کتاب بیوه‌ها

ولادیمیر آریل دورفمن، نویسنده‌ی آمریکای تبار اهل شیلی، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، مقاله‌نویس و استاد دانشگاه و همچنین فعال حقوق بشر است. دورفمن از سال ۲۰۰۴ شهروند رسمی آمریکا بوده و در دانشگاه دوک به تدریس ادبیات لاتین مشغول است. رمان «بیوه‌ها» از آثار دورفمن و در باب ظلم ستم حاکم بر کشور شیلی است. گرچه داستان خود رمان در کشور یونان و در زمان جنگ جهانی دوم به وقوع می‌پیوندد، او رمانش را با مقدمه‌ای آغاز می‌کند و در آن مستقیماً به مسائل سیاسی کشور شیلی می‌پردازد. خشم و نارضایتی که در این رمان از آن گفته‌شده مختص به یک‌زمان و یا مکان خاص نیست. این کتاب از عمد به‌گونه‌ای نوشته‌شده که برای تمامی زمان‌ها و کشورها صدق کند.

سوفیا آنگلس، زنی سالخورده و سرپرست خانواده و اهل روستایی در یونان است. ارتش پدر، شوهر و دو پسر او را به جرم شورش دستگیر کرده است. در حقیقت ارتش تمام مردان دهکده را تنها به جرم «پرسش» با خود برده و آن‌ها دیگر هرگز بازنگشته‌اند. روزی نیست که جسد مردی را در رودخانه پیدا نکنند؛ اجساد بادکرده که هویتشان قابل‌تشخیص نیست و ارتش در تلاش است همه‌ی آن‌ها را پنهان کند و از بین ببرد تا از این کشتار بی‌رحمانه کوچک‌ترین اثری بر جا نگذارد. در این میان، همه‌ی ۳۷ زن روستا که در کتاب با عنوان «بیوه‌ها» از آن‌ها یادشده است، تصمیم می‌گیرند اعلام کنند که اجساد از خویشان آن‌ها است و به‌این‌ترتیب نقشه‌های ارتش را نقش بر آب می‌کنند.

این اقدام همگانی و پافشاری بیوه‌ها بر ادعایشان از دید افسر مربوطه یک «حمله‌ی عصبی همه‌گیر» بیش نیست. نیروهای پلیس باور دارند که امکان ندارد بتوان اجساد را شناسایی کرد وزنان همچنان اصرار می‌ورزند که این اجساد، عزیزان آن‌ها هستند و اجازه می‌خواهند تا اجساد را دفن کنند. این موضوع سبب ایجاد کشمکشی میان پلیس و بیوه‌ها می‌شود؛ کشمکشی که جای خود را به جنگی بر سر قدرت، میان عشق و مقام و شرف می‌دهد. گرچه افسر زنان را دست‌کم می‌گیرد اما طولی نمی‌کشد که این ماجرا اعتبار و آبرویش را به خطر می‌اندازد.

دورفمن ۳۷ زن را در لباس سیاه کنار هم قرار می‌دهند تا تصویری قدرتمند را در ذهن مخاطب خلق کند؛ تصویری که بوی تعفن شکنجه و خفت پنهانی را به‌خوبی بتوان از آن حس کرد. دورفمن در پایان آنچه در ذهنش می‌گذرد را بی‌پرده بیان می‌دارد. «به یک نفر دستور داده بودند که اجساد را در رودخانه بیندازد. اجساد همراه آب حرکت می‌کردند و بعد، شاید برحسب‌تصادف، از چاه فاضلاب و آبراه‌ها و کنار جاده‌ها سر درمی‌آوردند؛ و آن‌ها آن‌قدر به کشتن ادامه می‌دادند که دیگر کسی نباشد بپرسد که این جسدها از کجا آمده‌اند، چه کسی آن‌ها را اینجا رها کرده، چرا، چطور و تا کی قرار است این کشتار ادامه داشته باشد؟»

برای مشاهده ادامه مطلب بر روی عبارت زیر کلیک نمایید:

کتاب بیوه‌ها