOW) - لینک خرید
• ارز ایپ کوین (APE) - برای آشنایی با این ارز می توانید مقاله "ایپ کوین چیست" را مطالعه کرده و یا اگر قبلا با این توکن آشنا هستید و قصد خرید APE را دارید، می توانید هم اکنون اقدام کنید.
• ارز دیسنترالند (MANA) - لینک خرید
• ارز سند باکس (SAND) - لینک خرید
• ارز تزوس (XTZ) - لینک خرید

شایان ذکر است که ارزهای مانا، ایپ کوین و سند باکس در دسته متاورس نیز جای می گیرند.

در مقاله ای که به تازگی روی آکادمی آموزشی صرافی بیت میت منتشر شده است، 10 توکن غیر قابل معاوضه برتر که برای سرمایه گذاری در سال 2023 پیشنهاد شده اند را معرفی و درباره پروژه هر یک از این NFTها صحبت کرده ایم.

بهترین NFTها برای سرمایه گذاری و خرید در سال 2023 کدامند؟

فروش NFT ها

فرآیند فروش NFT ها چیست؟ قرار دادن NFT ها برای فروش در پلتفرم‌هایی نظیر OpenSea و Rarible بسیار آسان است. پلتفرم Rarible حتی فروش‌هایی به صورت مزایده نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد. برای فروش NFT باید ابتدا کیف پول خود را به پلتفرم موردنظر متصل کنید. اگر N‌FT خود را ایجاد کرده‌اید، با کلیک بر روی آن می‌توانید گزینه فروش (Sell) را مشاهده کنید. بر روی این گزینه کلیک کرده و تراکنش مورد نظر را امضا کنید تا فرایند فروش تکمیل شود. اگر N‌FT فرد دیگری را دریافت کرده‌اید و می‌خواهید آن را بفروشید فرایند مشابهی دارد. بر روی دارایی مورد نظر کلیک کرده و مراحل فروش را طی کنید.

حاضرید برای خرید NFT چه مقدار هزینه کنید و یا حاضرید N‌FT خود را با چه قیمتی بفروشید؟ هیچگونه پاسخ صحیح و اشتباهی در این خصوص وجود ندارد، اما باید چند نکته کلیدی را به خاطر داشته باشید. اگر فرد خلاق و به دنبال آزمایش‌ چیزهای جدید هستید پس مشخصا قیمت‌گذاری NFT مسأله آنچنان مهمی نیست. اگر به دنبال برگشت سرمایه و کسب سود از N‌FT هستید، پس باید در خصوص آنچه که می‌خرید یا می‌فروشید با دقت زیاد عمل کنید. در این صورت باید به موارد زیر توجه کنید:

• اعتبار، کمیاب بودن و نظارت نکات کلیدی هستند. NFT های منحصربه‌فرد از جانب هنرمندان برجسته ارزشمندتر از N‌FT هایی هستند که مجموعه‌ای از آنها وجود دارد و توسط کاربر کمتر شناخته‌شده ایجاد شده‌اند.
• پروژه‌های NFT دارای کف قیمت هستند. می‌توانید با استفاده از پلتفرم‌هایی نظیر OpenSea کف قیمت N‌FT مورد نظر خود را به دست آورید و بر اساس آن، پیشنهاد خود را ارائه دهید.
• به حجم معاملات و تراکنش‌ها دقت کنید. پروژه‌هایی که فعالیت بیشتری دارند، فرصت‌های کسب سود بیشتری ارائه می‌دهند.
• شعار “ارزهای دیجیتال برای کسی است که کلیدها را در اختیار داشته باشد” برای NFT ها نیز صادق است. به همین دلیل است که توجه بسیار زیاد به امنیت طی جمع‌آوری و دریافت NFT ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بهترین اقدام، ذخیره N‌FT در کیف سخت‌افزاری است تا به آسانی مورد حمله و سرقت قرار نگیرد.

- تصویر از cointelegraph

آخرین بروزرسانی: 14 تیر 1402

منابع: تیم تحریریه بیت میت و سایت میهن بلاکچین

بیت‌میت راهی سریع، ساده و امن برای خرید و فروش بیت‌کوین است. شما می‌توانید در تمام ساعات شبانه‌روز و در مدت زمانی کوتاه، خرید و فروش مستقیم بیت‌کوین و دریافت کیف پول رایگان را در بیت‌میت تجربه کنید: https://bitmit.co