آزمایش خون چیست و چگونه انجام می شود؟
آزمایش شمارش کامل خون (CBC) یک آزمایش معمول است که تعداد و ویژگی های سلول های خونی را بررسی می کند. 3 نوع سلولی که بررسی می کند عبارتند از , و . CBC موارد زیر را اندازه گیری می کند:
- تعداد کل گلبول های قرمز خون (تعداد RBC)
- مقدار کل در خون
- درصد خون ساخته شده از گلبول های قرمز خون
- متوسط اندازه گلبول قرمز (میانگین حجم بدن)
- میانگین وزن هموگلوبین در هر گلبول قرمز (میانگین هموگلوبین گلبولی)
- مقدار متوسط هموگلوبین در هر گلبول قرمز (میانگین غلظت هموگلوبین سلولی)
- تعداد کل گلبول های سفید
- تعداد هر نوع گلبول سفید (دیفرانسیل WBC)، از جمله (تعداد مطلق نوتروفیل یا ANC) تعداد پلاکت ها (تعداد پلاکت ها)
آزمایش CBC اغلب به عنوان بخشی از یک معاینه معمول انجام می شود، اما می تواند در هر زمانی انجام شود و ممکن است برای موارد زیر انجام شود:
- اطلاعاتی در مورد سلامت عمومی خود بیاموزید
- وضعیت گلبول های خون را بررسی کنید که و چقدر خوب کار می کنند
- کمک به تشخیص بیماری ها و شرایطی که بر سلول های خونی تأثیر می گذارد، مانند عفونت، اختلالات خونی
- یک خط پایه برای مقایسه با CBC های آینده ارائه کنید
- برای چک نظارت بر وضعیت (به عنوان بخشی از پیگیری)
- آزمایش CBC معمولاً در یک آزمایشگاه اجتماعی یا بیمارستان انجام می شود.
ممکن است قبل از انجام CBC دستورالعمل های خاصی به شما داده شود که باید آنها را دنبال کنید. برخی از داروها ممکن است بر نتایج CBC تأثیر بگذارند، بنابراین ممکن است از شما خواسته شود قبل از CBC مصرف برخی داروها را متوقف کنید. با آزمایشگاه بررسی کنید تا ببینید آیا باید از مصرف هر گونه دارو و برای چه مدت اجتناب کنید.
خون معمولاً از ورید بازو گرفته می شود. یک نوار الاستیک (تورنیکه) دور بازوی شما پیچیده میشود تا به آن ناحیه فشار وارد کند و رگها را راحتتر دیده شود. ممکن است از شما خواسته شود که یک مشت بسازید تا رگ ها بیشتر برجسته شوند. پوست تمیز و ضد عفونی می شود. یک سوزن وارد رگ می شود و مقدار کمی خون خارج می شود. ممکن است احساس گزگز یا سوزش داشته باشید.
خون در یک لوله جمع آوری شده و با نام شما و سایر اطلاعات شناسایی برچسب گذاری شده است. گاهی اوقات بیش از یک لوله خون جمع آوری می شود. تورنیکه برداشته شده و سوزن بیرون کشیده می شود. ممکن است هنگام برداشتن سوزن احساس ناراحتی خفیفی کنید. تا زمانی که خونریزی متوقف شود، به ناحیه ای که سوزن وارد شده است فشار وارد می شود. ممکن است یک بانداژ کوچک روی ناحیه گذاشته شود.
خون جمع آوری شده توسط یک متخصص در آزمایشگاه (تکنولوژیست آزمایشگاه) با استفاده از میکروسکوپ و سایر تجهیزات ویژه بررسی می شود.
آزمایش CBC معمولاً عوارض جانبی ایجاد نمی کند. اگر عوارض جانبی رخ دهد، معمولاً جزئی هستند و در محل سوزن ایجاد می شوند. عوارض جانبی که ممکن است رخ دهد عبارتند از:
- درد و ناراحتی
- خون ریزی
- کبودی ورم
- عفونت
نتایج CBC به صورت اعداد ارائه می شود و اغلب به عوامل خاصی از جمله جنس، سن و سابقه پزشکی بستگی دارد. آنها باید با یک محدوده مرجع معمولی یا با نتایج قبلی مقایسه شوند تا معنی داشته باشند. محدوده طبیعی برای CBC ممکن است از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر کمی متفاوت باشد.
آزمایش CBC معمولاً اطلاعات کلی را ارائه می دهد که می تواند سرنخ هایی را در مورد مشکلات سلامتی احتمالی به پزشکان بدهد. اطلاعات CBC به پزشکان کمک می کند تا تصمیم بگیرند که آیا آزمایشات یا روش های دیگری برای تشخیص نیاز است یا خیر. این اطلاعات همچنین ممکن است به پزشک شما کمک کند تا برنامه های درمانی را توسعه دهد یا اصلاح کند.
دکتری که با تاریخچه پزشکی و سلامت کلی شما آشنا است، بهترین فردی است که نتایج CBC و معنای آنها را برای شما توضیح دهد.
اصطلاحات متداول مورد استفاده برای توصیف نتایج CBC عبارتند از:
- کم خونی - نداشتن گلبول های قرمز سالم یا هموگلوبین کافی
- لکوپنی - تعداد کم WBC
- نوتروپنی - تعداد کم نوتروفیل ها
- لکوسیتوز - افزایش تعداد WBC
- ترومبوسیتوپنی - تعداد کم پلاکت
- ترومبوسیتوز - افزایش تعداد پلاکت ها
نتایج CBC به دلایل زیادی می تواند کم یا زیاد باشد. چند نمونه از نتایج غیرطبیعی CBC مربوط به سرطان در زیر فهرست شده است.
تعداد کم گلبول های قرمز ممکن است به دلایل زیر باشد:
- کم خونی ناشی از خونریزی طولانی مدت یا از دست دادن خون (خونریزی)،
- رژیم غذایی فاقد آهن یا ویتامین های خاص،
- انواع خاصی از شیمی درمانی،
- اختلالات خونی یا بیماری مزمن
- لنفوم هوچکین و سایر لنفوم ها
- سرطان های خون مانند و
- برخی از اختلالات میلوپرولیفراتیو
تعداد بالای گلبول های قرمز ممکن است به دلایل زیر باشد:
- کم آبی بدن، مانند اسهال شدید
- تومورهای کلیه
- بیماری های ریوی
- پلی سیتمی ورا (یک اختلال میلوپرولیفراتیو)
- تعداد کم WBC ممکن است به دلایل زیر باشد:
- عفونت ویروسی
- عفونت شدید باکتریایی
- سرکوب مغز استخوان ناشی از درمان هایی مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی
- بیماری های مغز استخوان، مانند لوسمی یا
- سندرم میلودیسپلاستیک (MDS)
- کم خونی
افزایش تعداد WBC ممکن است به دلایل زیر باشد:
- عفونت
- سرطان خون
- برخی از اختلالات میلوپرولیفراتیو
- برخی از انواع سرطان، مانند
- داروهای خاص، مانند
- عوامل محرک مستعمره
- استرس، آلرژی یا آسیب بافتی
تعداد کم پلاکت ممکن است به دلایل زیر باشد:
- برخی از انواع سرطان، مانند لوسمی یا لنفوم
- بیماری های خود ایمنی
- عفونت باکتریایی
- عفونت ویروسی
- شیمی درمانی یا پرتودرمانی
- انتقال خون زیاد
داروهای خاص، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) از جمله اسید استیل سالیسیلیک (ASA، آسپرین، سالیسیلات) و ایبوپروفن (Motrin، Advil، Nuprin)
افزایش تعداد پلاکت ممکن است به دلایل زیر باشد:
- خونریزی طولانی مدت یا از دست دادن خون (خونریزی)
- کم خونی ناشی از سطوح پایین آهن
- عفونت (التهاب)
- برداشتن طحال با جراحی (طحال برداری)
- پلی سیتمی ورا
- برخی از انواع سرطان خون
پزشک ممکن است آزمایشها، روشها، مراقبتهای بعدی یا درمان بیشتری را توصیه کند. گاهی اوقات ممکن است نیاز به تغییر روشهای درمانی یا دوز برای جلوگیری از بروز مشکلات در هنگام کم بودن تعداد سلولهای خون باشد.
ممکن است لازم باشد نمونه خون از رگ های خونی بسیار کوچک (موسوم به مویرگ ها) در انگشت یا پاشنه یک نوزاد یا کودک خردسال گرفته شود. این کار با خراش دادن پوست با سوزن انجام می شود.
آماده کردن کودکان قبل از انجام یک آزمایش یا روش می تواند به کاهش اضطراب آنها، افزایش همکاری و توسعه مهارت های مقابله ای آنها کمک کند. این شامل توضیح دادن به کودکان می شود که در طول آزمون چه اتفاقی می افتد، مانند آنچه که می بینند، احساس می کنند و می شنوند.
والدین یا مراقبان می توانند با دادن اطلاعات مختصر اما دقیق در مورد اتفاقاتی که رخ خواهد داد، به آنها اطمینان و آماده سازی کنند، مانند:
کودکان ممکن است نگران نبودن خون کافی پس از برداشتن مقداری از بازوی خود باشند. می توانید به آنها اطمینان دهید که بدن همیشه خون جدید تولید می کند و بدن آنها خون تمام نمی شود.
مطلبی دیگر از این انتشارات
تفسیر موارد مهم آزمایش خون
مطلبی دیگر از این انتشارات
در آزمایش خون چه چیزهایی مشخص میشود؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
تفسیر چکاپ کامل