رشته مهندسی کامپیوتر چیه؟

ویرگول رو باز کردم و نوشتم رشته مهندسی کامپیوتر چیه؟ بعد گفتم خب یه عکس شیک برم براش پیدا کنم. تب جدید رو باز کردم و تو نوار سرچ خارجی بازی درآوردم و نوشتم: computer engineering
و با این عکسا مواجه شدم

فک نکنم تصور شما از مهندسی کامپیوتر شبیه این عکس باشه. تصور شما شاید بیشتر شبیه این عکس پایین باشه. یه لپ تاپ، یه مانیتور که کلی کد برنامه نویسی جلوش بازه و هندزفری و قهوه. این دیگه تهشه!

و اگه توی گوگل فارسی بنویسین «مهندسی کامپیوتر» با همچین عکسایی مواجه میشین:

پس اینطوری نتیجه بگیریم که خیلی تو زبون فارسی درباره مهندسی کامپیوتر تصورمون اشتباه نبوده و اون میز خوشگله و مانیتور و قهوه و ... دور از دسترس ما نیست.

در ادامه براتون میگم که فرق مهندسی کامپیوتر خارج با مهندسی کامپیوتر وطنی تو چیاست.(توی پست‌های بعدی) اما علی الحساب میریم سراغ اینکه بفهمیم رشته مهندسی کامپیوتر تو ایران چه شکلیه و تو دانشگاه ما یعنی «دانشگاه یزد» این موضوع به چه شکلی هست.

رشته مهندسی کامپیوتر چیه؟

رشته مهندسی کامپیوتر ترکیبی مباحث نرم‌افزار و سخت‌افزار و مباحث دنیای فناوری اطلاعات هست. شما در رشته مهندسی کامپیوتر یاد میگیرین که چطور برنامه‌نویسی کنید، داخل سخت‌افزار کامپیوتر چی می‌گذره و برای اینکه یه کسب و کار کامپیوتری داشته باشین، چه مفاهیمی رو باید بلد باشین.

شما به عنوان یه مهندس کامپیوتر باید بدونین نرم‌افزار و سخت افزار به چه شکل با هم در ارتباط هستن و وقتی ما یه برنامه می‌سازیم، چه فرآیندی رو طی می‌کنه تا روی سیستم ما اجرا بشه ( چیزی که یه مهندس کامپیوتر میدونه ولی یه برنامه‌نویس شاید ندونه).

علاوه بر این‌، شما یاد می‌گیرین که چطور برنامه‌تون بهینه باشه، وقتی که برنامه‌نویسی می‌کنین چه اصولی رو رعایت کنین که ۴ سال دیگه اگه به کد‌هاتون سر زدین، بفهمین چی‌چی نوشتین! یاد میگیرین که سخت‌افزار‌های مختلف چطوری کار می‌کنن و راه رو برای اینکه یه روزی برین سمت ساخت سخت‌افزار، براتون هموار می‌کنه.

دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر باید دقیقا ۱۴۰ واحد درسی رو توی این رشته یاد بگیره. تقریبا تو همه دانشگاه‌ها همین ۱۴۰ واحد مرسومه. حدود ۱۲۰ واحد از این ۱۴۰ واحد رو همه‌ی دانشجو‌های کامپیوتر باید مشترکا یاد بگیرن. حدود ۲۰ الی ۲۵ واحد رو (بسته به دانشگاهی که قبول میشین) متفاوت می‌گذرونین. اما این تفاوت توی چیه؟ برای پاسخ به این سوال باید بریم سراغ گرایش‌های کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر

گرایش‌های کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر

توجه: من اینجا صرفا گرایش‌های دانشگاه خودم (یعنی دانشگاه یزد) رو بررسی می‌کنم. میدونم که گرایش‌های خیلی بیشتری مثل مهندسی سخت افزار، هوش مصنوعی، رایانش امن، معماری سیستم و... در دانشگاه‌های دیگه وجود داره اما چون خیلی از بطن اون گرایشا خبر ندارم ترجیح میدم درباره شون نظر ندم و تحقیق درباره‌اش رو به خودتون بسپارم ؛)

مهندسی نرم افزار: اگر گرایش مهندسی نرم افزار رو انتخاب کنین سر کار شما بیشتر میره سمت توسعه یک نرم‌افزار. اینکه بر طبق چه اصولی نرم‌افزارتون رو طراحی کنین، چطوری نرم‌افزارتون بهینه باشه، برای توسعه یه نرم‌افزار خاص سراغ چه زبان برنامه‌نویسی برین و در آخر هم چطوری بتونین تو داده‌های مختلف کاوش کنین و اطلاعات مورد نظرتون رو پیدا کنین. به قول یکی از استادامون:

شما در پایان دوره کارشناسی باید در مقام یک کارشناس نرم‌افزار باید بتونین نظر کارشناسی درباره اون نرم‌افزار بدین و با بررسی مستنداتش تعیین کنین که این نرم‌افزار به صورت درست و اصولی توسعه داده شده یا نه!

مهندسی فناوری اطلاعات: اگر برین سراغ گرایش مهندسی فناوری اطلاعات، وارد دنیایی میشین که من داخلش هستم:) این گرایش شما رو با اصول دنیای فناوری اطلاعات آشنا می‌کنه. اینکه کسب و کار‌های حوزه ‌IT به چند دسته تقسیم میشن، چطوری می‌تونیم فناوری‌هایی که وجود داره رو وارد صنعت IT کنیم، چطور فناوری‌های موجود رو با هم یکپارچه کنیم، چطوری امنیت محیطی که در اون هستیم رو تامین کنیم و در نهایت چطور تیم داشته باشیم و بتونیم برای اون تیم تصمیم گیری کنیم و اون رو مدیریت کنیم.

یه ذهنیت که برای بچه‌های یک گرایش به وجود میاد اینکه که مثلا بچه‌های IT میگن ما چرا کد بزنیم؟(این خیلی مرسومه!). واقعیت اینه که شما با هر گرایشی باید در آینده با یه کامپیوتری دیگه کار کنین و باید حداقل یه دانش سطحی درباره اون چیزی که اون فرد بلده و داره باهاش کار می‌کنه بدونین. پس برای همینه که تقریبا ۱۲۰ واحد گرایش‌های کامپیوتر مشترکه و همه هوش مصنوعی، معماری کامپیوتر، اصول طراحی یه نرم افزار و خیلی درسای دیگه رو یاد می‌گیرن. پس این نکته رو فراموش نکنین:

شما به عنوان یه مهندس کامپیوتر باید در حد کارشناسی مهندسی کامپیوتر به اصولی که توی مهندسی کامپیوتر بهش پرداخته میشه احاطه داشته باشین و اونا رو بلد باشین

بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر

این تیکه رو دارم مشاهداتم رو می‌نویسم و حاصل ۳ سال حضورم تو جمع کامپیوتری هاست.

دنیای کار کامپیوتر یه خورده با دنیای درس خوندن و تحصیل تو این رشته متفاوته. اون چیزی که شما به عنوان واحد درسی توی کامپیوتر می‌خونین یه جورایی بنای کاریه که باید توی صنعت انجام بدین. اینم نمیشه گفت که دانشگاه داره اینجا بد عمل می‌کنه که کاربردی درس نمیده. برای اینکه شما بتونین نویسنده باشین، اول باید الفبا بلد باشین. دانشگاه هم همینطوره. شما الفبا کامپیوتر رو یاد میگیرین. پس اگه بخوام تو یه جمله بگم:

از دانسته‌های دانشگاهی توقع کار نداشته باشین.

بلکه این دانسته‌ها باید یه پایه باشن برای عمیق و اصولی یاد گرفتن مهارت‌های کامپیوتری.

اما...

اگه شما درسای دانشگاه رو خوب یاد بگیرین و سعی کنین یه مهارت مربوط به رشته کامپیوتر رو یاد بگیرین، اون موقع است که نون‌تون تو روغنه!

یه مثال بزنم: شما یه درس دارین به اسم «شبکه‌های کامپیوتری». توی این درس اصول و مبانی شبکه‌های کامپیوتری رو بهتون میگن. اگر شما بعد از پاس کردن این درس، این فیلد رو ادامه بدین و دوره‌های مربوط بهش مثل CCNA و CCNP و... رو یاد بگیرین می‌تونین توی یکی از شرکت‌های خیلی خوب ایران تو این حوزه استخدام بشین. من اینجا میانگین حقوقی که توی سایت خود شرکت نوشته رو براتون آوردم( تقریبا ردیف سوم مربوط به بچه‌های شبکه میشه)

پس بدونین که کسب مهارت مهم ترین عامل برای داشتن یه شغل خوب توی حوزه کامپیوتره. و این رو هم از من داشته باشین:

برای دانشجوی سخت‌کوش و خلاق همیشه کار هست ؛)

مهندسی کامپیوتر در دانشگاه یزد

توی دانشگاه یزد مثل بقیه دانشگاه‌های ایران شما باید حداقل ۴ سال بیاین دانشگاه و ۱۴۰ واحد درسی پاس کنین. توی دو سال اول فرقی نداره که دوست دارین چه گرایشی داشته باشین. در اصل دو سال اول سال‌های آشنایی شما با رشته کامپیوتره و اصلا گرایش بندی ندارین و درسای هر تو تا گرایش تا آخر سال دوم مشترکه.

در پایان سال دوم جلسه‌ای دانشکده با دانشجو‌ها برگزار می‌کنه که داخل اون به طور کامل درباره گرایش‌های دانشگاه یزد صحبت میشه و ادامه راه شما توی دو سال دانشگاه و بعد از اون رو مشخص می‌کنن. اونجاست که شما باید انتخاب کنی که اون ۲۱ واحد از ۱۴۰ واحدی که قراره متفاوت باشه، تو چه گرایشی باشه و کدوم سمت قراره حرکت کنی.

البته این رو هم بگم شما می‌تونین ۶ واحد رو به صورت اختیاری اخذ کنین و اگه خیلی دوست داشته باشین که بدونین اون ۲۰ واحد اون یکی گرایش چیه، می‌تونین ۶ واحدش رو با اخد درس اختیاری بفهمین :)

امیدوارم که تو دانشگاه یزد بهتون کلی خوش بگذره :)