راهنمای ساده و فوری گیت برای مبتدیان

حدودا ۹ ماهه که برنامه‌نویسی رو با دانش صفر و به صورت خودآموز شروع کردم. البته بیشتر به صورت بازی و تفریح انجام می‌دم و هنوز به کار جدی نرسیده. بیشتر واسه دل خودم و اینکه بفهمم بچه‌های برنامه‌نویس شرکت چی می‌گن.

این وسط‌ها رفتم گیت هم یاد گرفتم و کدهای تفریحی‌م رو روی ریپازیتوری‌های خودم ذخیره می‌کنم اما یه مشکل جدی و همیشگی واسه من اینه که آموزه‌هام مشمول زمان می‌شه و چون هرچند وقت یه بار می‌رم سراغش، یادم می‌ره فلان دستور ضروری گیت چی بود. واسه همین این بار تصمیم گرفتم هرچی رو که بیشتر لازم دارم، بنویسم تا یادم نره.

از اونجایی که اوایل یادگیری گیت، یه روز نشستم کلی گریه کردم که چرا هیچی نمی‌فهمم، می‌خوام بهتون مژده بدم که اصلا سخت نیست. اگه آدم بی‌طاقتی مثل من یاد گرفته، پس شما هم حتما یاد می‌گیرید. چند تا دستور ضروری رو بهتون می‌گم، بقیه رو اساتید یاد دادن و با سرچ می‌تونید پیدا کنید و خیلی خفن شید.

گیت چیه؟

گیت یه مخزنه. اصلا فرض کنید یه کتابخونه‌س. شما یه عالمه کتاب دارید که روی هم چیدید یه گوشه و هربار می‌خواید یکی رو بردارید، باید همه رو بهم بریزید. بعد می‌رید کتابخونه می‌خرید و براساس نیاز و دسته‌بندی، کتاب‌ها رو می‌چینید. از این به بعد هر کاری بخواید انجام بدید، راحت می‌رید و کتاب رو می‌کشید بیرون.

گیت واستون این کار رو می‌کنه. هرچیزی رو بهش بسپاری مرتب یه گوشه می‌ذاره تا صداش کنی. خوبیش اینه که هم روی سیستم قابل دسترسیه و هم می‌تونید به سایت گیتهاب یا گیت‌لب وصل شید و اونجا بایگانیشون کنید.

نصب

اول از همه برید از اینجا ابزار گیت رو براساس سیستم عاملتون دانلود کنید. تا گیت نصب شه، اینو بهتون بگم که وقتی یه پروژه جدید می‌خواید شروع کنید، یه فولدر در هر جایی از سیستم عاملتون بسازید و واردش بشید. بعد که گیت نصب شد، با کمک کلیک راست، ترمینال گیت رو فراخوانی کنید.

دستور Git init

این اولین دستور بعد از فراخوانی ترمینال گیته و برای شما یه مخزن توی همون پوشه می‌سازه. از این به بعد همه دستوراتی که می‌دید توی اون مخزن اجرا و همه کدها اونجا ذخیره می‌شه.

اگه دقت کنید، بعد از اجرای این دستور آخر خط فرمان کلمه masterرو می‌بینید. این یعنی یه برنچ اصلی به اسم مستر برای شما ساخته شده.

نکته: حواستون باشه که برنچ مستر رو تمیز نگه دارید. هر کاری خواستید انجام بدید، یه برنچ دیگه بسازید و هر وقت مطمئن شدید کد تمیزه و کار می‌کنه، روی مستر انتقالش بدید. پیشنهاد می‌کنم برنچ development بسازید و تغییرات رو از زیر شاخه اون دنبال کنید. در نهایت ببرید روی مستر.

این شکلی:

دستور Git status

از این خیلی استفاده کنید. به کمک این دستور می‌فهمید که الان وضعیت چطوره. وقتی همه‌چیز درست ذخیره و کامیت شده باشه، بهتون همچین پیامی می‌ده:

دستور Git add -A

بعد از اینکه کدتون رو نوشتید، وقتشه که به گیت بگید «این فایل رو دنبال و هر وقت گفتم ذخیره کن». قبل از این کار، اگه Git statusرو بزنید، به شما پیام می‌ده می‌گه چی فالو نشده (با رنگ قرمز) یا چی فالو شده (با رنگ سبز).

بعد Git add –A رو بزنید، اینجوری هر چی که ذخیره نشده، ذخیره می‌شه. البته می‌تونید یکی یکی با Git add filename ادد کنید، اما من حال ندارم. :D

اتفاقی که می‌افته اینه که گیت می‌دونه باید این فایل یا فایل‌ها رو دنبال کنه و هر وقت گفتید ذخیره کنه. یادتون نره بعد از هر تغییر، فایل رو addکنید که یهو همه چیز از دست نره.

دستور Git commit

بعد از ادد، نوبت کامیته. با کامیت کردن، تغییرات روی برنچی که هستید، ذخیره می‌شن. برای کامیت کردن حتما باید یه پیام بذارید که مثلا داستان این ذخیره چیه. فایل جدید اضافه کردی، تغییر خاصی داره یا چی؟ اینجوری:

دستور Git branch

گیت برنچ به شما نشون می‌ده چه برنچ‌هایی دارید و با رنگ سبز و ستاره نشون می‌ده روی کدوم برنچ هستید، البته بغل خط فرمان هم نگاه کنید، متوجه می‌شید کجایید.

دستور git checkout -b name

این دستور به شما کمک می‌کنه همزمان یه برنچ بسازید و روی اون سوییچ کنید.

دستور Git checkout branchname

کمک می‌کنه روی برنچ‌ها جابجا شید.

دستور git branch –d name

حالا ممکنه یه برنچ رو اشتباهی ساخته باشید و بخواید حذف کنید. اول باید چک‌اوت رو بزنید و برید روی یه برنچ دیگه و بعد برنچ مورد نظر رو حذف کنید.

دستور Git merge branchname

وقت اون رسیده دو تا برنچ رو یکی کنید. مثلا تغییرات استایل‌ها تموم شده و می‌خواید به برنچ مستر انتقالش بدید. اول برید روی برنچ مقصد و بعد اسم برنچی که اطلاعات روش قرار داره رو با این دستور صدا بزنید.

دستور git log

تاریخچه کارهاتون رو بهتون نشون می‌ده.

دستور Git help

اگه دستورا یادتون بره از این کمک بگیرید.

پیش به سوی گیتهاب یا گیت‌لب

خب حالا احتمالا می‌خواید کم کم همه چیز رو ببرید روی ریپازیتوری گیتهاب یا گیت‌لب، درسته؟

دستور git push

برای اینکه بتونید فایل‌ها رو روی گیت‌هاب یا گیت‌لب بفرستید، باید به اصطلاح اون‌ها رو پوش کنید. کاراتون رو روی گیت بفرستید به اصلاح پوش کنید به یه ریپازیتوری خاص. مثلا برنچ مستر. برای این کار اول باید با کمک دستور git config به اکانتی که توی سایت ساختید وصل شید. بعد با کمک git push ، اطلاعات رو به ریپازیتوری منتقل کنید.

دستور git pull

با کمک این دستور دریافت آخرین تغییرات مخزن آنلاین رو می‌تونید روی سیستمون دریافت کنید.

سخن پایانی

دستورات گیت به اینجا ختم نمی‌شه. من سعی کردم دستورات پرکاربرد ابتدایی رو بهتون بگم که کارتون راه بیفته. توی اینترنت هزاران راهنما برای گیت هست، امیدوارم به سهم خودم تونسته باشم با این پست به شما کمک کرده باشم که بتونید کارتون رو راه بندازید. اون آخراش هم خیلی حال نداشتم توضیح بدم. ایشالا چند روز دیگه میام درباره git push و git pull بیشتر می‌گم.