اولیس

آیا به پایان رساندن رمان اولیس جیمز جویس سخت‌تر از کتاب‌های دیگر است؟ جیمز جویس بیش از ۷۰ سال است که از دنیا رفته. او تمام عمر خود را صرف نوشتن کتاب‌هایی کرد که محبوب بسیاری بودند و حالا این آثار است که از او به‌جامانده و در میان آن‌ها رمان «اولیس» است که آن را هم به‌عنوان بهترین رمان انگلیسی و هم به‌عنوان مشکل‌ترین رمان می‌شناسند. با این وصف، اگر در خواندنش دچار مشکل شدیم چه باید بکنیم؟

جیمز جویس که نگارش اولیس را به پایان رساند آن‌قدر خسته بود که تا یک سال سمت قلم و کاغذ نرفت. باورپذیر است. خود من به صفحه‌ی چهل که رسیدم احتیاج داشتم چرتی بزنم. سه ماه گذشته به کتاب قلمبه و قطور روی زمین نگاه می‌کردم و احساس یک شکست‌خورده را داشتم. این رمان را دو بار به‌قصد اینکه تمامش کنم باز کردم و فقط توانستم ۴۶ صفحه‌ی آن را بخوانم. هر بار آنید کم جلو رفتم که حتی نشانه نگذاشتم که تا کجا خواندم؛ نشانگر کتاب را اگر مثل پرچم فاتحان می‌گذاشتم روی صفحه‌ی ۴۶ موفقیت وحشتناکم دیگر زیادی توی چشم می‌رفت

در ابتدا ولی جالب بود. این رمان شبیه به هیچ رمان دیگری که قبلاً خوانده بودم نیست. قسمت‌های زیادی هست که دلم می‌خواهد در صحبت‌های هرروزه‌ام به کار ببرم. «یکی از آن دستمال‌هایت به ما هم قرض بده»(گذاشته‌ام برای وقتی‌که سرما خوردم) «امشب آن‌قدر مست می‌کنیم که خشکه‌مقدس‌ها راستی راستی خشکشان بزند!» (این را هم برای شب‌گردی‌هایم کنار گذاشتم.) حتی اگر به صفحه‌های شلوغ کتاب نگاه کنی و چیزی هم نفهمی بازهم نمی‌توانی درباره‌اش بد فکر کنی. از دنیایی که خلق می‌کند خوشم می‌آید و حس ماندگار آزادی‌اش و اینکه همیشه حرف حق را میزند حتی اگر بی‌ادبانه و تند باشد. انگار در این کتاب ضیافتی برپاست و زبان و سیاق آشفته‌اش به مخاطب این امکان را می‌دهد که خود انتخاب کند آن را چگونه بخواند. برخی میگویند باید از خواندن فصل سه چشم‌پوشی کرد؛ برخی میگویند تا درباره‌اش چیزی نخواندید سراغ خواندن اصلش نروید؛ برخی میگویند باید آن را با صدای بلند خواند. هر کس به شیوه‌ی خودش از این کتاب لذت می‌برد اما من هنوز گیرکرده‌ام.

چرا نمی‌توانم جلوتر بروم؟ خودم هم مطمئن نیستم. در وب‌سایت گودریدز فهرستی هست با عنوان «دشوارترین رمان‌ها» و جالب است بدانید دو رمان اول این فهرست از آثار جیمز جویس است و اولی همین اولیس خودمان و دومی رستاخیز فینیگان است. در میان ۱۰ رمان برتر سایت گودریدز کتاب‌های قطور و سنگین مانند موبی دیک و رنگین‌کمان جاذبه بسیارند. باید اعتراف کنم که خودم هم از دست گرفتن رمان‌های قطور بدم نمی‌آید. به نظر خودم زبان است که نمی‌گذارد از صفحه‌ی ۴۶ جلوتر بروم؛ انگلیسی سنگین به سبک آثار چاسر، پر از اصطلاحات و مکالمات که اگرچه برایم سرگرم‌کننده است، گیج‌کننده نیز هست.

برای مشاهده ادامه مطلب بر روی عنوان زیر کلیک نمایید:

کتاب اولیس