هر آنچه باید درباره متاورس بدانید (Metaverse)

امروزه کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که منکر تغییر و تحولات شگفت‌آوری شود که با ابداع اینترنت در دنیای ما ایجاد شده است. اینترنت ابعاد مختلف زندگی فردی و جمعی انسان‌ها را کاملا دستخوش تغییرات بنیادین کرد. اما باید بگوییم که این پایان کار نیست؛ چرا که متاورس (Metaverse) در راه است. رؤیای تجربه زندگی در دنیای مجازی به صورت سه بعدی موضوع اصلی متاورس است. کارشناسان حوزه فناوری‌های دیجیتال معتقدند که متاورس در عمل پتانسیل آن را دارد که مشابه اینترنت، انقلاب دیگری در سطح دنیا برپا کند.

در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر در بحث متاورس ورود کنیم.

زاکربرگ؛ فعال‌ترین چهره در عرصه فناوری متاورس

اگر پیگیر اخبار فناوری‌های دیجیتال باشید، احتمال از این موضوع آگاه هستید که زاکربرگ مالک فیسبوک اعلام کرده است ورژن جدید فیسبوک را به متا تغییر داده است؛ ماجرا اما ریشه در سال 2008 میلادی دارد. قبل از زاکربرگ نیز چهره‌های شناخته شده دیگری مانند جف بزوس در زمینه متاورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ اما به دلایل گوناگونی به موفقیت چندانی دست پیدا نکردند. زاکربرگ از سال 2008 به صورت رسمی سرمایه‌گذاری برای حرکت به سمت متاورس را آغاز کرد.

شاید افراد دیگری نیز در این حوزه مشغول به فعالیت باشند؛ اما واقعیت این است که زیرساخت‌های لازم برای تحقق دنیای مجازی Metaverse هزینه سرسام‌آوری به دنبال دارد. به همین دلیل عملا کمتر کسی از عهده این کار برمی‌آید. همین مسئله موجب شده که زاکربرگ را به عنوان پرچم‌دار متاورس در سراسر دنیا بشناسند.

فیسبوک حدود 3 میلیارد کاربر در سراسر جهان دارد. زاکربرگ در گفتگوی خبری اعلام کرده است که در برنامه‌ریزی خود قصد دارد تا زمینه را برای دسترسی یک میلیارد نفر به دنیای متاورس از بستر فیسبوک فراهم کند. البته کاملا مشخص است که مسیر بسیار پرفراز و نشیبی برای تحقق این هدف بزرگ پیش روی زاکربرگ قرار دارد.

متاورس چیست؟

از سال 1992 که برای اولین بار در یک داستان تخیلی کلمه متاورس آورده شد تا همین امروز بحث‌های فراوانی در حواشی این دنیای مجازی شکل گرفته است؛ اما به دلیل آن که هنوز در عمل با این دنیا مواجه نشده‌ایم، نمی‌توان تصویری دقیق و کامل را از آن ارائه کرد. آنچه در حال حاضر در فضای رسانه‌ای دنیا مطرح می‌شود، بیشتر حدس‌ها و تصوراتی است که این دنیای مجازی را برای مخاطب قابل فهم می‌کند. اما به نظر می‌رسد ماجرا خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌ها باشد.

کلمه Metaverse از دو بخش تشکیل شده است. متا به معنی ماورا و ورس برگرفته از کلمه یونیورس به معنی دنیا است. بنابراین متاورس را به می‌توان به معنای دنیای ماورا ترجمه کرد. در تعریف به زبان ساده نیز متاورس را می‌توان دنیایی مجازی دانست که در آن پدیده‌ها به صورت سه بعدی حضور دارند. دقت کنید که از کلمه حضور استفاده کردیم. با وجود آنکه Metaverse یک دنیای مجازی است، افراد امکان حضور واقعی را در آن خواهند داشت. تصور کنید شما در تهران هستید. خیلی راحت از طریق متاورس می‌توانید در یک جلسه کاری با فردی آن طرف دنیا شرکت کنید. حضور هر دو شما در این جلسه کاملا واقعی است.

رابطه بین Metaverse و فناوری واقعیت افزوده

شاید با خواندن مقاله تا این جا ذهن شما به سمت فناوری واقعیت افزوده رفته باشد. شما با استفاده از عینک‌های مخصوصی به چشم خود، می‌توانید وقایع را مشاهده کنید که احساس واقعیت را برایتان به ارمغان می‌آورد. شاید واقعیت افزوده جزئی از پروژه متاورس تلقی شود؛ اما باید توجه داشته باشید که در واقعیت افزوده شما به عنوان یک کاربر نقش فعالی ندارید و صرفا حضور مجازی در محیطی را تجربه می‌کنید. بنابراین متاورس مفهومی بسیار بزرگ‌تر از واقعیت افزوده است.

چند گزاره مهم درباره متاورس

همان طور که اشاره کردیم، صحبت درباره Metaverse کار چندان آسانی نیست. چرا که هنوز به طرز کامل عملیاتی نشده است. با این وجود متیو بال (یکی از چهره‌های سرشناس فناوری‌های دیجیتال) در توضیح متاورس جملات خیلی خوبی را مطرح کرده است که عبارت‌اند از.

• همیشه امکان دسترسی به آن وجود دارد.
• به‌صورت Real Time در اختیار افراد قرار دارد.
• تعداد افرادی که همزمان می‌توانند از دنیای Metaverse حاضر شوند، محدودیت ندارد.
• اقتصاد اختصاصی خود را به وجود می‌آورد.
• حوزه فعالیت آن در سراسر فضاهای فیزیکی و دیجیتال است.
• در بستر آن امکان انتقال انواع دارایی‌های دیجیتال فراهم است.
• هر کس می‌تواند در آن به تولید محتوا بپردازد.

متاورس چه کاربردهایی دارد؟

تا حدودی با مفهوم متاورس آشنا شدیم. بررسی کارکردهای Metaverse می‌تواند به شناخت بهتر آن کمک کند. به همین دلیل تلاش می‌کنیم که در این قسمت برخی از مهم‌ترین کاربردهایی را که می‌توان برای Metaverse برشمرد را ذکر کنیم.

1. تحقق هدف دورکاری در عین حضور در یک محیط مجازی تعاملی

دورکاری یکی از موضوعات جدی و مناقشه برانگیز در محیط‌های کاری سراسر دنیا به شمار می‌رود. موافقان و منتقدان دورکاری استدلال‌های محکمی برای موافقت یا مخالفت خود روی میز می‌گذارند. متاورس به عنوان یک دنیای مجازی می‌تواند گام بلندی برای حل شدن مشکلات دورکاری به شیوه امروزی بردارد. در عمل و با شیوع کرونا در سراسر دنیا نیز ثابت شد که ظرفیت‌های دورکاری در بسیاری از مشاغل وجود دارد.

یک شرکت با چند کارمند را در نظر بگیرید. در دنیای متاورس، هر یک از این کارمندان می‌توانند یک آواتار اختصاصی از خود به وجود بیاورند. سپس در یک محیط مجازی در کنار سایر کارمندان به انجام وظایف خود بپردازند. مدیران شرکت‌ها نیز می‌توانند در همین محیط مجازی فعالیت کارکنان خود را رصد کنند. اگر این اتفاق رخ دهد و فراگیر شود، عملا در برخی از مشاغل نیازی به حضور فیزیکی افراد در یک محیط متمرکز وجود نخواهد داشت.

2. آموزش مجازی در بستری تعاملی

کرونا باعث شده است که امروز درک بهتری از فضای آموزش مجازی در مدارس و دانشگاه‌ها وجود داشته باشد. یکی از ایرادات اساسی که به آموزش مجازی وارد است، عدم وجود تعامل کافی بین افراد است. همین مسئله باعث می‌شود که در عمل درک کاملی از مفاهیم آموزشی به وجود نیاید. دقیقا مانند آنچه در خصوص محیط‌های کاری اشاره کردیم، می‌توان از متاورس برای ایجاد زیرساخت آموزش مجازی بدون وجود مشکلات امروزی بهره برد. Metaverse در عمل فرصت تعامل را بین افراد با خصوصیات دنیای واقعی ایجاد می‌کند.

همچنین ابزارهای آموزشی بسیار زیادی در اختیار دبیران مدارس و اساتید دانشگاه قرار می‌گیرد تا بسیاری از موضوعاتی را که فهم و درک آن‌ها روی کاغذ کار چندان آسانی نیست را با استفاده از امکانات سه بعدی در دنیای Metaverse به دانش آموزان و دانشجویان آموزش دهند. این توضیحات نشان می‌دهد که متاورس پتانسیل ایجاد انقلابی بزرگ در عرصه آموزش را دارد.

3. زیر و رو کردن صنعت گیمینگ

بدون شک یکی از مهم‌ترین صنعت‌هایی که از توسعه متاورس منتفع می‌شود، صنعت گیمینگ است. تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که در جایگاه کاراکترهای بازی‌ها قرار بگیرید. Metaverse می‌تواند این هدف را محقق کند. کاملا واضح است که با شکل‌گیری این اتفاق، عملا صنعت گیمینگ وارد یک مرحله جدیدی از توسعه و پیشرفت خواهد شد. علاوه بر این تغییرات رو به جلو ماجرای کسب درآمد از طریق بازی کردن نیز بیش از پیش با استفاده از Metaverse امکان‌پذیر می‌شود.

4. برطرف کردن مشکلات خریدهای آنلاین

خرید اینترنتی امروز یک امر رایج و کاملا عادی در دنیا به شمار می‌رود. مردم نیز در سراسر دنیا از این ایده به دلیل مزایای زیادی که به همراه داشته، استقبال می‌کنند. اما خرید اینترنتی در خصوص بسیاری از کالاها هنوز با محدودیت مواجه است. کفش و لباس به عنوان نمونه‌هایی از این ماجرا به شمار می‌روند. قطعا در زمان خرید کفش، افراد مایل هستند که آن را امتحان کنند تا از اندازه آن اطمینان پیدا کنند.

متاورس به عنوان یک دنیای مجازی سه بعدی می‌تواند تجربه خریدهای اینترنتی را چند پله ارتقا بخشد. شما در این فضا می‌توانید کفش مورد نظر خود را به طور مجازی به پا کنید یا لباسی را امتحان کنید. به این ترتیب مشکلات و محدودیت‌های خریدهای آنلاین با استفاده از Metaverse تقریبا به طور کامل برطرف می‌شود.

5. انقلاب در صنعت گردشگری

متاورس می‌تواند باعث پیشرفت‌های زیادی در صنعت توریسم شود. هزینه‌های زیاد و موانع مختلفی که بر سر راه افراد وجود دارد، امکان مسافرت را به برای بسیاری از افراد محدود کرده است. این در حالی است که متاورس می‌تواند شرایطی را به وجود بیاورد که تمام افراد در هر زمان که اراده کنند به صورت مجازی تجربه حضور در تمام مکان‌های گردشگری را در سراسر دنیا داشته باشند. به این ترتیب عملا صنعت گردشگری رونق بسیار زیادی پیدا خواهد کرد و تحولات بنیادینی را تجربه می‌کند.

6. امکان حضور در مراسم‌های مختلف

تاکنون به حضور در مراسم کنسرت فلان خواننده مشهور در یک کشور دیگر فکر کرده‌اید؟ رویدادهای هنری، صنعتی و اقتصادی مختلفی همه روزه در سراسر دنیا برگزار می‌شود. عملا امکان حضور تعداد افراد محدودی در این رویدادها وجود دارد. متاورس می‌تواند به طور کامل این مشکلات را کنار بزند. شما می‌توانید در تهران باشید و با استفاده از Metaverse وارد سالن کنسرت مشهورترین خواننده در آن سوی دنیا شوید.

مسئله مالکیت در متاورس

بحث درباره کاربردهای متاورس، کمک زیادی به درک درست از این فناوری کرد. اما طبیعتا هنوز سؤالات زیادی باقی مانده است. یکی از این سؤالات مربوط به مسئله مالکیت فردی است. افراد در این دنیای مجازی چگونه می‌توانند مالکیت خود را اثبات کنند؟ بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال در اینجا وارد بحث Metaverse می‌شوند. در پروژه‌های مبتنی بر بلاک‌چین مسئله مالکیت فردی با استفاده از توکن‌های غیرمثلی یا NFT به خوبی حل شده است.

در قالب این پروژه‌ها کاربران می‌توانند با استفاده از توکن‌های NFT اقدام به خرید و فروش امکانات کنند. در ادامه امکان توسعه دارایی‌ها برای افراد وجود دارد. به این ترتیب می‌توان ارزش آن‌ها را افزایش داد. توجه داشته باشید که توکن‌های غیرمثلی یا NFT در این پروژه‌ها دقیقا حکم سند مالکیت را دارند. همین مفهوم عینا در متاورس نیز قابل استفاده است و به خوبی چالش مالکیت فردی را برطرف می‌کند.

از پروژه‌های بلاک‌چین متاورس چه می‌دانید؟

در حال حاضر تعدادی پروژه در بازار رمز ارزها تعریف شده است که تحت عنوان پروژه‌های متاورس معروف شده‌اند. این پروژه‌ها هر کدام دارای توکن‌های اختصاصی هستند که به نام توکن‌های Metaverse شناخته می‌شوند. در این قسمت تعدادی از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

1. سندباکس (SandBox)

سندباکس در سال 2011 میلادی مبتنی بر بلاک‌چین اتریوم راه‌اندازی شد. این پلتفرم در حوزه بازی تعریف شده است. گیمرها می‌توانند در بازی‌های سندباکس به جمع‌آوری و ساخت توکن‌های NFT بپردازند. در ادامه امکان خرید و فروش توکن‌ها نیز برای دارندگان آن در پلتفرم وجود دارد.

تمرکز این پلتفرم بر ارائه یک مدل خلاقانه کسب درآمد از طریق بازی است که به کاربران امکان می‌دهد هم‌زمان به عنوان سازنده و بازی‌کننده باشند. در جریان بازی هم کاربران با صرف هزینه می‌توانند شخصیت‌هایی را بسازند و با استفاده از امکانات داخل بازی آن‌ها را تجهیز نمایند. در ادامه با پشت سر گذاشتن مراحل بازی و ارتقای کاراکترها شرایط درآمدزایی برای کاربران ایجاد می‌شود.

2. پروژه دیسنترالند (Decentraland)

دیسنترالند نیز نوعی بازی کریپتویی است. بازی که در آن می‌توان به خرید و فروش املاک و مستغلات پرداخت. در بازی تعدادی قطعه زمین گنجانده شده است که با استفاده از توکن بومی پروژه یعنی رمز ارز لند (LAND) متمایز شده‌اند.

توکن‌های لند از نوع NFT یا غیرمثلی هستند. بنابراین مالکیت فردی در فضای این بازی به واسطه توکن‌ها تثبیت می‌شود. با انجام فعالیت‌های خاصی در بازی می‌توانید ارزش زمین خریداری شده را ارتقا دهید. به این ترتیب با فروش زمین به قیمت بالاتری درآمدزایی نیز خواهید داشت.

3. اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)

اکسی اینفینیتی نیز در سال 2018 فعالیت خود را در بستر بلاک‌چین اتریوم آغاز کرده است. در طراحی این پلتفرم از بازی کریپتو کیتیز الگوبرداری شده است. در این بازی افراد باید اقدام به تولید و پرورش موجوداتی به نام اکسی کنند.

بعد از پرورش اکسی‌ها باید به مبارزه با سایر اکسی‌های موجود در بازی بپردازند. مالکان اکسی‌ها مالکیت خود را از طریق توکن‌های NFT اثبات می‌کنند. خرید و فروش اکسی‌ها و درآمدزایی از این طریق نیز برای مالکان آن‌ها امکان‌پذیر است.

۴. پروژه Nakamoto (NAKA)

ناکا اخیرا Nakaverse را معرفی کرده است. Metaverse در NAKA به Nakaverse تغییر نام داده است. این یکی از اولین متاورس‌هایی است که با اقتصاد واقعی در بازی ساخته شده است. می‌توانید زمین‌های مجازی بخرید، ساختمان بسازید و غیره. توکن $NAKA ارز اصلی مورد استفاده در Nakaverse خواهد بود.

من شخصا بسیار هیجان زده هستم که ببینم این پروژه چگونه شکل می گیرد. در حال حاضر حدود 3 دلار قیمت دارد و من معتقدم راه زیادی در پیش دارد.

۵. پروژه Metahero

متاهرو (HERO) Metahero یک فناوری اسکن سه بعدی است که اشیاء دنیای واقعی از جمله انسان ها را به آواتارهایی با کیفیت فوق العاده بالا بازسازی می کند. به عبارت دیگر، هدف اصلی Metahero انتقال اجسام فیزیکی به دنیای دیجیتال و مجازی است. همچنین این آبجکت های مجازی به صورت رسمی با نام NFT معرفی می شوند. Metahero به اندازه Decentraland شناخته شده نیست.

این پروژه جذاب به تازگی در سال 2021 راه اندازی شده است و راه زیادی برای بهتر شدن دارد. با این حال، به دلیل پروژه جذاب و نسبتا جدید متاهرو، نماد آن، HERO، در بین پروژه های متاورس که پتانسیل عظیمی دارند، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. Metahero را می توان در صرافی های اصلی ارزهای دیجیتال مانند KuCoin، Gate.io، PancakeSwap خریداری کرد و یا فروخت.

۶. بازی (ATLAS) Star Atlas

بازی نسل جدید متاورس (ATLAS) Star Atlas یک متاورس بازی نسل بعدی است که از همگرایی بلاک چین پیشرفته، تصاویر بصری جذاب، بازی های ویدیویی چند نفره و فناوری های مالی غیرمتمرکز به وجود آمده است. بلاک چین Solana به عنوان پایه ای برای Star Atlas عمل می کند.

می توان از آن برای خرید دارایی های دیجیتالی مانند کشتی، خدمه، زمین و تجهیزات استفاده کرد. POLIS یکی دیگر از سیستم های پولی درون بازی است که می توان آن را در Star Atlas به دست آورد و در درجه اول برای رویه های حاکمیت درون بازی استفاده می شود. می توان آن را در صرافی های اصلی ارزهای دیجیتال مانند FTX، Gate.io، Raydium خریداری یا فروخت.

کلام پایانی

در این مقاله به معرفی دنیای مجازی متاورس پرداختیم. واقعیت این است که هنوز راه درازی برای تحقق Metaverse وجود دارد. اما همان طور که مشاهده کردید، متاورس این قابلیت را دارد تمام ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زندگی بشر را دستخوش تغییرات جدی کند. به هر ترتیب برای محقق شدن این ابر پروژه باید چند سال دیگر صبر کرد تا دید که آیا Metaverse نیز مانند اینترنت در سراسر دنیا فراگیر می‌شود یا خیر.