اهمیت تست خودکار در توسعه نرم افزار

آیا تا به حال برایتان سوال بوده که چرا امکانات و ویژگی‌های همه نرم افزارها بعد از توسعه، مجددا مورد تست و بازبینی قرار می‌گیرد؟ فکر می‌کنید چه دلیلی می‌تواند باعث این بررسی دوباره شود و اصلا همچین چیزی لازم است؟ این مقاله تخصصی به بررسی تست نرم افزار و مسائل پیرامون آن خواهد پرداخت؛ پس پیشنهاد می‌کنیم تا پایان همراه ما باشید.

دلیل عملیات تست نرم افزار چیست؟

به زبان ساده، تست نرم افزار باعث خواهد شد تا به یک مسئله و موضوع مهم پی ببریم. شما بعد از انجام این عملیات، به راحتی متوجه خواهید شد که نرم افزار با توجه به نیازمندی که برای آن تعریف شده است، رفتار درستی از خود نشان می‌دهد یا خیر. توجه داشته باشید که تست نرم افزار یک بخش ضروری و جدایی‌ناپذیر از بحث توسعه نرم افزار بوده و اصلی‌ترین هدف آن، تضمین کیفیت نرم افزار به حساب می‌آید.

به طور کلی دو روش برای تست نرم افزار وجود دارد.

اکنون که تاحدودی با ماهیت تست نرم افزار آشنا شدید، بد نیست تا به روش‌های انجام آن نیز آشنا شوید.

1 – تست دستی( Manual Testing ) : در این روش تمامی امکانات نرم افزار به کمک رابط کاربری آن و البته، توسط خود برنامه نویس و معمولا یک فرد دیگر که از آن به عنوان مسئول تضمین کیفیت یاد می‌شود، تست خواهد شد.

2 – تست خودکار (Automation Test): در این روش، برنامه نویس برای تمامی امکانات نرم افزار بر اساس نیازمندی های موجود، کدهایی می‌نویسد تا قابلیت‌های آن را تست کند.

نکته: براساس تجربیات شخصی و البته شواهد موجود، به نظر می‌رسد بسیاری از برنامه‌نویسان عزیز و دیگر دوستان فعال در این زمینه، هنوز به ارزش‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد گزینه شماره 2 یعنی تست خودکار پی نبرده‌اند. پس ادامه این مقاله را به طور اختصاصی، به بررسی مزایای تست خودکار یا Automation Test خواهیم پرداخت.

به طور خلاصه مزایای تست خودکار عبارتند از :

· بازخورد فوری (Immediate Feedback): تست خودکار به شما کمک می‌کند که نتیجه تغییرات کد خود را به سرعت متوجه شوید. به این شکل که با هر تغییری در کد، در همان لحظه می‌توانید متوجه این شوید که کد شما پاسخگوی نیازمندی شما هست یا خیر و همچنین دیگر نیازی به تست دستی نرم افزار از طریق رابط کاربری نخواهد بود.

· تست به عنوان مستندات نرم افزار (Test as a documentation): احتمالا شما هم تجربه این‌رو داشتید که برای نرم افزار خود مستندات زیادی تهیه کنید و این مستندات بعد از مدتی دیگر قابلیت و پتانسیل به‌روز شدن را نداشته باشند. یادتان باشد که تست‌های خودکار نقش مستند زنده (Living Documentation) را برای نرم افزار شما ایفا می‌کنند. به این شکل که افراد (فنی و غیر فنی) می‌توانند با نگاه کردن به تست‌های نوشته شده، متوجه تمام امکانات پیاده سازی شده در نرم افزار بشوند. به طور کلی باید اعتراف کرد که بهترین راه برای فهمیدن امکانات یک نرم افزار، خواندن تست های آن است.

· ایجاد فضای امن برای تغییر و ریفکتورینگ (Safety Net) : احتمالا همه ما تجربه این‌رو داشتیم که بخواهیم بخشی از نرم افزار را تغییر بدهیم و نگران این معضل باشیم که تغییرات ما باعث از کار افتادن امکانات فعلی نرم افزار خواهد شد. همچنین برای حل این مشکل با هر تغییری در کد، مجددا یک زمان زیادی‌رو برای تست امکانات فعلی از طریق رابط کاربری هدر می‌دادیم. اما با تست خودکار اکثر این مشکلات حل خواهد شد. به این ترتیب با استفاده از تست خودکار، دیگر نیازی به تست دستی تمامی امکانات فعلی نرم افزار نخواهد بود و اگر کوچک‌ترین تغییری در کدتان بدهید و آن تغییر باعث از کار افتادن قابلیت دیگری در نرم افزار شود، در همان لحظه با Fail شدن تست مربوط به آن قابلیت، متوجه آن می‌شوید. در اصل تست خودکار باعث خواهد شد که شما بدون نگرانی و با اعتماد به نفس بیشتر، کد خود را تغییر و یا ریفکتور کنید.

· بهبود طراحی ( Improve design ) : تست خودکار، شما رو مجبور خواهد کرد تا به عنوان یک کلاینت از کد خود استفاده کنید. در نتیجه این امر باعث خواهد شد تا طراحی کد شما به شکل بهتری انجام شود و کد تست پذیرتری تولید کنید.

· کاهش هزینه توسعه و نگهداری نرم افزار : همچنین فراموش نکنید که تست خودکار به دلایل زیر باعث کاهش هزینه توسعه و نگهداری نرم افزار شما می‌شود:

1. با وجود تست خوکار، به ازای اضافه کردن قابلیت جدید به نرم افزار یا هرگونه تغییر در قابلیت‌های
قبلی، دیگر نیازی به تخصیص زمان طولانی برای تست‌های Manual نخواهد بود و تمامی قابلیت های نرم
افزار به سرعت توسط تست‌های خودکار، بررسی می شوند.

2. همچنین به لطف تست خودکار، در کمترین زمان ممکن متوجه وجود باگ در نرم افزار خود خواهید
شد.

نتیجه‌گیری

طبیعتا تست خودکار مانند تمامی بحث‌های دیگر در توسعه نرم افزار، ممکن است در کنار مزایا، دارای معایبی هم باشد و شما را با چالش‌هایی ( عدم وجود دانش کافی در تیم برای تست نویسی – عدم وجود دانش کافی برای نوشتن تست های با ارزش و قابل نگهداری و ... ) روبه‌رو کند. پس توصیه ما به شما این است که با توجه با شرایط و پتانسیل تیم خود، بهترین و منطقی‌ترین تصمیم را برای این انتخاب مهم بگیرید.