بازار کار زبان‌های مختلف برنامه نویسی در ایران و جهان

یکی از چالش‌هایی که در زمان شروع یادگیری برنامه نویسی پیش می‌آید انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب است. زبان‌های برنامه نویسی متفاوتی با ویژگی‌های مختلف برای کاربردهای متفاوت وجود دارند، طبیعی است که در بدو ورود به این مسیر احساس سردرگمی و کلافگی پیدا کنید. اولین سوالی که از خود می‌پرسید این است که کدام زبان برنامه نویسی بازار کار بهتری دارد؟ پاسخ به این سوال ساده نیست!قبل از انتخاب زبان برنامه نویسی باید بدانید چه می‌خواهید؟ به دنبال چه چیزی هستید؟ تنها با آگاهی پیدا کردن از مقصد است که می‌توانید از انتخاب راه، اطمینان خاطر پیدا کنید.

فرض کنید یک ایده در ذهن‌تان شکل می‌گیرد و تصمیم می گیرید  یک وبسایت ایجاد کنید، سریع صفحه موتور جستجوگر گوگل را باز می‌کنید و عبارت “زبان‌های برنامه نویسی وب” را تایپ می‌کنید.در کمال تعجب خواهید دید که منابع مختلف، زبان‌های برنامه نویسی متفاوتی را برای ایجاد یک وبسایت پیشنهاد کردند و هر کدام نیز در مورد شرایط بازار کار این زبان‌ها نظرات کاملاً متفاوتی ارائه کرده‌اند.

در این نوشته سعی می‌کنیم اطلاعات مفیدی بر اساس نظرسنجی‌های اخیر انجام شده در مورد بازار کار زبان‌های مختلف برنامه نویسی ارائه کنیم تا با دانش بهتری بتوانید وارد مسیر یادگیری برنامه نویسی شوید.

بازار کار زبان‌های مختلف برنامه نویسی در ایران

بر اساس نظرسنجی که توسط جادی در سال گذشته بین ۲۰۰۰ برنامه نویس ایرانی انجام شد، آمار جالبی در رابطه با کار برنامه نویسی به دست آمده که در اینجا ما به چند نتیجه مهم آن اشاره می‌کنیم.

نتایج اولیه نظر سنجی بزرگ وضعیت کار و زندگی برنامه نویسان و مدیر سیستم‌های ایران در سال ۱۳۹۶ به همراه داده‌های خام

نوع توسعه دهندگان

• ۴۶٪ توسعه‌دهنده بک اند و ۳۳٪ توسعه‌دهنده فول استک هستند. ۲۸٪ هم توسعه دهنده موبایل و ۲۵٪ توسعه دهنده فرانت اند.

تفاوت توسعه دهنده بک‌اند با فرانت‌اند:

فرانت اند بخشی از سایت یا برنامه است که توسط کاربر قابل مشاهده است و به برنامه نویسی سمت کلاینت (Client Side) مرتبط می‌شود. برای توسعه فرانت اند از زبان‌های html, css, javascript استفاده می‌شود. بک اند بخشی از سایت یا برنامه است که توسط کاربر قابل مشاهده نیست و به برنامه نویسی سمت سرور مرتبط می‌شود. برای توسعه بک اند از زبان‌هایی مثلphp, python, ruby استفاده می‌شود. ۴۴٪ برنامه نویسان در شرکت‌های نرم افزاری و ۳۷٪ در استارتاپ‌ها کار می‌کنند.

پر کاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی

• پر کاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی‌ جاوااسکریپت با نزدیک ۵۰٪ است و بعد از آن SQL و PHP و پایتون با اختلاف کمی از یکدیگر قراردارند. جاوا با ۳۳٪ رتبه پنجم است و رتبه‌های بعدی مربوط به خانواده‌های سی (شامل سی شارپ) است. پایینترها، سوییفت و Go و متلب همه با ۴٪ نزدیک به هم هستند.
• بیشتر از ۴۲٪ گفته‌اند علاقه‌مند هستند پایتون را شروع کنند و رتبه بعدی «علاقه‌مندی به کار با زبان بعدی» مربوط به گو (۲۶٪) است و پس از آن جاوا و بعد سوییفت و جاوااسکریپت.

بازار کار زبان‌های مختلف برنامه نویسی در خارج از ایران

استک‌اورفلو (وبسایت پرسش و پاسخ برنامه نویسان) نیز هر سال نظرسنجی بین برنامه نویسان انجام می‌دهد. بر اساس نظرسنجی که استک اور فلو درسال ۲۰۱۸ بین ۱۰۰۰۰۰ برنامه نویس انجام داده آمار جالبی به دست آمده که به موارد مهم آن اشاره می کنیم.

مشاهده نظرسنجی استک او فلو

نوع توسعه دهندگان

• تقریباً ۶۰ درصد برنامه نویسان خود را توسعه دهنده بک‌-اند(back-end developer) معرفی کرده‌اند.
• ۲۰ درصد خود را توسعه دهنده موبایل معرفی کرده‌اند.
• مابقی هم توسعه دهنده فرانت-اند، فول استک، مدیر دیتابیس،طراح و … بودند.

پر کاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی

جالب است بدانید که در ۶ سال متوالی زبان جاوا اسکریپت  پر‌کاربردترین زبان برنامه نویسی شناخته شده است! همچنین بر اساس نتیجه نظرسنجی و مقایسه آن با سال‌های قبل، نشان داده شده که زبان پایتون در سال اخیر در حال پیشرفت  است.

دوست داشتنی‌ترین زبان‌های برنامه نویسی

زبان  Rust برای سه سال متوالی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی بوده است. زبان محبوب بعدی kotlin هست و جالب است که این اولین سالی بوده که این زبان در لیست نظرسنجی قرار می گرفته است. این نشان می‌دهد که میزان استقبال از این زبان جدید بالا بوده است.

ترسناک‌ترین زبان‌های برنامه نویسی

همچنین برای سومین سال متوالی زبان ویژوال بیسیک ۶ به عنوان ترسناک‌ترین زبان شناخته شد!

محبوب‌ترین زبان‌هایی که اکثر افراد تمایل داشتند یاد بگیرند؟

زبان پایتون در صدر این لیست قرار داشت و بعد از آن جاوا اسکریپت،گو، کاتلین و تایپ اسکریپت بود.

پر درآمدترین زبان‌های برنامه نویسی دنیا

بررسی نتایج

شباهت‌هایی بین آمار نظرسنجی برنامه نویسان ایرانی با آمار استک اور فلو وجود داشت.

• از هر دو این نظرسنجی می‌توان نتیجه گرفت که زبان‌ برنامه نویسی جاوا اسکریپت پر کاربردترین زبان برنامه نویسی چه در ایران و چه در خارج است.
• در هر دو نظر سنجی متوجه شدیم که زبان پایتون در حال پیشرفت است و افراد زیادی علاقه مند به یادگیری این زبان هستند.
• همچنین علاوه بر زبان پایتون، افراد زیادی تمایل داشتند زبان‌های گو و کاتلین را نیز یاد بگیرند.
• درصد بیشتری از برنامه نویسان به صورت توسعه دهنده بک-اند کار می‌کنند.

تفاوت فاحشی که در این دو نظرسنجی وجود داشت اختلاف میزان کسب درآمد از زبان‌های مختلف بود. قبلاً در این لینک بر اساس آمار به دست آمده از وبسایت irantalent گزارشی در مورد حقوق و دستمزد متخصصان ایرانی انتشار دادیم. با مطالعه این گزارش می‌توانید از میزان دریافتی‌های رایج شرکت‌های کوچک و بزرگ در بازار کار برنامه نویسی ایران آگاهی پیدا کنید.

در ادامه پیشنهاد می‌کنیم برای مشاهده بازار کار زبان‌های برنامه نویسی در ایران به سایت‌های کاریابی مثل جابینجا سر بزنید و بررسی کنید که فرصت‌های کاری مختلف برای زبان‌های برنامه نویسی مختلف به چه صورت هستند و نیاز بازار در حال حاضر چیست. از طریق این وبسایت می‌توانید موقعیت‌های شغلی برنامه نویسی (دورکاری،تمام وقت،پاره وقت،…) را در تمام شهرهای ایران جستجو کنید. با بررسی تعدد آگهی‌های کار برای یک تخصص به نسبت جمعیت یک شهر/کشور، میتوانید حدس بزنید که بازار کار آن تخصص چطور هست.

همچنین برای ارزیابی بازار کار برنامه نویسی در خارج از ایران می‌توانید فرصت‌های شغلی برنامه نویسی را از سایت  indeed یا glassdoor ببینید. این دو وبسایت از بزرگترین مراجع کاریابی آنلاین در سراسر جهان هستند. جالب است بدانید که شرکت‌های بزرگ دنیا مثل اپل ،گوگل، Uber نیز  برای جذب نیرو از این وبسایت‌های کاریابی استفاده می‌کنند. امکان خوبی که glassdoor دارد این است که از طریق این لینک می‌توانید بررسی کنید فردی با یک سمت برنامه نویسی خاص در یک کشور دیگر چه میزان حقوق دریافت می‌کند. مثلاً می‌توانید از طریق جستجو در این سایت، متوسط میزان حقوق دریافتی یک توسعه دهنده فرانت اند در المان را مشاهده کنید!

منابع آموزشی جهت یادگیری زبان‌های برنامه نویسی

حال که با وضعیت زبان‌های مختلف برنامه نویسی در ایران و خارج از ایران آشنا شدیم ببینیم چطور می‌توانیم یادگیری زبان برنامه نویسی را شروع کنیم؟ چه منابع آموزشی مناسب هستند؟

راه‌های مختلفی برای یادگیری زبان برنامه نویسی وجود دارد که شما می‌توانید یکی از این روش‌ها را انتخاب کنید.

• مشاهده ویدئو آموزشی
• مطالعه کتاب تخصصی برنامه نویسی
• دوره‌های حضوری یادگیری برنامه نویسی
• دوره‌های مجازی یادگیری برنامه نویسی

انتخاب روش یادگیری برنامه نویسی بر عهده خود شماست. برای یادگیری برنامه نویسی شیوه ای را انتخاب کنید که فکر می‌کنید برای شما مناسب‌تر است. ممکن است حس کنید با حضور فیزیکی در کلاس اثربخشی بیشتری دارید، در این صورت بهتر است یک آموزشگاه مناسب در شهرتان پیدا کنید و آنجا ثبت نام کنید. همچنین اگر فکر می‌کنید با مشاهده دوره‌های آنلاین راحت‌تر هستید، ما لیستی از منابع انلاین آموزشی را در ادامه به شما معرفی می‌کنیم.

در همین رابطه توصیه می‌کنیم مطلب مفید زیر را نیز مطالعه کنید:

چگونه برنامه نویس شویم؟

دوره‌های آنلاین یادگیری برنامه نویسی

دوره‌های آنلاین زیاد فارسی یا انگلیسی برای یادگیری زبان برنامه نویسی دلخواه شما وجود دارند. ما در اینجا چند مورد منابع یادگیری فارسی و انگلیسی را به شما معرفی می‌کنیم.

دوره‌های آنلاین آموزش:

وبسایت انگلیسی Code Academy
وبسایت انگلیسی coursera
وبسایت انگلیسی udemy
وبسایت انگلیسی tutorialspoint
وبسایت w3schools
وبسایت انگلیسی udacity
وبسایت فارسی فرانش
وبسایت فارسی فرادرس
وبسایت فارسی مکتب خونه
وبسایت فارسی کد فرند
وبسایت فارسی سکان آکادمی

همچنین پیشنهاد می‌کنیم حتماً به این لینک در گیت‌هاب سر بزنید و نقشه راه یادگیری زبان‌های برنامه نویسی را مشاهده کنید. این نقشه راه، شما را در مسیرِ درستِ یادگیریِ برنامه نویسی هدایت می‌کند و چشم انداز کلی کار را به شما نشان می‌دهد.

ورود به بازار کار برنامه نویسی

پس از یادگیری برنامه نویسی، نیاز به انجام پروژه‌های عملی و کسب تجربه برای ورود به بازار کار دارید. در این مرحله لازم است پروژه های واقعی را با مهارت‌هایی که کسب کردید انجام دهید و عیار خودتان را محک بزنید! انجام پروژه واقعی کمک می‌کند در زمینه برنامه نویسی تجربه و تخصص خوبی به طور عملی به دست آورید؛همچنین با داشتن نمونه کار، فرصت‌های بیشتری برای پیدا کردن شغل در شرکت های معتبر خواهید داشت. برای ورود به بازار کار و انجام پروژه‌های عملی، وبسایت‌های برونسپاری پروژه نقطه شروع بسیار خوبی هستند.

می‌توانید در وبسایت‌های برونسپاری پروژه مثل پارسکدرز به عنوان فریلنسر ثبت نام کنید و برای پروژه‌های متناسب با مهارت‌های خودتان درخواست همکاری دهید. خوشبختانه در وبسایت‌های برونسپاری، پروژه‌های مختلف از سطح مبتدی تا حرفه‌ای موجود هستند و می‌توانید با توجه به سطح خود برای ورود به بازار کار از این طریق اقدام کنید.

در همین راستا توصیه می‌کنیم اینفوگرافیک زیر را هم مشاهده کنید:

اینفوگرافیک: یک شروع موفق برای یک فریلنسر

همچنین توجه داشته باشید که یکی از بهترین زمان‌ها برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی و آمادگی برای ورود به بازار کار دوران دانشجویی است. بزرگ‌ترین سرمایه‌ای که به عنوان یک فریلنسر خواهید داشت اعتبار و تجربه است، همین تجربه پس از دوران دانشجویی راه موفقیت در مسیر کاری برنامه نویسی را برای شما هموار خواهد کرد. مزیتی که در این دوران وجود دارد اشتیاق بیشتر، زمان آزاد بیشتر و توقعات مالی کمتر است. این موضوع کمک می کند تا در آغاز کار بتوانید با هدف کسب تجربه و جلب اعتماد، پیشنهاداتی را هر چند با هزینه ناچیز بپذیرید.

در آینده نه چندان دور، همین تجربیات منجر به توصیه شدن شما به دیگران خواهند شد. اعتماد سازی باعث می‌شود کارفرماها شما را به دیگران نیز معرفی کنند و رفته رفته به انجام پروژه های بزرگ برسید. اطمینان داشته باشید که کسب تجربه، در آینده نزدیک شما را ثروتمند خواهد کرد!