تاریخ شهر با روایت بازی های رایانه ای

850 کلمه ؛ حدود 5 دقیقه

امیرمحمد یوسفی؛ دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی دانشگاه تهران

شهرها علاوه بر کالبد (ظرف/سخت افزار) ، متشکل از جامعه، مناسبات سیاسی اجتماعی، وضع اقتصادی و فرهنگی (مظروف/نرم افزار) نیز میباشند و در مطالعه تاریخ شهرها نباید فقط سبک های معماری یا بقایای ساختمانی بجا مانده را بررسی کرد. اما ابزارهای ما برای آشنایی با تاریخ، امروزه متنوع تر از داده های مکتوب است و توان شبیه سازی شهرها هم در سطح ظرف و هم در سطح مظروف بوجود آمده ست که بمراتب کارآمدتر و همه فهم تر می باشند مانند فیلم های تاریخی که ساخته میشوند.

بالطبع هر شبیه سازی ای که در هر بازی اتفاق می افتد قابل استناد نمی باشد اما چندسالی است که صنعت بازی سازی نیز به شبیه سازی های دقیق مبتنی بر داده های علمی و تاریخی رو آورده است معمولا در قالب بازی های" open world" که گیمر آزادی عمل و امکان گشت گذار آزاد در شهر را دارد.

شناخته ترین بازی در این مورد مجموعه بازی ها اساسینز کرید ( assassin’s creed) می باشد که لقب "معلم تاریخ" به آن داده شده و شبیه سازیهای این مجموعه حاصل تلاش جمعی از تاریخ دانان، باستان شناسان ، اقتصاد دانان و بهره گیری از اسناد تاریخی است که توسط تیم پژوهشی مورد مطالعه قرار می گیرد.

مجموعه شامل 11 بازی اصلی است که به بازه های مختلف تاریخ از حدود 400 سال قبل از میلاد تا حدود سال 1890 میلادی و عصر ویکتوریا می پردازد و در مجموع بالای 25 شهر شبیه سازی شده است.

در سری odyssey به دولت-شهر آتن و دولت-شهر اسپارت در 400 سال قبل میلاد می رویم زمان جنگ تاریخی یونان و اسپارت که منجر به پایان عصر شکوه و اوج اندیشه و فلسفه در یونان شد. فضاهای عمومی شهر عناصر مانند آکروپلیس، آگورا و آمفی تئاتر با وسواس زیادی شبیه سازی شده است و تفاوت جامعه ارزش مدار آتن با جامعه خشن و جنگاوراسپارت به خوبی نمایان می شود. با سری origins به مصر در سال 50 قبل میلاد می رویم، عصر حکومت آخرین نسل از نوادگان اسکندر مقدونی، ملکه کلئوپاترا و پایان حکومت سلسله بطلمیوسی. عناصر شهرهای یونانی-رومی در دوران هلنستیک کاملا در شهرهای اصلی نظیر اسکندریه ،پایتخت ملکه کلئوپاترا، مشهود است. خدمات عمومی و تفریحی نظیر حمام عمومی، استادیوم مسابقه و آمفی تئاتر در کنار سنگ که متریال غالب بناهای پایتخت است در باقی شهرها یافت نمی شود و بنا ها از خشت و سنگ بی کیفیت شکل گرفته است فضای اعتقادی مصر پس از لشکرکشی های اسکندر با ارزش های رومی-یونانی ترکیب شده، فضای مذهبی اما سر در زندگی خویش به دور از کنشگری اجتماعی سیاسی بوده، حتی خدایان مصری نیز از این قاعده مستثنی نبوده اند.

با سری" اول" مجموعه به زمان بعد از جنگ های صلیبی سوم سال 1191 میلادی میرویم و با شهرهای "مصیاف سوریه- اورشلیم- عکا در اسرائیل- دمشق سوریه" آشنا می شویم این سری چون اولین سری مجموعه اساسینز کرید است شبیه سازی ها بسیار ابتدایی تر و هوش مصنوعی بازی در سطح پایین تری قرار دارد فضای تاریک و بی روح شهر در کنار سنگ های کدر و مناره های نوک تیز معابد نشانگر دوران ناگوار قرون وسطی است.

با سری "دوم" اساسینز کرید که خود شامل سه بازی است به شهرهای " رم-فلورانس-سیه نا- استامبول-قسطنتنیه- ونیز" در عصر رنسانس میرویم. دوره گذار از قرون وسطی و در پی جستجو برای فرهنگی دیگر با اکتشلفات علمی و تغییرات نظری در نسبت خرد با طبیعت و مذهب. فضاهای شهری از حال و هوای قرون وسطی بطور کامل خارج نشده اند اما تفاوتهایی پس از سبک گوتیک بر روی کلیساها و تغییراتی در استفاده از فضاهای عمومی مشهود است. با سری "rogue" به آمریکای شمالی و زمان جنگ های هفت ساله معروف از سال های 1756 تا 1763 می رویم و با سری "سوم" مجموعه به چند سال بعد تر یعنی زمان استقلال آمریکا از یوق استعمار انگلیس و سال های بعد آن سفر میکنیم. فضای پراز شور انقلابی و خشم آمریکا در کنار خانه های عمدتا چوبی و سقف های شیروانی بوستون و نیویورک حال و هوای شهرسازی غالب را نمایش میدهد.

با سری "unity" به سال های انقلاب فرانسه (1789) و بعد از آن می رویم، سال های پر از آزمون و خطای ایده های مختلف حکومت از مدلهای دموکرات-سلطنت مشروطه- امپراطوی و... با کشته های فراوانی که هزینه آزمون و خطاهاست. با سری "syndicate" به عصر ویکتوریا در لندن (1880) میرویم، اوج گیری انقلاب های صنعتی که منشا تغییرات بنیادین در نگاه های اقتصادی و سیاسی از یکسو و از سمت دیگر ورود علم و تکنولوژی به مناسبات قدرت و ثروت می باشد. شروع غلبه نگاه های کاپیتالیستی و آغاز دوران مدرن. غلبه ی نگاه از سازگاری با محیط و طبیعت به سمت سلطه بر محیط و بهره کشی هرچه بیشتر از طبیعت. البته کارل مارکس نیز در این دوره نظریات خود را در تقابل با نظام سرمایه داری ارائه می دهد.نچه گفته شد شرحی از حدود 10 سال فعالیت شرکت یوبی سافت و تلاش های چند صد نفر در تیم های مختلف برای ساخت بازی هاست که بسیار ملموس تر ما را با وقایع مهمی از تاریخ همراه میسازد.