آینده زبان برنامه نویسی جاوا - آیا زبان برنامه نویسی جاوا در آینده منسوخ می شود؟
برنامه نویسان اعتقاد دارند که زبان برنامه نویسی جاوا یکی از قدرتمندترین و پرکاربردترین زبانهای دنیا است.
بسیاری از اپلیکیشنها و نرم افزارهایی که در طول روز از آنها استفاده میکنید با استفاده از زبان جاوا توسعه داده شده است.
در حال حاضر زبان جاوا محبوبیت بسیار زیادی دارد و موقعیتهای شغلی مختلفی پیش روی یک برنامه نویس جاوا قرار دارد. علاوه بر این نام جاوا با شیوه برنامه نویسی شی گرا گره خورده است و در بسیاری از دانشگاهها برای تربیت مهندسان کامپیوتر و آموزش برنامه نویسی شی گرا، از زبان جاوا استفاده میشود.
اما چه آیندهای پیش روی زبان جاوا است؟ آیا در چند سال آینده هم میزان محبوبیت این زبان به همین منوال بالا خواهد بود؟
در این مطلب قصد داریم مروری بر وضعیت فعلی و آینده زبان جاوا داشته باشیم. اگر میخواهید بدانید که آینده روشنی پیش روی این زبان برنامه نویسی است یا نه، مطالعه ادامه این مطلب را از دست ندهید.
کسب آگاهی از وضعیت کنونی و آینده زبان جاوا در تصمیم شما برای یادگیری این زبان و ورود به بازار کار آن بسیار مؤثر است.
معرفی زبان جاوا و تاریخچه آن
قبل از پرداختن به آینده زبان برنامه نویسی جاوا، بهتر است مروری بر گذشته آن داشته باشیم.
جاوا توسط جیمز گاسلینگ (James Gosling) که یک دانشمند کامپیوتر کانادایی است، در شرکت سان میکروسیستمز (Sun Microsystems) توسعه داده شد.
جاوا یک زبان برنامه نویسی ساده است و نوشتن برنامه، کامپایل کردن کد و رفع خطا به وسیله آن به آسانی انجام میشود. از جاوا برای توسعه کدهایی با قابلیت استفاده دوباره و نوشتن برنامههای ماژولار استفاده میشود.
برنامه نویسی با جاوا بر پایه کلاسها انجام میشود و در واقع جاوا یک زبان برنامه نویسی شی گرا است. جاوا یک زبان برنامه نویسی همه منظوره است که به برنامه نویسان امکان یک بار نوشتن برنامه و اجرای آن در هر پلتفرمی که میخواهند را میدهد.
نامگذاری جاوا داستان جالبی دارد. تیم توسعه ابتدا نامهایی مانند دی ان ای (DNA) و داینامیک را در نظر گرفته بود. همچنین چون یک درخت بلوط در بیرون دفتر جیمز گاسلینگ قرار داشت، میخواستند نام جاوا را oak (درخت بلوط) بگذارند.
اما در نهایت نام جاوا برای زبان برنامه نویسی جدید انتخاب شد. این نام از یک نوع قهوه که منشأ آن جزیره جاوا واقع در کشور اندونزی است، برداشته شده است.
گاسلینگ برای طراحی سینتکس (Syntax به معنای نحوه نگارش و چینش کلمات در یک زبان برنامه نویسی) جاوا از زبانهای سی و سی پلاس پلاس الهام گرفت تا برنامه نویسان به سرعت بتوانند برنامه نویسی با این زبان جدید را یاد بگیرند.
شرکت سان میکروسیستمز، اولین نسخه عمومی جاوا را در سال ۱۹۹۶ عرضه کرد. نسخه دوم جاوا برای پلتفرمهای مختلف پیکربندی شد. نسخه J2EE شامل تکنولوژیهایی برای نرم افزارهای تجاری که غالباً روی سرور اجرا میشدند بود. نسخه J2ME هم برای پلتفرمهای موبایل بهینه سازی شده بود.
در نهایت در سال ۲۰۰۹ کمپانی اوراکل (Oracle) مالکیت کمپانی سان را به دست آورد و از آن زمان تاکنون توسعه زبان جاوا زیر نظر این کمپانی انجام میشود.
آخرین نسخه جاوا، نسخه ۱۷ است که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد. نرم افزارهای جاوا در هر پلتفرمی از مراکز داده گرفته تا کنسولهای بازی و ابرکامپیوترها اجرامیشوند.
برای دانلود جاوا از سایت رسمی آن به لینک زیر مراجعه کنید. البته به علت تحریم، سایت برای کاربران ایرانی باز نمیشود و باید از نرم افزارهای تغییر آی پی استفاده کنید.
ویژگیهای زبان جاوا
زبان جاوا ویژگیهای جذابی دارد که به مهمةرین آنها در این قسمت اشاره میکنیم:
سادگی:
سینتکس جاوا نسبتاً ساده و قابل فهم است. جنبههای گیج کننده سی پلاس پلاس از این زبان حذف شده یا به شکل سادهتری پیاده سازی شدهاند.
شی گرایی:
هر چیزی در جاوا یک شئ است. هر شئ حاوی اطلاعاتی بوده و رفتار خاصی را از خود نشان میدهد. توسعه برنامههای مختلف با توجه به شئ گرا بودن جاوا بسیار آسان است.
مدیریت حافظه:
جاوا با استفاده از بازیافت خودکار حافظه، قسمتهایی از حافظه که قبلاً توسط برنامه اشغال شدهاند ولی دیگر مورد نیاز نیستند را آزاد میکند.
استقلال از پلتفرم:
بر خلاف زبانهایی مانند سی (C) و سی پلاس پلاس (C++)، کد جاوا طوری کامپایل میشود که قابلیت اجرا روی هر ماشینی را داشته باشد.
امنیت:
وقتی پای امنیت در میان باشد، جاوا اولین انتخابی است که به ذهن میرسد. قابلیتهای امنیتی جاوا این اجازه را به شما میدهد تا سیستمهایس عاری از ویروس را طراحی کنید. برنامههای جاوا همواره روی محیط زمان اجرای جاوا (Java runtime environment) اجرا میشوند که تقریباً هیچ تعاملی را با سیستم عامل برقرار نمیکند.
قابلیت حمل:
کد کامپایل شده جاوا را میتوان روی هر ماشینی اجرا کرد.
عملکرد:
جاوا مانند زبانهای سی یا سی پلاس پلاس سریع نیست اما میتواند عملکرد بالاتری را از خود نشان دهد.
قابلیت توزیع:
جاوا یک زبان توزیع شده (Distributed) است، به این معنا که میتوان با استفاده از آن برنامههایی را تولید کرد که روی شبکههای کامپیوتری قابل اجرا باشند.
توصیه میکنیم برای آشنایی با تکنولوژیهای جاوا نظیر JRE و JVM، مقاله JDK ،JRE و JVM چه تفاوتهایی با هم دارند؟ را در مجله فرادرس مطالعه کنید.
کاربردهای جاوا در دنیای واقعی
استفاده از زبان جاوا در دنیای نرم افزار بسیار گسترده است. تقریباً در تمامی زمینهها میتوانید ردپایی از جاوا پیدا کنید. با بررسی کاربردهای جاوا در حال حاضر، میتوان پیش بینی دقیقتری درباره آینده زبان برنامه نویسی جاوا داشته باشیم.
اپلیکیشنهای موجود در دسکتاپ با رابط کاربری گرافیکی
با استفاده از امکانات جاوا میتوان اپلیکیشنهایی با رابط کرافیکی گرافیکی قدرتمند توسعه داد. کتابخانههایی نظیر Swing، AWT و JavaFX برای طراحی پنجرههای گرافیکی استفاده میشوند.
نرم افزار اکروبات ریدر که بسیاری از ما برای باز کردن فایلهای پی دی اف روی کامپیوتر از آن استفاده میکنیم، با استفاده از جاوا طراحی شده است.
وب اپلیکیشنها
فریم ورکهای قدرتمندی نظیر اسپرینگ (Spring)، ساخت و توسعه وب اپلیکیشنها به وسیله جاوا برای شما فراهم کردهاند. شرکتهایی مانند آمازون از جاوا برای توسعه وب اپلیکیشن خود استفاده کرده است.
اپلیکیشنهای موبایل
جاوا یک چارچوب نرم افزاری به نام J2ME را برای ساخت اپلیکیشنهای موبایل توسعه داده است. هسته یکی از محبوبترین سیستم عاملهای موبایل یعنی اندروید به کمک جاوا ایجاد شده است. اپلیکیشنهای موبایل معروفی مانند گوگل ارث، نتفلیکس و اوبر با تکیه بر جاوا توسعه داده شدهاند.
شرکتهای بزرگ همواره به فکر طراحی اپلیکیشنهای روان و قدرتمند برای موبایل هستند و بنابراین بخش مهمی از آینده زبان برنامه نویسی جاوا متعلق به برنامه نویسان و توسعه دهندگان موبایل است.
- آموزش مقدماتی برنامه نویسی اندروید
- آموزش تکمیلی برنامه نویسی اندروید
- آموزش پیشرفته برنامه نویسی اندروید
اپلیکیشنهای تجاری
جاوا اولین انتخاب برای توسعه برنامههای تجاری است. برنامههای تجاری باید عملکرد بالایی داشته باشند و جاوا قابلیتهای مناسبی را در این زمینه در خود دارد. توسعه اپلیکیشنهای تجاری با استفاده از جاوا میتواند امنیت، قدرت و مقیاس پذیری این برنامهها را تضمین کند.
ظبق ادعای اوراکل، روی ۹۷ درصد کامپیوترهای تجاری از جاوا استفاده میشود.
اپلیکیشنهای مرتبط با فعالیتهای علمی
کتابخانهها و توابع محاسباتی قدرتمندی در زبان جاوا تعبیه شده است. نرم افزار قدرتمند متلب (MATLAB) که توسط میلیونها مهندس و محقق برای تحلیل داده، ساخت مدل و شبیه سازی سیستمها استفاده میشود، به وسیله جاوا توسعه داده شده است.
سیستمهای توکار
این سیستمها، سیستمهای سطح پایینی هستند که قسمتی از سیستمهای الکترومکانیکی بزرگتر محسوب میشوند. سیستمهای توکار شامل چیپها و پردازندهها هستند.
جاوا قابلیتهای مناسبی برای توسعه برنامههای سطح پایین در خود دارد. در سیم کارتها از تکنولوژیهای فراهم شده توسط جاوا استفاده شده است.
اپلیکیشنهای نصب شده روی سرورها
از جاوا میتوان برای ساخت اپلیکیشنهای سمت سرور که دادهها را دریافت و پردازش میکنند استفاده کرد. بسیاری از بازیگران اصلی در صنعت بانکداری، نرم افزارهای مبتنی بر جاوا را روی سرورهای خود برای پردازش تراکنشها و دادهها نصب میکنند.
توسعه نرم افزارها و ابزارها
بسیاری از ابزارها و نرم افزارها با استفاده از جاوا توسعه داده شدهاند.
برای مثال محیطهای یکپارچه توسعه مانند اکلیپس (Eclipse) و اینتلیجی آیدیا (IntelliJ IDEA) به زبان جاوا نوشته شدهاند. (در همین رابطه بخوانید: ۸ کلید میانبر مفید برای کاربران مبتدی محیط توسعه Eclipse)
تکنولوژیهای کلان داده
در دنیای امروز، کلان داده یکی از موضوعات بسیار داغ و مهم محسوب میشود. کلان داده با تحلیل سیستمی حجم زیادی از داده و استخراج اطلاعات مهم از میان آنها سروکار دارد.
بخش مهمی از آینده زبان برنامه نویسی جاوا به پردازش کلان دادهها و اینترنت اشیا اختصاص داده شده است، چرا که توسعه اینترنت اشیا به پردازش دادههای فراوانی نیاز دارد.
یک فریم ورک بسیار کاربردی در این زمینه، هدوپ (Hadoop) است که با استفاده از جاوا توسعه داده شده است.
همچنین زبان جاوا را در فریم ورکهایی مانند آپاچی اسپارک نیز به کار گرفت. در همین راستا میتوانید آموزش کار با فریم ورکهای هدوپ و آپاچی اسپارک را در سایت فرادرس مشاهده کنید.
- آموزش مقدماتی Hadoop (هدوپ) برای تجزیه و تحلیل کلان داده
- آموزش مقدماتی آپاچی اسپارک برای پردازش کلان داده
میزان محبوبیت جاوا در حال حاضر
یکی از معیارهایی که میتوان برای پیش بینی زبان آینده زبان برنامه نویسی جاوا در نظر گرفت، میزان محبوبیت آن در حال حاضر است.
با گذشت هر سال، شایعاتی مبنی بر افت محبوبیت جاوا را میشنویم. اما در نهایت، بررسیهای انجام شده در هر سال نشان از پایداری محبوبیت جاوا دارد.
در میان شرکتهای بزرگ، همچنان جاوا انتخاب اول برای توسعه نرم افزارهای مورد نیاز محسوب میشود. وقتی پای توسعه وب اپلیکیشنهایی که در مقیاس بالا مورد استفاده قرار میگیرند در میان باشد، تقریباً هیچ رقیبی برای جاوا پیدا نمیکنید.
البته از زمان معرفی جاوا، زبانهای دیگری هم معرفی شدهاند که قابلیتهای فوقالعادهای دارند و برخی معتقند که باید جاوا را با این زبانها جایگزین کرد.
با این وجود طبق شاخص تیوب سال ۲۰۲۰، جاوا به عنوان دومین زبان برنامه نویسی محبوب در نظر گرفته شد.
دلیل این میزان محبوبیت بالا به قابلیت اجرای جاوا روی هر پلتفرمی باز میگردد. دلیل دیگر نیز قابلیت توسعه رنج گستردهای از نرم افزارها به وسیله جاوا است که پیشتر در این مطلب به آن اشاره کردیم.
علاوه بر این، بیشتر مهندسان و توسعه دهندگان اعتقاد دارند که برنامه نویسی با جاوا به شدت اسان و لذتبخش است. طبق ادعای اوراکل، جامعهای متشکل از میلیونها توسعه دهنده، از جاوا استفاده میکنند. وجود این جامعه میلیونی، پشتوانهای برای سایر توسعه دهندگان به منظور یادگیری زبان جاوا است.
میزان درآمد و شغلهای موجود برای برنامه نویسان جاوا
آگاهی از میزان درآمد برنامه نویس جاوا، میتوان به ما در پیش بینی آینده زبان برنامه نویسی جاوا کمک زیادی کند. همچنین آگاهی از شغلهایی که برای یک برنامه نویس جاوا موجود است میتواند وضعیت فعلی و آینده این زبان برنامه نویسی را به خوبی ترسیم کند.
مهارتهای مورد نیاز و حوزههای بکارگیری زبان جاوا
طبق بررسیهای انجام شده در سال ۲۰۲۰، جاوا جزو ۵ زبانی که بیشترین متقاضی برای آنها وجود دارد بوده است. جاوا توسط شرکتهای بزرگ و تیمها توسعه بزرگ به کار گرفته میشود. اگرچه به طور مثال تعداد کمپانیهایی که از جاوا اسکریپت استفاده میکنند از کمپانیهایی که از جاوا استفاده میکنند بیشتر است، اما جاوا در کمپانیهای بسیار بزرگ تری به کار گرفته میشود.
علت این امر را میتوان در استفاده از جاوا در زمینههای پرکاربردی مانند یادگیری ماشین و برنامه نویسی Reactive جسجتو کرد. کمپانیهای کوچک معمولاً توانایی فعالیت در این زمینهها را ندارند.
بیشترین مهارتهایی که در زمینه برنامه نویسی جاوا مورد تقاضا قرار میگیرد عبارتاند از:
· کار با فریم ورک اسپرینگ
· کار با کتابخانهی AWS و JavaFX
· برنامه نویسی اندروید
· کار با پایگاه دادههای NoSQL
· کار با گیت
مهم ترین حوزههایی که زبان برنامه نویسی جاوا در آن استفاده میشود نیز عبارتاند از:
· کار با کلان داده
· برنامه نویسی Reactive یا واکشی
· اینترنت اشیا
· توسعه اپلیکیشن موبایل
بررسی مهارتهای مورد نیاز و نیز حوزههایی که در آن از جاوا استفاده میشود، به شما کمک میکند تا روی یادگیری مهارتهای پرمتقاضی تمرکز کنید و جزوی از آینده زبان برنامه نویسی جاوا در دنیا باشید.
بررسی ثبات شغلی و تناسب تعداد برنامه نویسان و موقعیتهای شغلی زبان برنامه نویسی جاوا
بررسیها نشان داده است که برنامه نویس جاوا به طور متوسط هر دوسال یکبار شغل خود را عوض میکند. مهمترین دلیل این مسئله نیز به نبود پروژههایی که برنامه نویس تمایل یا انگیزه انجام دادن آنها را داشته باشد اشاره کرد.
در واقع برنامه نویس جاوا برای کسب تجربههای جدید و کمک به رشد خود، حوزه شغلی خود را تغییر میدهد.
آمار و ارقام نشان داده است که بین هفت تا هشت میلیون برنامه نویس جاوا در دنیا وجود دارد. ممکن است با خود بگویید که این ۷ میلیون عدد بزرگی است و احتمالاً به زودی دنیا از برنامه نویسان جاوا اشباع خواهد شد و شغلی برای برنامه نویسان جدید باقی نخواهد ماند.
اما نباید از چند نکته غافل شد.یکی این که هر چه تعداد برنامه نویسان جاوا بیشتر باشد، موقعیتهای شغلی متناسب با جاوا نیز افزایش پیدا میکند و نباید نگران این موضوع بود. پشتیبانی از برنامه نویسی شئ گرا و محبوبیت ماشین مجازی جاوا عواملی هستند که کمپانیها هنگام انتخاب تکنولوژی جاوا برای برآورده کردن نیازهایشان در نظر میگیرند.
در واقع برای جاوا میتوان موقعیتهای شغلی بسیار بیشتری را نسبت به سایر زبانهای برنامه نویسی در نظر گرفت و شغلهایی که میتوان برای برنامه نویسان جاوا در نظر گرفت، با تعداد برنامه نویسان این زبان در حال حاضر هم خوانی ندارد!
اگر بخواهیم به طور واضحتر صحبت کنیم، تعداد برنامه نویسان ورزیدهای که بتوانند از پس انجام وظایف موردانتظار بربیایند کم است.
برای مدتهای طولانی، شخصی که زبان جاوا را یاد میگرفت، میتوانست شغلی با درآمد مناسب را برای خود دستوپا کند. در واقع بسیاری از افراد تنها به این علت برنامه نویسی با جاوا را یاد میگرفتند که بتوانند در شرکتی بزرگ با یک عنوان شغلی مناسب مشغول به کار شوند.
به همین دلیل بسیاری از افرادی که علاقهای به برنامه نویسی جاوا یا در کل برنامه نویسی نداشتند، برای یادگیری این زبان تلاش کردند. در نتیجه بسیاری از افرادی که ادعای داشتن مهارت در برنامه نویسی با جاوا دارند، در واقع به درستی تعلیم ندیدهاند.
بنابراین دنیا هنوز به برنامه نویس خبره جاوا نیاز دارد و آینده زبان برنامه نویسی جاوا روشن است.
در کشورهای توسعه یافته اروپایی و آمریکایی برنامه نویسان زیادی برای جاوا در دسترس هستند. اما کشورهای نه چندان توسعه یافته همچنان به برنامه نویسان بامهارت جاوا نیاز زیادی دارند، چرا که جاوا همچنان بهترین ابزار برای توسعه نرم افزارهای قدرتمند، سریع و مقیاس پذیر محسوب میشود.
علاوه بر تمامی موارد گفته شده، جاوا به عنوان بهترین زبان برای شروع کسب درآمد از برنامه نویسی محسوب میشود. تسلط بر جاوا نسبتاً آسان است و میتوان با یاد گرفتن آن به موقعیتهای شغلی فراوانی فکر کرد.
عناوین شغلی برنامه نویسی جاوا
اگر به دنبال شغلی مرتبط با برنامه نویسی جاوا هستید، مهم ترین عناوینی که باید در آگهی های استخدام در نظر بگیرید، موارد زیر هستند:
· توسعه دهنده جاوا
· توسعه دهنده فول استک جاوا
· برنامه نویس جونیور جاوا
· برنامه نویس ارشد جاوا
عناوین شغلی زیر نیز ممکن است به برنامه نویس جاوا نیاز داشته باشند:
· توسعه دهنده اپلیکیشن
· توسعه دهنده نرم افزار
· توسعه دهنده اندروید
میزان درآمد برنامه نویس جاوا
برنامه نویسی یکی از شغلهای پردرآمد دنیا است. البته به شرطی که به خوبی بر مفاهیم برنامه نویسی و زبانهای مختلف مسلط شده باشید و بتوانید نیازهای کارفرما را به خوبی برآورده کنید.
برنامه نویس جاوا میتواند با توجه به میزان درآمد خودش و ابعاد پروژهای که در آن فعالیت میکند، درآمد مناسبی داشته باشد. در کشور ایالات متحده و در سال ۲۰۲۰، یک برنامه نویس جاوا به طور متوسط بیش از ۱۰۴ هزار دلار در یک سال درآمد داشته است.
در کشور ایران نیز طبق بررسیها و تخمینها، درآمد یک برنامه نویس ارشد جاوا میتواند ماهانه بین ۸ تا ۱۶ میلیون تومان باشد. آینده زبان برنامه نویسی جاوا در ایران روشن بوده و شرکتهای بزرگی که در حوزههای مختلف مالی، گردشگری و سرمایهگذاری فعالیت میکنند، همین الان به برنامه نویس جاوا نیاز دارند.
آینده زبان برنامه نویسی جاوا چگونه است؟
طبق بررسیها، زبان جاوا همچنان جزو محبوبترین و پرتقاضاترین زبانهای دنیا است. موقعیتهای شغلی بسیار زیادی برای جاوا وجود دارد و روز به روز به این موقعیتها افزوده میشود. بنابراین این موارد اینده زبان برنامه نویسی جاوا را به خوبی برای شما ترسیم میکنند.
با گسترش مباحثی مانند یادگیری ماشین و پردازش کلان دادهها در دنیای و در میان کمپانیهای بزرگ، همواره موقعیتهای شغلی جدیدی برای برنامه نویسان جاوا به وجود میآید.
بنابراین در حال حاضر به هیچ وجه برای یادگیری جاوا دیر نشده است و میتوانید یادگیری آن را با دیدن دورههای آموزشی آنلاین، آغاز کنید.
سخن پایانی درباره آینده زبان برنامه نویسی جاوا
در چند سال گذشته، زبان جاوا با تغییراتی در راستای بروز ماندن همراه بوده است و تقریبا هر ۶ ماه یک نسخه جدید از جاوا منتشر میشود.
توسعه دهندگان از این بروزرسانیهای پیش بینی شده استقبال میکنند و میتوانند خود را برای همگامسازی با بروزرسانیهای جدید جاوا آماده کنند.
هم اکنون که در ماههای پایانی سال ۲۰۲۱ به سر میبریم، بسیاری از سازمانهای بزرگ موجود در دنیا از جاوا به عنوان پشتوانهای برای رفع نیازهای خود استفاده کردهاند. به نظر میرسد این روند فعلاً سیر نزولی نداشته باشد و در آینده نیز بسیاری از نرم افزارهای کاربردی با استفاده از جاوا توسعه داده شوند.
آینده زبان برنامه نویسی جاوا بسیار درخشان است و همچنان نرم افزارهای مختلف مدیریت ارتباط با مشتری، فریم ورکها، برنامههای مدیریت دانلود، اپلیکیشنهای موبایل و غیره به کمک جاوا توسعه داده خواهند شد.
فرادرس به عنوان منبعی از آموزشهای مختلف در زمینه برنامه نویسی، آموزشهای کاربردی و پروژه محوری را در رابطه با برنامه نویسی جاوا برای شما آماده کرده است و در صورت علاقه میتوانید آنها را از لینکهای زیر تهیه و مشاهده کنید:
مطلبی دیگر از این انتشارات
تجربه یادگیری سی پلاس پلاس به صورت Self-Study
مطلبی دیگر از این انتشارات
میخواید بیشتر یاد بگیرید؟ بیاید تا بگم چطوری.
مطلبی دیگر از این انتشارات
برنامه نویسی به زبان کاتلین - انواع داده در کاتلین - بخش دوم