چرنوبیل، فاجعه ای که HBO را نجات داد (Chernobyl)

شبکه HBO امسال به خاطر پخش سریال مورد انتظار بازی تاج و تخت سال شلوغی را تجربه کرد اما همانطور که می دانید فصل آخر این سریال چنگی به دل نمیزد و با انتقادات گسترده ای مواجه شد. هرچند این شو مشترکین زیادی را برای HBO جذب کرد و از لحاظ تعداد بیننده رکورد هایی را جابه جا نمود اما نمرات و نقد هایی که اپیزودهای فصل هشتم گرفتند خدشه ای برای اعتبار این شبکه محسوب می شد. مردم در شبکه های اجتماعی هم دست از سر HBO و سازندگان بر نداشتند و حملات بعضا بی رحمانه ای به این سریال شد به طوری که در توییتر روزها، Game Of Thrones ترند جهانی بود و تقریبا همه توییت ها هم جنبه اعتراضی داشتند. چند روز بعد اما یکدفعه همه چیز برای این شبکه مغضوب برگشت.

یکدفعه هر جا سرک می کشیدی صحبت از یک حادثه در سی سال پیش و سریالی که داستان این حادثه را روایت می کرد، بود. ناگهان همه به طرز کار نیروگاه های اتمی علاقمند شدند و مقاله شکافتن اتم بارها در ویکی پدیا خوانده شد. در یوتیوب ویدیو های مستند گونه از یک شهر متروک با پارک ها، مدارس و خانه های خالی و تاریک به بازدید های میلیونی رسید. تصاویر عروسک های طرد شده ای که روزگاری بهترین دوست کودکان چرنوبیل بودند، هزاران لایک گرفتند. انگار نه انگار که سال ها از آن حادثه می گذرد و امروز آن کودکان یا در بستر طبیعت آرمیده اند و یا اگر هم نجات یافته اند، بالغ هایی هستند که طبیعی بودنشان از آن ها گرفته شده. این جَوی که چند روز بعد از شکست بازی تاج و تخت در فضای رسانه ای بوجود آمد، ناشی از سریال چرنوبیل بود. سریالی تاریخی که تاریخ آفرید و با دریافت بالاترین امتیاز در بین سایرین در سایت IMDB به بهترین سریال این سایت تبدیل شد. نمرات خوب در سایت هایی مثل Rotten Tomatoes هم تکرار شد تا نشان داده باشد که این موفقیت اتفاقی نیست.

همانند تمام فیلم هایی که به برهه ای از تاریخ می پردازند، در چرنوبیل هم قرار نبود اتفاقی نشان داده شود که کسی از آن مطلع نیست. داستان را همه می دانند یا حداقل می توانند با چند کلیک به آن برسند. پس چه چیزی دراین سریال آنقدر خاص و نو بوده که به جذب مخاطب منجر می شود؟ جواب به نظر من پرداختن فوق العاده به جزئیات است.

جزئیات در سریال چرنوبیل حرف اول را میزنند. دقت سازندگان این سریال در به تصویر درآوردن همان چیزی که بوده، قابل تحسین است. از انتخاب بازیگران و گریم آن ها برای رسیدن به شبیه ترین حالت ممکن به شخصیت های واقعی درگیر در حادثه تا معماری ساختمان ها و حتی پوشش گیاهی منطقه، مورد نظر قرار گرفته و در سریال پیاده سازی شده است. نام شهری که در شعاع 10 کیلومتری نیروگاه چرنوبیل قرار دارد و بعد از انفجار تخلیه شد پریپیِت است، سریال برای بازسازی بهتر نماها در شهری در کشور لیتوانی فیلمبرداری شده که قدمتی هم اندازه پریپیت دارد و به مدد جلوه های ویژه هرچه بیشتر به پریپیت شبیه سازی شده است. در بعضی موارد مثل طراحی لباس کار سازندگان راحتتر بوده چرا که به خاطر رویه خاص اقتصادی شوروی سابق به طور مثال تنها یک نوع ماسک ایمنی در کل اتحاد جماهیر شوروی وجود داشته است. در ادامه چند تصویر که به مقایسه نماها وشخصیت های سریال با واقعیت می پردازند، آورده شده و دقت بالا در طراحی نماها و شخصیت های داستان را نشان می دهند.

کلر کورکهیل محقق مدیریت دفع زباله های هسته ای می گوید : « HBO به طرز فوق‌العاده‌ای در بیان ایفای نقش راکتورهای هسته‌ای به مردم عمل کرده، و توضیح مهندسی هسته‌ای به مردم در یک سریال درام اصلاً آسان نیست ولی اچ‌بی‌او به طرز شگفت‌انگیزی از پس آن برآمده است.»

اسلاوا مالامود ۴۴ ساله در بخشی از مولدووا به نام ترانس‌نیستریا در حدود ۶۰۰ کیلومتری جنوب چرنوبیل بزرگ شد و ۱۱ سال داشت که انفجار رخ داد. او در مورد این سریال گفته است: « از اولین سکانسی که دیدم متوجه شدم آنها توجهِ فوق‌العاده‌ای به جزئیات فاجعه داشته‌اند، آنها نه تنها واقعیت را همانگونه که به نظر می‌رسید به تصویر کشیدند بلکه چگونگی احساسات آن را نیز به بیننده القا کردند.»

تنها موردی که به مذاقم خوش نیامد، بدگویی و سیاه نمایی محض از حکومت شوروی بود. قضاوت های یکطرفه از مسائل هرچقدر هم که درست به نظر بیایند بازهم یک طرفه هستند و تا آن روی سکه مشخص نشده معمولا نباید نتیجه گیری کرد. هرچند رسانه های روسیه صحت وقایع نشان داده شده در این سریال را به چالش کشیده اند و از برنامه خود برای ساخت فیلمی در مورد چرنوبیل و در مقابله با نسخه آمریکایی آن خبر داده اند.آنطور که معلوم است در این نسخه سازمان سیا آمریکا مسبب عملیاتی است که منجر به حادثه نیروگاه چرنوبیل می شود. به هر حال با توجه به این که سازندگان چرنوبیل دشمنان شوروی و کمونیست محسوب می شوند، نمی شود به آن ها خورده ای گرفت و فقط هشدار من این است که اگر زیادی به حکومت های لنینی دلبسته هستید شاید دیدن این سریال برای شما تجربه خوش آیندی نباشد.

در پایان این شبکه HBO بود که برگ برنده خود یعنی سریال چرنوبیل را بعد از پخش ناامید کننده بازی تاج و تخت رو کرد تا کمی از انتقادات و فشار های افکار عمومی که متوجه اش بود را کاهش دهد و نگاه ها را به سمت و سوی دیگری منعطف سازد. چرنوبیل هم با این که از پادشاهان، جادوگر ها و موجودات افسانه ای بهره نمی برد اما با نشان دادن ابعاد مختلفی از حادثه چرنوبیل مثل هزینه های انسانی این فاجعه، موفق می شود تا حدود زیادی احساسات بیننده را درگیر کند و همچنین حس مطلع شدن را القا نماید. و اما مگر از یک درام تاریخی چه انتظار دیگری می شود داشت ؟

نام سریال : Chernobyl

محصول سال : 2019

تعداد قسمت ها : 5

شبکه پخش کننده : HBO

امتیاز دیگران : 9.5/10 در وبسایت IMDB

امتیاز من : 8/10